Koning Willem I wordt in 1813 de eerste koning der Nederlanden uit het huis Oranje-Nassau, nadat Napoleon is verslagen. Hij is een nazaat van Willem van Oranje.
Willem I groeit op samen met zijn oudere zus en jongere broer. Als hij zestien is, vertrekt hij naar Duitsland om militair onderwijs te krijgen en uitgehuwelijkt te worden met zijn jongere nichtje, die net als zijn moeder Wilhelmina van Pruisen heet. Zij trouwen in 1791 als ze zeventien en negentien jaar oud zijn.
In 1793 vecht Willem samen met zijn broer tegen de Fransen. Als die het land binnenvallen verkast hij met zijn familie naar Engeland. Willem en Wilhelmina vestigen zich hierna al vrij snel in Duitsland en krijgen in totaal vier kinderen: Willem (1792-1849), Frederik (1797-1881), Paulina (1800-1806) en Marianne (1810-1883). Zowel Willem II en Frederik krijgen een militaire carrière.
Als de Fransen in 1795 oprukken in Nederland, worden ze door veel mensen onthaald als helden, omdat zij, zo wordt gehoopt, de levensomstandigheden zullen verbeteren. Het volk tolereert zelfs Napoleon’s broer als koning. Ook Willem I denkt dat Nederland voorgoed is ingenomen.
Als blijkt dat de Nederlanders vooral moeten meebetalen aan de Franse oorlog, verliest de Franse koning, Lodewijk, steun en trekken de Fransen zich terug. Omdat Willem macht ruikt vertrekt hij naar Engeland en wacht af wat er gebeurt. Op 30 november 1813 landt Willem I in Scheveningen en wordt hij binnengehaald als de soeverein vorst. Twee jaar (1815) wordt hij in de Nieuwe Kerk in Amsterdam ingehuldigd als koning met een grondwet die hij zelf opstelt en hem veel macht geeft.
Na het Congres van Wenen, waar het Europa na Napoleon opnieuw wordt verdeeld, krijgt Willem I ook nog de Zuidelijke Nederlanden erbij en wordt hij koning der Nederlanden.
In 1815 komt Napoleon plotseling terug en wordt hij definitief verslagen tijdens de Slag bij Waterloo. Beide zoons van Willem en Wilhelmina zijn daar bij betrokken. De latere koning verdient hierbij zelfs de bijnaam de ‘Held van Waterloo’.
Koning Willem I als kapitalist
Koning Willem I is een economisch ondernemer en wordt gezien als een van de eerste kapitalistische heersers van Europa. In 1815 wordt zijn vermogen geschat op 10 miljoen gulden en 25 jaar later op 200 miljoen gulden. Ondertussen verpaupert zijn volk en zit ongeveer dertig procent van de Amsterdammers in de bijstand. Willem I investeert veel in infrastructuur en is onder meer verantwoordelijk voor de komst van de eerste spoorlijn tussen Amsterdam en Haarlem. Ook richt hij de Nederlandsche Bank op en de Nederlandsche Handels-Maatschappij in Nederlands-Indië. Omdat hij zo actief is in de handel en zoveel macht heeft, wordt hij ook wel eens ‘de enige koopman van het land’ genoemd.
De samensmelting tussen de Noordelijke en Zuidelijke (België) Nederlanden verloopt slecht. In 1830 breekt in Brussel de Belgische Opstand uit en wordt België zelfstandig. Willem I erkent België pas in 1839. De Belgische afscheiding is de reden dat koning Willem I in 1840 afstand doet van de troon ten gunste van zijn zoon Willem II.
Er is nog een reden voor Willem I om af te treden. In 1837 is Wilhelmina overleden en hij wil graag trouwen met haar hofdame, Henriëtte d’Oultremont, die niet van adel is en katholiek.
Nadat koning Willem I is afgetreden vertrekt hij naar Berlijn en trekt in bij zijn dochter Marianne. Daar trouwt hij ook met Henriëtte. In 1843 zakt hij in elkaar en overlijdt. Hij laat zijn familie en de Nederlandse staat een flink fortuin na.
Vier generaties
Willem I was bij zijn overlijden al overgrootvader van de zoon van Willem III. Deze overleed voordat hij de troon besteeg. Na de geboorte van zijn tweede achterkleinkind overleed Willem I in 1843.
- Lees ook: Koning Willem II (1792-1849)
- …en: Het verlies van België (1830)
- Belangrijke artikelen over leden van het koninlijk huis
- Boek: Koning Willem I (Jeroen Koch)
