Hendrik III van Engeland (1207-1272)

Hendrik III van Engeland: ook wel Hendrik van Winchester. Engelse koning uit het huis Plantagenet. Regeerde van 1216 tot zijn dood 1272.

Hendrik III van Engeland werd op 1 oktober 1207 geboren als zoon van koning Jan zonder Land en Isabella van Angoulême. Toen hij negen was overleed zijn vader en werd hij de nieuwe koning van Engeland. Hij werd gekroond in de Gloucester kathedraal. Op 17 mei 1220 werd hij op verzoek van de paus nogmaals gekroond. Ditmaal in de Westminster Abbey. Paus Honorius III wilde dat Hendrik nogmaals gekroond werd omdat hij van mening was dat de eerste kroning niet geheel volgens de regels van de kerk had plaatsgevonden.

Tot 1227 werd de regering uitgeoefend door regenten die waren gekozen door de baronnen. Enkele regenten die in deze periode de regering uitoefenden waren William Marshall (graaf van Pembroke) en Peter des Roches (bisschop van Winchester). Deze regenten verklaarden de regels zoals die onder Jan zonder Land waren opgesteld in de Magna Carta te respecteren. In 1219 werd paus Honorius III de voogd van Hendrik III. Hierdoor nam de pauselijke invloed in Engeland toe.

Vanaf 1227 waren regenten niet langer nodig. Hendrik III was vanaf dat moment zelfstandig koning. Tijdens zijn persoonlijke regering liet hij zich omringen door verschillende raadgevers uit Provence en Poitou. Deze waren naar Engeland overgekomen vanwege zijn huwelijk met Eleonora van Provence. Uit dit huwelijk werden negen kinderen geboren, onder wie de latere koning Eduard I van Engeland.

De Engelse adel had na enige tijd steeds minder sympathie voor de koning. Enerzijds omdat hij zich liet omringen door ‘vreemde raadgevers’, maar ook omdat hij het niet altijd even nauw nam met de Magna Carta. Daarnaast had hij, tot onvrede van de adel, de curia het recht gegeven kerkelijke belastingen te heffen in Engeland.

Burgeroorlog

Hendrik III boekte op het vlak van de buitenlandse politiek ook geen successen en kwam uiteindelijk in een openlijk conflict met de Engelse baronnen, geleid door zijn zwager Simon V van Montfort. De adel was van mening dat het buitenlandse beleid van Hendrik veel te veel kostte en te weinig opleverden. Ze wilden meer invloed op het landsbestuur. De Engelse koning ondertekende in 1258 de zogenaamde Oxford Provisions waardoor hij onder curatele kwam te staan. Toen hij zich hier in 1261 met hulp van de paus tegen verzette brak er een burgeroorlog uit. In deze oorlog speelden Hendriks zoon Eduard I en Simon van Montfort de hoofdrollen.

Hendrik III werd in 1264 tijdens de Slag van Lewes gevangen genomen door Simon V van Montfort. Korte tijd later wist zijn zoon Eduard I de rebellen echter te verslaan en tijdens de Slag van Evesham (1265) kwam Simon van Montfort om het leven. Hendrik III kwam hierdoor weer op vrije voeten en regeerde zat zijn dood in 1272 op de troon. In werkelijkheid regeerde echter Eduard I. Deze volgde hem na zijn dood ook op als koning van Engeland.