Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 45 | Signalementen week 47 >>>

Selectie week 46

Alles gaat op vroeger terug
Ischa Meijer (1943-1995)
Ischa Meijer was een fenomeen. Beroemd, berucht, geducht en onweerstaanbaar geestig. In het leven van vele vrienden en talloze vriendinnen liet hij een onuitwisbare indruk achter. In zijn duizelingwekkend veelzijdige loopbaan stonden twee grote liefdes centraal: de journalistiek en het theater. Als interviewer met een diepgaande interesse in mensen en een feilloos oog voor hun zwakke plekken en blinde vlekken stuwde hij het genre van het persoonlijk vraaggesprek tot grote hoogte op.
Bekijk boek

Borgata: de start van een imperium
De geschiedenis van de Amerikaanse maffia
Het verhaal van de Amerikaanse maffia begint op Sicilië. Na het einde van het feodalisme in Italië in de negentiende eeuw begonnen daar plaatselijke bewoners op te staan om de vrijgekomen machtsposities in hun gemeenschap in te nemen. Zo ontstond een structuur van invloedrijke Siciliaanse familieclans die hun eigen regels en gebruiken ontwikkelden. Siciliaanse immigranten namen hun levenswijze van eer, vendetta en zwijgplicht mee naar Amerika en vormden daar hun eigen clans: borgata’s.
Bekijk boek

De man die niemand kon begraven
De zoektocht van een kleindochter naar het verleden van haar Hongaarse vader
Wanneer haar grootvader in Boedapest overlijdt, reist Annabell Van den Berghe naar de Hongaarse hoofdstad om zijn begrafenis te regelen. Geen van zijn drie dochters, die allemaal in Vlaanderen wonen, wil die taak op zich nemen. In een vreemde stad en in een vreemde taal moet de kleindochter van alles en nog wat regelen. Het is het begin van een zoektocht naar het verleden van haar grootvader, de man die in 1956 uit Hongarije vluchtte, in België een bestaan opbouwde, het minivoetbal stichtte, van zijn vrouw scheidde en in 1996 naar Hongarije terugkeerde.
Bespreking: “De man die niemand kon begraven”
Bekijk boek

Dinomanie
Dinosaurussen in onze populaire cultuur
Zo’n 66 miljoen jaar geleden werden alle niet-vliegende dinosaurussen brutaal van de aardbol geveegd, maar in onze popcultuur zijn ze vandaag meer levend dan ooit. We bekijken hun avonturen op televisie en in de bioscoop, dragen ze op onze kleren, eten ze op en rijden erin rond. Dino’s spreken al eeuwen tot de verbeelding van kinderen en volwassenen. En in tegenstelling tot draken hebben ze ook écht bestaan.
Fragment: Van stenen balzak tot geëxplodeerde botten
Bekijk boek

Een open zenuw
Nederland, Israël en Palestina
Vanaf de jaren vijftig stond Nederland, mede uit schuldgevoel over de Holocaust, pal achter Israël. Die steun is nooit vanzelfsprekend geweest. Het feit dat de bevolking van Nederlands-Indië grotendeels islamitisch was, hield Nederland lange tijd af van steun voor de zionisten in hun strijd voor een onafhankelijke staat.
Bekijk boek

Farao Seti I
Kunst en koningschap van een van Egyptes grootste farao’s
Farao Seti I wordt in de geschiedschrijving vaak overschaduwd door zijn megalomane zoon Ramses II. Volkomen onterecht. Seti, geboren als burger, behoort namelijk tot de grootste farao’s die Egypte heeft gekend. Hij bracht het land na een onrustige periode terug in stabieler vaarwater en liet monumenten neerzetten die worden geroemd als de mooiste van Egypte.
Bekijk boek

Grens van het Romeinse Rijk
De limes in Utrecht
Door het hart van ons land, en dus ook door de provincie Utrecht, liep ooit de limes, de grens van het Romeinse Rijk. Op de zuidoever van de Rijn lag een keten van forten, wachttorens, kampdorpen en wegen, die zich uitstrekte van de Noordzee tot aan de Zwarte Zee. Niet alleen de ‘barbaren’ ten noorden van de grens, maar ook de rivieren vormden een uitdaging voor de Romeinse nieuwkomers. Met dammen, kanalen en andere werken probeerden ze het water naar hun hand te zetten.
Fragment: De opgraving van het Romeinse castellum Hoge Woerd
Bekijk boek

Het kleedje voor Hitler
Een familiegeschiedenis
Opgroeiend in een Duits-Nederlands gezin raakte Bas von Benda-Beckmann al vroeg gefascineerd door de Tweede Wereldoorlog. Toen hij dertien was hoorde hij voor het eerst dat zijn oudtante Luise de weduwe was van Hitlers trouwste generaal, Alfred Jodl, die tijdens het Proces van Neurenberg als oorlogsmisdadiger ter dood was veroordeeld.
Fragment: ‘Ik werd gedoopt op de dag dat Frankrijk Duitsland de oorlog verklaarde’ (1870)
Bekijk boek

Hooggeboren, ambitieus en eigenzinnig
Marie Catherine Josephe, gravin van Merode en prinses van Rubempré en Everberg (1743-1794)
Op 10 april 1743 zag Marie Catherine Josephe, gravin van Merode en prinses van Rubempré en Everberg, het levenslicht in het Zwartzusterklooster in Leuven. Ze kwam ter wereld als een van de rijkste adellijke dames van de Oostenrijks-Habsburgse Nederlanden. Een liefdesbaby geboren uit het schandaalhuwelijk van de prins van Rubempré met zijn linnenmeid … Freeke De Meyer portretteert haar als een zelfstandige ‘femme d’action’.
Bekijk boek

Middeleeuwse medemensen
De clichés van de donkere eeuwen voorbij
Iedereen begrijpt meteen wat je bedoelt wanneer je een fenomeen als middeleeuws omschrijft: achterhaald, primitief, barbaars, mensonterend. Want dat zijn de middeleeuwen in de populaire verbeelding. Een periode waarin iedereen stinkt, angst en bijgeloof heerst, vrouwen niks te zeggen hebben, en je voor een akkefietje aan de galg hangt. Maar waar komen die clichés vandaan? En hoe zat het dan écht met die middeleeuwse toestanden? Tien jonge experten uit Vlaanderen en Nederland laten je via de verrassende resultaten van recent wetenschappelijk onderzoek kennismaken met echte middeleeuwse mensen voorbij de clichés.
Bespreking: ‘Middeleeuwse medemensen’, de stereotypen voorbij
Bekijk boek

Over nationalisme
In 1945, vlak na de Tweede Wereldoorlog, schreef George Orwell wat een van zijn meest fameuze essays zou worden: ‘Notes on Nationalism’. Al in de eerste alinea’s trekt hij het begrip nationalisme breder dan gebruikelijk: voor Orwell gaat het om een nietsontziend geloof in een zaak of identiteit, waarbij alle middelen zijn toegestaan. Feiten en gezond verstand doen er niet langer toe. Partijdigheid bepaalt alles.
Bekijk boek

Theo Thijssen (1879-1943)
Schrijver, schoolmeester, socialist
Theo Thijssen (1879–1943) is vooral bekend als schrijver van Kees de jongen (1923). Dat nu honderdjarige boek is ‘eeuwig mooi’ – net als het haar van Kees’ vriendinnetje Rosa Overbeek. Maar Thijssen was zo veel méér. Hij schreef ook klassiekers als Schoolland, De gelukkige klas, Het taaie ongerief en (zijn eigen favoriet) Het grijze kind. En in zijn eigen ogen was en bleef hij vooral onderwijzer.
Bekijk boek

V13
Het proces van de Parijse terroristische aanslagen van 2015
Tussen september 2021 en juli 2022 volgde Emmanuel Carrère het proces in het Parijse Palais de Justice tegen de verdachten van de terroristische aanslagen op vrijdag de 13e november 2015 (V13). Bij die aanslagen vielen 130 doden in het Stade de France, op terrassen in een uitgaansbuurt van Parijs en in de concertzaal Bataclan.
Bekijk boek