Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.
Selectie week 38
De Roosevelts. Vormgevers van de American Century
De Roosevelts hadden hun wortels in Zeeland, van waaruit een verre voorvader rond 1645 naar Amerika emigreerde. De familie zou uitgroeien tot een van de bekendste presidentiële families van Amerika. De Republikein Theodore en zijn verre neef Franklin, een Democraat, bleken gedreven en intelligente presidenten. Eleanor, de vrouw van Franklin, maakte naam als voorvechtster van mensenrechten en vrouwenemancipatie, onder andere bij de VN. Frans Verhagen vertelt over deze drie familieleden.
Fragment: De (Nederlandse) roots van de Roosevelts
Meer informatie / bestellen
De hersenverzamelaar – Theo Mulder
Wat kan de vorm van een schedel zeggen over iemands persoonlijkheid? Het is een vraag die de Weense arts Franz Joseph Gall eind achttiende eeuw mateloos intrigeerde. Volgens Gall kon men door aan de schedel te voelen moordzucht, agressie en andere eigenschappen lokaliseren – een wetenschap die later bekend werd onder de naam frenologie. Hij concludeerde dat dat de geest zich in het brein bevond en dat geestesziekten hersenaandoeningen waren. Het bleek een dramatische misvatting.
Fragment: Franz Joseph Gall (1758-1828) – De hersenverzamelaar
Meer informatie / bestellen
Andere Tijden achter het aanrecht
In de eeuw nadat ze eindelijk kiesrecht heeft gekregen ploetert de Nederlandse vrouw om ook daadwerkelijk achter het aanrecht vandaan te komen. Vier uur reizen om mee te kunnen trainen met het enige Nederlandse vrouwenvoetbalteam. Op je 59ste nog een diploma halen bij de Moedermavo. Vrouwen bevechten het recht op gelijke betaling in de fabriek, worden baas in eigen buik en dringen mannenbolwerken binnen.
Meer informatie / bestellen
IJzeren ambitie – Gabri van Tussenbroek
Het paleis voor volksvlijt en de opkomst van de Nederlandse industrie
De dramatische brand van het Paleis voor Volksvlijt in 1929 beroofde Amsterdam van een van zijn markantste gebouwen. Nog steeds zijn weinig verdwenen gebouwen zo geliefd als dit mythische paleis. Stoutmoedige plannen om het te herbouwen hadden tot nog toe geen resultaat. Maar de brand en de moedwillige sloop van de bijbehorende winkelgalerij ten behoeve van De Nederlandsche Bank zorgden ervoor dat het paleis deel uitmaakt van ons collectieve geheugen.
Meer informatie / bestellen
De Nederlandse Spoorwegen in oorlogstijd. 1939-1945
In de spoorwegarchieven van het Spoorwegmuseum is een telegram van de Deutsche Reichsbahn gevonden waarin de Nederlandse Spoorwegen opdracht krijgt om wagons klaar te zetten voor een transport vanuit Westerbork. Uit onderzoek blijkt ook dat er een hoger aantal transporten was dan tot nu toe aangenomen. Het verhaal van de Nederlandse Spoorwegen in oorlogstijd is er ook een van beeldvorming. Het eindigt bij de afspraken met de commissie Individuele Tegemoetkoming Slachtoffers WO2.
Meer informatie / bestellen
Schoonheid voor het oprapen – Fik Meijer
Zegevierende veldheren namen de fraaiste beelden mee naar Rome en toonden die in triomftochten aan het volk. Bij bepaalde senatoren ging hebzucht boven staatsbelang. Sommigen moesten zich daarvoor zelfs bij de rechtbank verdedigen. De beruchtste Romeinse kunstrover is Gaius Verres, van wie Cicero een onthutsend beeld schetst.
De Romeinse elite betaalde grof voor Griekse kunstobjecten. Sommige collecties waren beroemd. Talloze voorwerpen werden per schip naar Rome gebracht, maar een aantal heeft zijn bestemming nooit bereikt.
Meer informatie / bestellen
Vrouwen en kinderen eerst – Els Kloek
Over 1001 vrouwen, de canon en ‘de achterkant’ van de geschiedenis
Kort is goed. Dat was de leidraad voor de biografieën in 1001 vrouwen, de beide vuistdikke boeken waarmee Els Kloek (1952) doorbrak bij het grote publiek. Datzelfde geldt voor de veertig stukken van haar hand die zijn gebundeld in Vrouwen en kinderen eerst. Op haar eigen toon bespreekt ze zaken als de zin en onzin van de canon, vrouwengeschiedenis als inhaalmanoeuvre, excuses voor het verleden en andere heikele kwesties waarmee historici tijdens hun onderzoek te maken krijgen.
Meer informatie / bestellen
Wilders gewogen. 15 jaar reuring in de Nederlandse politiek
Nadat Geert Wilders in september 2004 uit de VVD-fractie was gestapt, slaagde hij er lange tijd in om met zijn Partij voor de Vrijheid het politieke debat te domineren. Als erfgenaam van Pim Fortuyn vertolkte hij de stem van kiezers die zich zorgen maken over immigratie, islam, het afbrokkelen van de Nederlandse identiteit en de staat van de democratie. Met zijn eigenzinnige, onvoorspelbare en dwarse optreden verraste Wilders dikwijls zowel vriend als vijand. Als gedoogpartner van het eerste kabinet-Rutte verspeelde hij een machtspositie door plots zijn steun in te trekken.
Meer informatie / bestellen
Een kleine geschiedenis van de economie
Wat voor ons vanzelfsprekend is – neem bijvoorbeeld de aanschaf van dit boek – is voor talloze mensen op onze planeet ondenkbaar. Voor hen is een boek gewoonweg onbetaalbaar. Waarom kan men zich in sommige landen boeken, schoolgebouwen en salarissen voor leraren veroorloven terwijl dat in andere landen niet kan? Economie is de wetenschap die precies dit soort vragen wil beantwoorden. Niall Kishtainy neemt ons mee op een reis door de tijd en laat zien hoe de mens door de eeuwen heen de economie heeft bestudeerd.
Meer informatie / bestellen
Het is oorlog maar niemand die het ziet
Een platgelegde Rotterdamse haven. Nederlandse spionnen die digitaal toeslaan in Moskou. Artsen die ineens niet meer bij medische dossiers kunnen.
De moderne tijd biedt talloze voordelen: we werken sneller en zijn altijd en overal bereikbaar. Maar er zijn ook nieuwe gevaren. Zes jaar doet Huib Modderkolk nu onderzoek naar de schaduwkant van internet. Hij begon als buitenstaander, zonder enige voorkennis. Stukje bij beetje won hij het vertrouwen van bronnen.
Meer informatie / bestellen
Konvooi door het ijs – William Geroux
Op 4 juli 1942 verlieten vier schepen de relatieve veiligheid van het konvooi en zetten koers naar het noorden, richting de ijszeeën van de Noordpool. Het idee was dat zij op deze manier een grotere kans hadden te overleven dan de rest van het al gedecimeerde konvooi PQ-17, een vloot van 35 schepen met een vracht ter waarde van 1 miljard Amerikaanse dollars bestaande uit oorlogsmaterieel en voedsel voor de haven van Archangelsk. De vracht was een kleine handreiking van Roosevelt en Churchill aan Stalin.
Meer informatie (+ video) / bestellen
Meer geschiedenisboeken:
- Nemesis. Alcibiades en de val van Athene – David Stuttard
- Pest en cholera. Geneeskunde door de eeuwen heen – Jonathan J. Moore
- Juwelen! Schitteren aan het Russische hof – Olga Kostiuk
- Vechten voor de vrede. Antwerpen. 1944-1945 – Frank Seberechts
- Reis om de dood. Van As tot Ziel – Bert Keizer
- Alles voor Vincent. Jo Bonger – een leven met Van Gogh – Hans Luijten
- Drenthe en de Eerste Wereldoorlog – Henk van der Linden (+ video)
- Consalvi en co. Amoureus Imbroglio – Jeannick Vangansbeke (+ video)