Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 38 | Signalementen week 40 >>>

Selectie week 39

Brigges

Hoe misdaadjournalist Cees Koring ‘zijn geld verdiende aan de misdaad.’ Dit boek brengt de lezer terug naar de grote affaires en gebeurtenissen uit de ‘oertijd’ van de onderzoeksjournalistiek. Voormalig Telegraaf-journalist Cees Koring wordt beschouwd als een van de voorlopers in dit vak. Bijna een halve eeuw terug begon Koring als jonge verslaggever bij ‘de grootste krant van Nederland’ te wroeten in duistere zaken. Dat leverde hem onder zijn collega’s de bijnaam ‘brigges’ op, een platte afkorting van een rang bij de politie.
Fragment: De ‘witte dood’ in de Amsterdamse binnenstad
De geurenverzamelaar

De Fransman Dominique Roques reist al dertig jaar de wereld over, op zoek naar de allerbeste basisgeuren voor grote parfummerken. In De geurenverzamelaar vertelt hij op fascinerende wijze over de boeren en kwekers die, ver buiten het oog van toeristen, tussen de rozenvelden en vanilleplanten zorgvuldig de meest pure extracten produceren. Van Calabrië tot Sri Lanka, van Peru tot Laos en van Egypte tot Madagaskar, werken ze volgens eeuwenoude tradities aan het cultiveren van hun bomen, planten en grassen. Roques kent en spreekt de kwekers, hij vertelt aanstekelijk over de lange, bijzondere geschiedenis van hun werk en hij beschrijft op uitzonderlijke, lyrische wijze de woeste, kleurige landschappen waarin ze zijn opgegroeid en waar ze ondanks soms grote politieke omwentelingen en natuurrampen zijn gebleven.
De knikkers van Qadir

De jonge Qadir groeit op in een klein dorp in Afghanistan met de droomverhalen van zijn moeder en de wilskracht van een vader die van geen wijken wil weten. Zijn enige bezit: acht knikkers. Alles ademt oorlog. Overal sterven dierbare mensen. Qadir houdt zich overeind door te werken voor de internationale troepen die zijn land komen bevrijden. Tot ook hij, achtervolgd door de taliban, met vrouw en kinderen moet vluchten voor het geweld. Over de bergen en over de zee. Na drie maanden belanden ze in Europa. Maar de Grote Portier laat hen niet binnen. Stuk voor stuk verliest Qadir de rinkelende knikkers van zijn leven. En toch is er hoop.
De meteoriet en het middagdutje
In De meteoriet en het middagdutje presenteert Maarten Asscher aan de hand van vijftig zorgvuldig uitgekozen zwart-witfoto’s een rijkdom aan onvermoede geschiedenissen, verrassende details en merkwaardige belevenissen. In de traditie van Rudy Kousbroeks ‘fotosyntheses’ roept Asscher zijn eigen verbazende wereld op, waarin een Japanse rotstuin, een neerstortende jachtbommenwerper, mijnwerkers in een liftkooi en een verdwenen watertoren onderling gaandeweg met elkaar verbonden raken.
Bespreking: Van synthese naar historische analyse
De oppasser

Wie weet nog hoe de ooit beroemde mensaap op de voorkant van De oppasser heet? En wie kent nog de man met de snor die hem zo vaderlijk op de arm houdt? Dierverzorger Job van Tol is gefascineerd door de vele mensen en dieren die vóór hem Artis bevolkten. Hij dook de archieven in, op zoek naar beeldbepalende personages (m/d) uit de geschiedenis van de beroemde dierentuin. Hun verhalen wisselt hij af met reflecties op het leven als dierverzorger van nu. Zo biedt De oppasser een prachtig en persoonlijk beeld van de relatie tussen mens, dier en aarde door de jaren heen.
De Weizsäckers
In ‘De Weizsäckers’ vertelt Hans-Joachim Noack het verhaal van de opmerkelijke familie Von Weizsäcker. Als geen andere familie hebben zij hun stempel gedrukt op de geschiedenis van Duitsland. Dat begon al in de negentiende eeuw met Karl als premier van Württemberg, maar in deze familiebiografie focust de auteur zich op de twintigste eeuw. In de grote familie Von Weiszäcker, die gekenmerkt werd door ambitie, lag de lat altijd hoog. Noack gaat in op Karls zonen Ernst, de SS-generaal, en zijn broer Viktor, de medisch antropoloog, en op zijn kleinzonen: filosoof en natuurkundige Carl Friedrich en natuurlijk Richard, de bondspresident.
Het diner in de dinosaurus

Op 31 december 1853 nodigde de Britse kunstenaar en natuurhistoricus Benjamin Waterhouse Hawkins een select kransje wetenschappers, journalisten en zakenlui uit voor een diner. Het zou echter niet zomaar een diner worden: het etentje vond plaats in de gietvorm van een Iguanodon in het Londense Crystal Palace. Het diner in de dinosaurus werd een daverend succes en ontketende een ware dinomanie. Onze hedendaagse fascinatie voor dinosauriërs gaat voor een groot stuk terug op dat diner in 1853.
Leven is eenvoudig

Ockhams scheermes is een van de bekendste theoretische principes. Maar wat weten we over haar naamgever? Johnjoe McFadden richt met dit boek een monument op voor de oervader van de moderne wetenschap. In ‘Leven is eenvoudig’ richt Johnjoe McFadden een monument op voor William van Ockham, een dwarse denker, die volgens hem als oervader van de moderne wetenschapsbeoefening mag worden beschouwd. We volgen het scheermes in de handen van Copernicus, Galilei, Newton, Darwin en Einstein.
Naar de sterren

Op 12 april 1961 werd Yuri Gagarin de eerste mens in de ruimte. Dit fascinerende boek beschrijft de lange weg naar dit moment en de levensgevaarlijke capriolen die zijn uitgehaald om Gagarin weer terug naar de aarde te krijgen. De historische vlucht van Gagarin veranderde de wereld. Het was een onthutsende, technologische triomf die voor altijd zou veranderen hoe we kijken naar en nadenken over onze eigen planeet. Het kostte hem precies 108 minuten om in een baan rond de aarde te reizen, met een snelheid van iets meer dan 27.000 kilometer per uur – tien keer zo snel als een geweerkogel.
Dark Archives
Het Boston Athenaeum huisvest een wel zeer opmerkelijke museumcollectie. Naast een uitgebreid archief, dat de stadsgeschiedenis van de late achttiende eeuw tot vandaag documenteert, vindt men er een cartotheek met originele incunabelen en authentieke historische wereldkaarten. Vooral één collectiestuk uit het fonds ‘zeldzame boeken en handschriften’ zorgt nu en dan voor wat maatschappelijke deining. Het gaat om een werkje uit 1837 van 32 pagina’s, 22 centimeter hoog, ingebonden in grijsbruin leder, met als titel Narrative of the life of James Allen (…), the highwayman.
Bespreking: Boeken gebonden in mensenhuid