Het País Valenciano is een streek gelegen aan de oostkust van Spanje met als hoofdstad Valencia. Net als het ten noorden ervan gelegen Catalonië is het een gebied dat bestuurd wordt door een eigen regionale regering met tal van bevoegdheden. Het heeft lang onder Moors bewind gestaan en werd, nadat het door de christenen veroverd was, geteisterd door problemen die voortvloeiden uit het onder dwang bekeren van moslims. Van recente datum is de taalstrijd: is het Valenciaans een zelfstandige taal, of een loot aan de stam van het Catalaans?
Geografie
De moriscos
In de door de christelijke koningen op de Moren veroverde gebieden begon al gauw een proces van kerstening en talloze islamieten bekeerden zich onder dwang tot het christendom. Zij werden aangeduid als moriscos en in het País Valenciano maakten zij destijds drieëndertig procent uit van de totale bevolking. Deze bekeerlingen bezaten de armste gronden en leefden vaak in de periferie van de steden. Zij werden in religieus opzicht niet voor vol aangezien en gediscrimineerd. Ze waren immers bekeerlingen die dikwijls vasthielden aan islamitische gebruiken. In een economische situatie waarin er eenvoudigweg niet voldoende geproduceerd werd om in de vraag naar economische goederen te voorzien, gaf dat aanleiding tot grote sociale spanningen en voor zover dat mogelijk was emigreerden de moriscos naar het nabij gelegen en nog steeds in Moorse handen zijnde koninkrijk van Granada.
Uitzetting
Het was de biechtvader van Isabella van Castilië, broeder Hernando de Talavera, die na de val van Granada een politiek beleid inzette dat integratie van de islamieten beoogde, gebaseerd op tolerantie en op overtuigingskracht. Een dergelijke strategie kost tijd en die werd hem niet gegund. De aartsbisschop van Toledo, Francisco Jiménez de Cisneros, probeerde met harde hand het proces van integratie te versnellen via bekering door christelijke doop onder dwang. Maar de kerk had geen antwoord op de manier waarop moslims vanuit hun geloof kunnen reageren op een dergelijke dwang. Verdediging van hun geloof tot het einde, het martelaarschap is volgens de Koran een veel te zwaar offer en in geval van dwang is het gepermitteerd het eigen geloof te verbergen of een andere overtuiging te simuleren. Deze opvatting wordt aangeduid met de term taqiyya. Niettemin werd de gedwongen doop veelvuldig toegepast, wat zeer tegen de zin was van de landeigenaren, want door de doop kregen de ‘bekeerde’ moriscos dezelfde status als christen-arbeiders die nu eenmaal veel beter betaald moesten worden.
Het Valenciaans
Voordat Jacobus I het País Valenciano veroverde, werd in het gebied vooral het Arabisch als voertaal gehanteerd, terwijl in de noordelijke regio’s, grenzend aan Aragón, ook het Spaans (Castilliaans) werd gesproken. Ten gevolge van het verdwijnen van de moriscos en de herbevolking van het gebied door bewoners uit Catalonië, deed het Catalaans zijn intrede, dat wil zeggen, een vorm van het Catalaans die het Valenciaans (Valenciano) wordt genoemd. Vandaag de dag wordt vooral in de kuststreken Valenciaans gesproken en landinwaarts Castilliaans. In het País Valenciano heeft zich net als in andere Autonomías een ware taalstrijd voltrokken, met als inzet niet alleen de vraag of het Valenciaans als aparte taal zou moeten worden beschouwd of als dialect van het Catalaans, maar vooral ook als strijd om erkenning van de eigen identiteit van de bevolking in deze streek.
Vanaf de vijftiende eeuw verschenen er woordenlijsten van het Valenciaans en woordenboeken Spaans-Valenciaans waarbij het doel was om in linguïstisch opzicht het Valenciaans een heldere plaats te geven. Resultaten van studies wezen uit dat het Valenciaans zoveel overeenkomsten vertoont met het Catalaans dat in feite gesproken kan worden van één taal. Niettemin werden ook theorieën naar voren gebracht waarin gesteld werd dat het Valenciaans wortels heeft in de inheemse taal van de Moren die het gebied ooit bewoonden.
Nationalisme
Overzicht van artikelen over de Geschiedenis van Spanje
Overzicht van boeken over de geschiedenis van Spanje