Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 51 | Signalementen week 3 >>>

Selectie week 1 en 2 (2020)

Mijn naam is Selma – Selma van de Perre

Ze was zeventien toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Tot dan toe had het feit dat Selma joods was geen grote rol in haar leven gespeeld, maar nu werd het ineens een kwestie van leven en dood. Hoewel ze in 1942 werd opgeroepen om zich te melden voor een werkkamp, wist ze daar onderuit te komen. Ze sloot zich aan bij het verzet: onder de naam Margareta van der Kuit, ofwel Marga, vervalste ze documenten en koerierde ze door het hele land. Verscheidene keren ontsnapte ze aan de nazi’s, maar in juli 1944 werd ze verraden en via kamp Vught naar Ravensbrück getransporteerd. Anders dan haar zusje Clara en haar ouders overleefde ze de gruwelen van het kamp.
Meer informatie / bestellen

De glorie van Rome

In ‘De glorie van Rome’ beschrijft Adrian Goldsworthy de werking en de invloed van het Romeinse leger, het beste beroepsleger dat de wereld ooit heeft gekend. De legioenen waren niet ‘slechts’ uit op de overwinning, maar ook op de totale vernietiging van hun vijanden. Deze agressieve Romeinse oorlogsvoering creëerde een enorm rijk, dat voor een groot deel gekenmerkt werd door vrede en welvaart. Goldsworthy brengt de alliantie tussen politiek en militaire macht in beeld.
Fragment: De Eerste Punische Oorlog en de Romeinse oorlogvoering op zee
Meer informatie / bestellen

Het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger

Rond de eeuwwisseling vond een grote omslag plaats in de uniformering van buitenlandse koloniale legers. Men stapte af van uniformen in opvallende kleuren en ging over op kaki of dril. Het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL), verruilde in 1911 het oude vertrouwde blauwe velduniform voor het grijsgroen en werd hiermee koploper in Zuidoost-Azië. De buitenlandse koloniale legers gingen circa dertig jaar later over op groene uniformen. Naast de uniformen werd ook de bijbehorende uitrusting van het KNIL grotendeels aangepast, die tevens praktischer werd.
Meer informatie / bestellen

Beethoven in de bunker – Fred Brouwers

Musici onder het nazisme: vereerd, verbannen, vergast
Mei 1945. Een ploeg Sovjetsoldaten doorzoekt Hitlers geheime bunker in Berlijn. Ze vinden lichamen, documenten, juwelen en schilderijen maar … stuiten ook op een uitgebreide collectie 78-toerenplaten. Dat daar werk van Beethoven, Wagner en Bruckner tussen zit, verbaast niemand. Hetzelfde voor een stoet andere door de nazi’s gepromote reuzen: ‘Het lijkt wel alsof de nazi’s Mozart een stalen helm hebben opgezet, Schubert met een sabel hebben omgord en Johann Strauss prikkeldraad rond zijn nek hebben gewikkeld’, zei componist Robert Stolz daar ooit over.
Fragment: ‘Verboden’ muziek in Hitlers bunker
Meer informatie / bestellen

Kinderen van het verzet – Piet Boncquet

Vanaf het moment van de Duitse inval in mei 1940 begon het verzet tegen de bezetting. Vaak ging het om gewone burgers die, uit overtuiging of uit vaderlandsliefde, actief of passief verzet pleegden tegen Duitse soldaten, de Duitse oorlogsmachine en Belgische collaborateurs. In de loop van de oorlog organiseerde het verzet zich en werd het gewelddadiger, omdat de bezetter zich genadeloos opstelde. De diepe tegenstelling tussen ‘witten’ en ‘zwarten’, tussen verzetslui en collaborateurs, heeft de naoorlogse samenleving getekend.
Meer informatie / bestellen

Lof en laster – Luit van der Tuuk

Vrouwen in de vroege middeleeuwen
Over middeleeuwse vrouwen zijn veel minder bronnen te vinden dan over mannen. Desalniettemin maakt Luit van der Tuuk in ‘Lof en laster’ duidelijk dat vroegmiddeleeuwse vrouwen veerkrachtig, vindingrijk en bekwaam waren. Bovendien waren ze in staat (politieke) macht, kennis en creativiteit buiten de huiselijke sfeer uit te oefenen.
Fragment: Transmannen – ‘Manwijven’ in de vroege middeleeuwen
Meer informatie / bestellen

De Russische klus – Douglas Smith

De geheime Amerikaanse reddingsoperatie bij de Russische hongersnood
Het is bijna niet meer voor te stellen na een eeuw vol vijandigheid, maar in 1921 hebben de Verenigde Staten een grootscheepse reddingsactie uitgevoerd om Rusland te behoeden voor een van de grootste hongersnoden uit haar geschiedenis.
Voorpublicatie: Amerikaanse reddingsoperatie tijdens Russische hongersnood
Bespreking: Kapitalisten als redders van hongerlijdende bevolking…
Meer informatie / bestellen

Krijgsmacht en handelsgeest – Marc van Alphen

In 1667, het jaar van de Tocht naar Chatham, stond de Republiek op het toppunt van haar roem. Anderhalve eeuw later was daar weinig meer van over en werd ons land door Napoleon van de politieke landkaart geveegd. Dit boek geeft een militaire verklaring voor het ‘wonder’ in de zeventiende eeuw en de neergang die daarna volgde. Hoe waren leger en vloot in de Republiek georganiseerd en gefinancierd?
Meer informatie / bestellen

Drenthe en de Eerste Wereldoorlog – Henk van der Linden

Ver weg van het strijdgewoel bij onze Zuiderburen en de drukte van West- en Zuid-Nederland zou Drenthe met haar 200.000 inwoners en onafzienbare heidevelden tijdens de Eerste Wereldoorlog een oase van rust moeten zijn geweest. Het tegendeel is waar. Vanzelfsprekend gebeurde ook in Drenthe alles wat de rest van het neutrale Nederland overkwam: mobilisatie, inkwartiering, opvang van vluchtelingen, schaarste en distributie van voedsel en allerlei noodzakelijkheden.
Bespreking: Drenthe en de Eerste Wereldoorlog
Meer informatie / bestellen

Branie. Het leven van Mina Kruseman 1839-1922

Als actieve strijdster voor vrouwenrechten was Mina Kruseman in de jaren zeventig van de negentiende eeuw een meer dan opvallende verschijning. Ze werd verguisd, bewonderd en door iedereen besproken. Door haar prikkelende voorkomen, haar indrukwekkende voordracht en haar feministische boodschap trok ze sterk de aandacht. Ze versmaadde het traditionele vrouwenleven en maakte zich als een van de eersten sterk voor de onafhankelijkheid en economische zelfstandigheid van vrouwen.
Bespreking: Het leven van Mina Kruseman 1839-1922
Meer informatie / bestellen

Historische atlas van Amersfoort

Amersfoort, voortgekomen uit een handelsnederzetting nabij een doorwaadbare plaats in de Eem, kreeg in 1259 stadsrechten. Na 1300, toen de eerste stadsmuur verrees, ging het snel. De stad kende enkele eeuwen van enorme ontwikkeling, waarin ze verdriedubbelde en uitgroeide tot de belangrijkste bedevaartplaats in de noordelijke Nederlanden.
Meer informatie / bestellen