Historiek
De Koninklijke Bibliotheek (KB) in Den Haag heeft 24.000 zogenaamde plano’s – oude posters – gedigitaliseerd en online toegankelijk gemaakt via de website van het Geheugen van Nederland.
Het gaat onder meer om afkondigingen door de overheid, gelegenheidsgedichten, spotprenten en topografische kaarten. De KB over de gedigitaliseerde plano’s:
“Plano’s noemen bibliotheken drukken op één vel, ook wel ‘eenbladsdrukken’. Nu zouden we ze posters, affiches of aanplakbiljetten noemen. Van plano’s moeten er tienduizenden gedrukt zijn in de loop der eeuwen, maar heel veel zijn er verloren gegaan.”
De plano’s zijn onder meer kwetsbaar omdat het losse vellen zijn. Als ze aangeplakt waren op een muur of raam werden ze na verloop van tijd afgescheurd en weggegooid. Veel gave exemplaren bleven er niet over. Bibliotheken zijn daardoor vaak aangewezen op de collecties van verzamelaars uit het verleden.
Bij het Geheugen van Nederland zijn onder meer 15.000 overheidspublicaties in te zien. Deze plano’s werden door de overheid her en der aangeplakt om zo iedereen op de hoogte te stellen van verordeningen. Verder zijn er vijfhonderd gelegenheidsgedichten gedigitaliseerd. Deze werden onder meer gemaakt bij een huwelijk of overlijden van bekende personen. Zo is er bijvoorbeeld een plano uit 1937 met daarop een gedicht van P.C. Boutens naar aanleiding van het huwelijk van prinses Juliana en prins Bernhard.
Onder het overige materiaal bevinden zich onder meer gekleurde platen, spotprenten en portretten. Zo is er bijvoorbeeld een prent uit 1672 waarop de dood van de gebroeders De Witt gedetailleerd wordt verteld en in beeld gebracht.
