Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 13 | Signalementen week 15 >>>

Selectie week 14 (2023)

Brood op de plank
Een familiekroniek van drie generaties warme bakkers
Brood op de plank is een intrigerend familieverhaal over trotse broodbakkers. Over het ambacht, nieuwe producten bedenken, winkelsluitingswetten, de oorlog overleven, regelgeving, de volkorenbroodhype, concurrentie van supermarkten, klagende buren, altijd netjes zijn voor de klanten en nooit zeuren of opgeven.
Fragment: ‘Dag vader, mooi broodjes verkopen, hè!’
Bekijk boek

De Akropolis van Athene
De Akropolis van Athene is een iconische rots die oprijst in de hoofdstad van Griekenland. Hij geldt als het belangrijkste toeristische doel voor bezoekers aan Athene. De Akropolis wordt gedomineerd door klassieke tempels – voor velen het hoogtepunt van Griekenland of zelfs de hele ‘westerse’ beschaving. Maar achter deze spectaculaire façade gaat een onbekende rijkdom aan geschiedenis en verhalen schuil.
Fragment: De mythische Akropolis van Athene
Bekijk boek

De herovering
De Duitse historicus Daniël Huhn vertelt het verhaal van Manfred Gans, die vlak na de capitulatie door het verwoeste Duitsland trok om zijn ouders uit een concentratiekamp te bevrijden. In mei 1945, direct na het einde van de oorlog, stapt een jonge soldaat in Brits uniform in Goes in zijn jeep. Hij is geboren in Duitsland. En hij is Joods. Hij trapt het gaspedaal in en rijdt dwarsdoor zijn voormalige, verwoeste Heimat naar Theresienstadt, om zijn ouders uit het concentratiekamp te bevrijden.
Bekijk boek

De lange adem van Stalin
Roemenen, Hongaren en Moldaviërs op weg naar Europa
Niet ver voorbij Wenen begint het Europa waar de adem van Jozef Stalin nog voelbaar is. Roemenen, Hongaren en Moldaviërs leven er nog altijd met de nasleep van het Verdrag van Trianon en de Conferentie van Yalta; verscheurende dwangbevelen die na de wereldoorlogen door de overwinnaars aan deze landen zijn opgelegd. Coen Hilbrink trok naar het gebied en sprak met bewoners over de marginaliteit van hun bestaan.
Bekijk boek

De miserabelen – Victor Hugo
De roman Les Misérables van Victor Hugo (1802-1885) behoort tot de grootste klassiekers van de wereldliteratuur. Hugo schreef zijn monumentale, sociaal bewogen roman, die in 1862 verscheen, naar eigen zeggen ‘voor alle volkeren’. Les Misérables was lange tijd alleen in sterk verkorte uitgaven in het Nederlands te lezen. De miserabelen is een volledige vertaling van deze immense roman en de eerste uitgave die door middel van een uitgebreide annotatie de lezer inzicht biedt in de historische context van de gebeurtenissen in het boek.
Bespreking: Eerste volledige Nederlandse vertaling van Les Misérables
Bekijk boek

Israël-Palestina
Tweespraak over oorzaken en oplossingen
Israël en Palestina roepen veel associaties op: terreuraanslagen, raketaanvallen, Joodse kolonisten, Palestijnse vluchtelingen, zionisme, antisemitisme, Hamas en Netanyahu. Het conflict sleept al decennia aan en beroert ook in Vlaanderen en Nederland de gemoederen. Ludo Abicht, bekend om zijn pro-Palestijnse standpunten, en André Gantman, een pleitbezorger van het zionisme, staan vaak lijnrecht tegenover elkaar over Israël en Palestina. Toch willen ze allebei een verstandige en humanistische oplossing voor het conflict.
Bekijk boek

Kind van Maria, kind van Mao
Het verhaal van een generatie
OVT presentator Jos Palm over het gezin waarin hij opgroeide. Een pijnlijk en soms hilarisch verhaal over afscheid nemen van een vertrouwde wereld die diep in het systeem van hem en zijn generatiegenoten zat.. Aan de hand van de geschiedenis van het gezin waarin hij opgroeide vertelt Jos Palm het grotere verhaal over de breuk in de jaren zeventig van de vorige eeuw, toen God verdween uit Nederland.
Bekijk boek

Mama las Marx
Communistische gezinnen in naoorlogs Nederland
Tijdens de Koude Oorlog was de Nederlandse communistische partij een echte familieaangelegenheid en had, naar Sovjet-voorbeeld, een recept voor alle aspecten van het bestaan. Historicus Elke Weesjes interviewde jarenlang mannen en vrouwen die in naoorlogs Nederland opgroeiden in communistische gezinnen: mensen wier leven werd gevormd door de communistische levensbeschouwing en de discriminatie die communisten ten deel viel.
Fragment: Kinderen van communistische verzetsstrijders in naoorlogs Nederland
Bekijk boek

Miep Oranje
Zoektocht naar de koerierster des doods
Het verraad door Miep Oranje (1923) is een van de grote mysteries uit de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Wat bewoog een jonge vrouw die als koerierster voor het verzet geen angst kende voor de Duitsers te gaan werken? En waar is ze gebleven? Ze wordt ervan beschuldigd honderden verzetsmensen te hebben verraden aan de bezetter. Velen van hen zouden de oorlog niet hebben overleefd. Het leverde haar de sinistere bijnaam ‘Koerierster des doods’ op. Uit vrees voor wraak van het verzet vluchtte Miep Oranje in de zomer van 1944 naar Duitsland. Sindsdien ontbreekt elk spoor van haar.
Bekijk boek

Niet meer dan een nummer (jeugdboek)
Het is 1942. De tienjarige Hugo woont op het eiland Java. Als de Japanners Java bezetten, wordt Hugo’s vader opgepakt en naar een kamp gestuurd. Vanaf dat moment zet Hugo zijn talent als zakenman in, zodat hij wat extra geld kan verdienen om voor zijn moeder en zusje te zorgen. Maar dan moeten ook Hugo, zijn moeder en zijn zusje naar een kamp. Zelfs daar verzint Hugo van alles om aan extra eten te komen. Als hij 13 is, wordt hij van zijn moeder en zusje gescheiden en komt hij in het mannenkamp Tjimahi terecht.
Bekijk boek

Verrukkelijke verraders
Een glamourkoppel, het Avondland en de collaboratie
Stel je voor. Een herenhuis in Brussel waar in de jaren 1930 de Belgische literaire, journalistieke en politieke elite het glas heft – denk aan: Paul-Henri Spaak, Joris Van Severen en Hendrik de Man. Dat salon heeft bestaan. Het werd bestierd door Édouard en Lucienne Didier. Hij: een elegante zakenman. Zij: een femme fatale. Het glamourkoppel is actief in een beweging voor een verenigd Europa. Eerst zonder succes. Maar dan beginnen ook de nazi’s over de vloer te komen.
Fragment: Édouard en Lucienne Didier, glamourkoppel van de collaboratie
Bekijk boek

Wat we toen al wisten
De vergeten groene geschiedenis van 1972
Betogingen tegen het gebruik van plastic. Paniek over dramatisch dalende biodiversiteit. Zorgen om de leefbaarheid van de oceanen. Onrust over klimaatverandering. Vandaag? Nee, in 1972. De milieucrisis is ouder dan veel mensen denken, en de wetenschappelijke en politieke strijd erover is dat evenzeer. De planeet gaat eraan, riepen onheilsprofeten destijds.
Artikel: Geert Buelens wint literatuurprijs met ‘Wat we toen al wisten’
Bekijk boek