Hezbollah – Politieke partij en militante beweging

De Hezbollah-partij, ofwel de ‘Partij van God’ (Ḥizb Allāh), is zowel een groep militante sjiitische moslims als een politieke groepering in Libanon. Hezbollah is in 1982 ontstaan en wordt door onder meer Nederland en de Verenigde Staten als een terreurorganisatie beschouwd. De Europese Unie heeft de militaire tak van Hezbollah ook bestempeld als zijnde een terroristische organisatie. In westen wordt de beweging vaak beschouwd als een vooruitgeschoven terroristische post van Iran.

Tegenwoordig heeft de sjiitische beweging in bepaalde delen van Libanon praktisch de macht in handen, ondanks dat op papier de Libanese regering aan de macht is. Hezbollah heeft ook meerdere zetels in het Libanese parlement. De beweging werkt geregeld samen met Hamas, een gewelddadige Palestijnse organisatie die opereert in de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook en streeft naar de “bevrijding van Palestina van de Israëlische bezetting”.

Sinds 1992 is Hassan Nasrallah de politiek leider van de beweging. Zijn voorganger, Abbas al-Musawi, was kort daarvoor gedood door een Israëlische raket.

Ontstaan en doelen van Hezbollah

In 1982 werd Hezbollah opgericht, met hulp van Iran, als verzetsbeweging tegen Israël, dat toen delen van Zuid-Libanon bezet hield. Via guerrilla-aanvallen en zelfmoordaanslagen met bommen probeerden ze de Israëliërs te demotiveren en verjagen. Militair werd en wordt de beweging gesteund vanuit Iran en Syrië. Strijders van de beweging beschouwen zich als ‘mannen van God’.

Het oorspronkelijke doel van de beweging was tweeledig:

• De vestiging van een islamitische staat in Libanon.
• Zuid-Libanon en de stad Jeruzalem vrijmaken van Israëlische bezetting.

In 1985 gaf Hezbollah een politiek programma uit, waarin zij haar kerndoelen formuleerde. De openingszinnen van het manifest luiden als volgt:

“Wij zijn de zonen van de oemma (islamitische gemeenschap), de Partij van God, wier voorhoede met hulp van God Iran heeft overwonnen en aldaar een islamitische staat heeft gesticht. Wij gehoorzamen aan één leider, die wijs en rechtvaardig is, onze leermeester en rechter, Ayatollah Ruhollah Musawi Khomeini (1902-1989). Onze cultuur is niet ingewikkeld en gebaseerd op de Koran, de soenna en de sharia. Ons militair apparaat kan niet los beschouwd worden van onze beweging, elk van ons is – mocht het nodig zijn – een strijder om de Heilige Oorlog (jihad) te voeren.”

De doelen die toen centraal stonden waren de verdrijving van buitenlandse bezettingsmachten uit Libanon (militairen uit de Verenigde Staten en Frankrijk), vervolging van de Libanese falangisten, die het Libanese volk verraden zouden hebben tijdens de Libanese Burgeroorlog (die sinds 1975 woedde en tot 1990 zou duren) en de vestiging van een islamitisch regime in Libanon om het imperialisme te kunnen weerstaan.

Hezbollah heeft in het verleden verschillende terroristische aanslagen gepleegd, waaronder ontvoeringen en autobomaanslagen. Deze acties waren geregeld gericht tegen westerlingen. Naast de militaire tak heeft de beweging ook een tak die allerlei sociale voorzieningen in stand houdt voor sympathisanten en aanhangers van Hezbollah. Intern maakt de beweging zich hard voor de emancipatie van sjiitische moslims, die historisch gezien in Libanon tot de lagere sociaaleconomische klasse behoren.

Israëlisch-Libanese Oorlog

In mei 2000 trok Israël zich uit Libanon terug. Toch bleef Hezbollah Israël vanuit het zuiden van Libanon met raketten bestoken, omdat Israël volgens de groepering nog bepaalde kleine stukken van Libanon bezet hield. Toen strijders van de militante beweging in juli 2006 een Israëlische grenspost aanvielen en twee Israëlische soldaten ontvoerden, brak de Israëlisch-Libanese Oorlog uit.

Israël voerde tijdens dit conflict een groot aantal luchtaanvallen uit op bases die door Hezbollah werden gebruikt voor het afvuren van raketten op Noord-Israël. In totaal stierven tijdens deze oorlog, die vierendertig dagen duurde, zo’n 1300 personen, waaronder zeer veel burgers. Aan Libanese zijde waren de verliezen veruit het grootst. Desondanks zorgde de oorlog ervoor dat Hezbollah in een groot deel van de Arabische wereld aan aanzien had gewonnen, doordat de beweging het had gedurfd het tegen het Israëlische leger op te nemen.

In 2013 besloot Hezbollah zich te mengen in de conflicten die na de Arabische Lente uitbraken. Specifiek tijdens de Syrische Burgeroorlog koos de beweging partij voor de Syrische president Al-Assad. Er stierven tijdens de gevechten naar schatting enkele honderden Hezbollah-strijders. In 2015 mengde de beweging zich in de Jemenitische Burgeroorlog, waarin de beweging steun gaf aan de zogenoemde Houthi’s.

Bronnen ▼