Herkomst van het scheldwoord ‘secreet’

Als je een secreet wordt genoemd, heeft men geen al te hoge pet van je op. Je wordt uitgescholden en uitgemaakt voor kreng, smerig toilet of kakdoos…

Het woord ‘secreet’ (soms ook gespeld als ‘sekreet’) betekent letterlijk iets als ‘afgezonderde plaats’. Niet zo verwonderlijk dus dat men de plek waar mensen hun figuurlijke ‘grote boodschappen’ achterlaten, zo is gaan noemen. Poepen doet men immers het liefst alleen. In Vlaanderen, waar ‘poepen’ ook iets anders betekent, ligt dat soms overigens anders, maar dat is weer een heel ander verhaal…

Op het toilet zijn we niet direct met geheime zaken (secret) bezig maar we worden liever niet gestoord en als het even kan nemen we in stilte afscheid van onze uitwerpselen. Voor wat betreft die stilte is het nog aardig om te vermelden dat men in de zeventiende eeuw een verplaatsbaar toilet, in de vorm van een stoel of kast, een stilletje noemde. Aan deze toiletten danken we waarschijnlijk ook het begrip stoelgang.

Het woord secreet wordt al zeker sinds de vijftiende eeuw gebruikt als aanduiding voor de ouderwetse ‘kakdoos’. Het is een verbastering van het Franse chambre secrète (geheime kamer). De Etymologiebank vermeldt een wet uit 1455 waarin staat:

Niemant sal sijn secreet setten voer een anders voordoor. (Niemand mag zijn secreet voor de voordeur van iemand anders zetten)

En het lijkt inderdaad niet netjes om een emmer vol met uitwerpselen voor de deur van de buren te plaatsen…

Het woord secreet werd na verloop van tijd een soort synoniem voor vuile plaats en vandaag de dag is het dus vooral een scheldwoord, met name gebruikt voor ‘verachtelijke vrouwen’. 

Bronnen ▼