Pijnlijke uitspraken van Nederlandse politici

Als politicus moet je je woorden op een goudschaaltje wegen. Bijna alles wat je in het openbaar zegt wordt geregistreerd en/of verkeerd uitgelegd, wat kan leiden tot pijnlijke situaties. Mark Rutte, Jan Peter Balkenende en koning Willem-Alexander kunnen erover meepraten.

Gouden Eeuw-sfeer & VOC-mentaliteit

Wanneer minister-president en historicus Mark Rutte in augustus 2015 tijdens het Nationale Sail Debat in het Scheepvaartmuseum zegt dat hij terug verlangt naar ‘de sfeer van de Gouden Eeuw’, gaan bij sommigen de gedachten terug naar een vergelijkbaar pleidooi in 2006 van toenmalig minister-president, en eveneens historicus, Jan Peter Balkenende:

‘Laten we blij zijn met elkaar! Laten wij optimistisch zijn! Laten we zeggen: Nederland kan het weer! Die VOC-mentaliteit, over grenzen heen kijken, dynamiek! …Toch?’

Deze bevlogen woorden roept de CDA-premier tijdens de Algemene beschouwingen van 2006 tegen GroenLinks-leider Femke Halsema. Het komt hem op stevige kritiek te staan, want naast ondernemingsgezind staat de VOC tevens bekend als slavenbedrijf en uitbuitingsinstantie. Net als Balkenende krijgt Rutte in augustus 2015, met name op Facebook en Twitter, flinke kritiek te verduren. ‘Misschien hangt de lucht uit die tijd nog in dat Torentje’, aldus een van de reacties op de sociale media.

‘Goodbye Mr.Churchill’

Pieter Gerbrandy (1885-1961), minister van Buitenlandse Zaken tijdens de Tweede Wereldoorlog, staat bekend om zijn barslechte taalbeheersing. Op een bijeenkomst waar hij voor het eerst Winston Churchill ontmoet, begroet hij hem met

‘Goodbye Mr. Churchill!’

Droog reageert Churchill:

‘Well, this is the shortest meeting I ever had.’

In het vervolg spreekt de Engelse staatsman Gerbrandy aan als ‘Mr. Sherry-Brandy’, terwijl Gerbrandy Churchill voortaan ‘Mr. Kerkuil’ noemt.

Ook aan Gerbrandy wordt, bij een bezoek van een Engelsman (wellicht Churchill) aan Delft, de volgende anekdote toegeschreven:

‘I hate you welcome in this town where all the Oranges are buried’ (‘Ik haat u. Welkom in deze stad, waar allemaal sinaasappels begraven zijn.’)

Ook doet het verhaal de ronde dat Churchill en Gerbrandy samen door een park lopen, en Churchill op een gegeven moment ‘Ah, Spring is in the air’ zegt. Gerbrandy antwoordt verbaasd met ‘Why should I?’

‘I fok horses’

Maar sommige linguïstische versprekingen zijn pas echt gênant. Zo maakt, aldus het boek The UnDutchables, minister van Buitenlandse Zaken Joseph Luns (1911-2002) in de jaren 1960 tijdens een informeel gesprek met John F. Kennedy een enorme taalblunder. Of het een broodjeaapverhaal betreft is mij niet helemaal duidelijk, maar op Kennedy’s vraag of Luns ook hobby’s heeft, schijnt Luns geantwoord te hebben: ‘I fok horses’ (in plaats van ‘I breed horses’). Kennedy reageert hierop met de vraag ‘Pardon?’ ‘Yes!’, roept een enthousiaste Luns uit, ‘Paarden!’

Nog een paar taalblunders

‘We are a nation of undertakers’.

Vertaald: ‘We zijn een land van begrafenisondernemers’ (i.p.v. ‘een land van ondernemers’). Uitspraak van voormalig minister-president Joop den Uijl, jaren 1970.

---

Dries van Agt, minister-president van 1977-1982, schijnt gezegd te hebben:

‘I can stand my little man.’ (vertaald: ‘Ik weet hoe ik met “mijn kleine mannetje” moet omgaan…’)

---

In 2009 tijdens een staatsbezoek aan Mexico wil Willem-Alexander in een speech de blits uithangen met een Mexicaans gezegde. De koning wil zeggen dat we allemaal wakker moeten worden om het klimaatprobleem aan te pakken

Let me conclude by giving you a Mexican proverb. “Cámaron que se duerme se lo lleva la chingada”, or in English: “A shrimp that sleeps gets carried by the tide.”

De toehoorders beginnen hard te lachen, en sommigen kijken boos of verontwaardigd. Willem-Alexanders uitspraak betekent namelijk letterlijk ‘Een slapende garnaal gaat naar de kloten’, waarbij het woord chingada (chingar) in Mexico een grove seksuele connotatie heeft.

---

Tijdens EU-besprekingen over het uitgavenpatroon van Europese beleidsmakers in 2010 heeft Frits Bolkestein het constant over ‘golden showers’, een frase die in het Engels refereert aan plasseks.

---

‘There is no such thing as a Dutch product in terms of quality!’ Vertaald: ‘Er bestaan geen Nederlandse kwaliteitsproducten!’ (i.p.v. ‘Nergens ter wereld zijn er zulke kwaliteitsproducten te vinden als in Nederland’)

Dit is een uitspraak van Lilianne Ploumen, minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking in het kabinet-Rutte II, tegenover een handelsdelegatie uit Congo in februari 2013.

Boek: De 30 genantste Engelse taalblunders en hoe je ze kunt voorkomen

Bronnen ▼