Kanō Jigorō – Grondlegger van het judo

De Japanner Jigoro Kano geldt als de grondlegger van het judo. Hij wilde een sport ontwikkelen die net zo effectief, maar minder gevaarlijk was dan jiujitsu.

Jigoro Kano leerde zich als kind verdedigen met behulp van jiujitsu, een effectieve Japanse zelfverdedigingskunst die beoefenaars in staat stelt aanvallers in enkele seconden uit te schakelen. Dat deze sport gevaarlijk was merkte Kano geregeld aan den lijve. Vanwege de verwondingen die hij tijdens de trainingen opliep kreeg hij naar verluidt zelfs de bijnaam “de pleister”.

Op latere leeftijd verdiepte Kano zich uitvoerig in de geschiedenis en technieken van de oude jiujitsu-scholen van de Japanse samoerai. Kano bestudeerde onder meer oude geschriften die zijn jiujitsu-meester Teinoskuku Yagi hem na zijn dood na had gelaten. Uiteindelijk ontwikkelde hij een nieuwe sport, die hij judo noemde, afgeleid van het Chinese woord jou-tao of roudao. Judo betekent ‘zachte weg’ (of manier). De grondlegger van de nieuwe sport verwijderde de meest gevaarlijke technieken van de oudere Japanse gevechtssporten en hechtte veel belang aan de zogeheten randori (vrije oefening). Verschillende klassieke technieken uit het jiujitsu bleven wel behouden. Met judo wilde de Japanner mensen in staat stellen aanvallers snel uit te schakelen zonder dat daarbij, zoals bij andere gevechtssporten, grote kans bestond dat ernstige verwondingen werden aangericht.

In 1882 opende Kano de allereerste judoschool ter wereld, het Kodokan Judo Instituut in Tokyo. Dit is nog altijd de belangrijkste dojo (judozaal) ter wereld. Het gebouw is tegenwoordig acht verdiepingen hoog en bevat onder meer een uitgebreide judobibliotheek en een conferentiezaal. Voor het pand staat een standbeeld van Jigoro Kano.

Judo verspreidde zich langzaam maar zeker over de wereld. Rond 1960 waren in de meeste landen judobonden te vinden. Sinds 1964 is judo een olympische sport bij de mannen. Sinds 1992 kunnen ook vrouwen olympische judomedailles winnen. Hoewel judo wereldwijd werd beoefend werd de sport lange tijd vooral gedomineerd door Japanners. Voor het Japanse judopubliek was het dan ook een grote schok dat in 1964, de allereerste keer dat de sport op het olympisch programma stond, de gouden medaille in de open klasse aan hun land voorbij ging. Die werd namelijk gewonnen door de Utrechter Anton Geesink. In de finale versloeg hij de Japanse favoriet Akio Kaminaga. Drie andere gouden judo-medailles gingen wel naar Japan.

Google stond op 28 oktober 2021 met een zogeheten Doodle (een aangepast logo op de startpagina van de zoekmachine), stil bij de 161e geboortedag van judo-grondlegger Jigoro Kano. Zie de afbeelding boven dit artikel.