Ergens een slaatje uit slaan – Herkomst en betekenis

Wie ergens een slaatje uit slaat, weet ergens van te profiteren. Het kan bijvoorbeeld gaan om een aankoop die onder zeer gunstige omstandigheden tot stand is gekomen. Geregeld gaat het ook om profijt dat ten koste van een ander wordt getrokken. Soms is dan ook sprake van wat egoïstisch gedrag.

Waar deze uitdrukking precies vandaan komt is niet helemaal duidelijk. Vaak wordt verweken naar het ‘slaatje’ als bijgerecht. Zo’n slaatje was aantrekkelijk als extraatje bij de hoofdmaaltijd en kwam zo in een algemene zin ook voor ‘iets voordeligs’ te staan. Het blijft echter onduidelijk waarom men dan spreekt van ‘slaan’. Een smakelijk slaatje eet je immers op en je gaat er niet met de vlakke hand op slaan. De tafelgenoten zouden daar in ieder geval vreemd van opkijken…

Ook is wel gesuggereerd dat ‘slaatje’ is afgeleid van het werkwoord ‘slaan’. Op die manier zou men ook op vergelijkbare uitdrukkingen als ‘hij slaat zijn slaatje’ of ‘zijn slagje slaan’ zijn gekomen.

Genootschap OnzeTaal verwijst net als de oude taalkundige F.A. Stoett tot slot nog op een andere mogelijke verklaring. Het ‘slaatje’ zou dan verwijzen naar een plukje pruimtabak, omdat de bladeren van de tabak enigszins deden denken aan slablaadjes. Liefhebbers waren vroeger uiteraard tevreden als ze goede pruimtabak wisten te bemachtigen en zo zou dit ‘slaatje’ ook een synoniem zijn geworden voor ‘iets prettigs’.

Bronnen ▼