Op een veiling van Christie’s in New York heeft het Rijksmuseum donderdagmiddag de hand weten te leggen een zeventiende-eeuws beeldhouwwerk van Adriaen de Vries (1556-1626), volgens het museum de belangrijkste beeldhouwer die Nederland heeft voortgebracht.
“Een lang gekoesterde droom komt nu eindelijk in vervulling. Adriaen de Vries geldt als de Michelangelo van de Nederlandse beeldhouwkunst. Het laat in een klap zien dat Nederlandse kunstenaars al vroeg in de zeventiende eeuw van wereldformaat waren. Het is daarom fantastisch dat wij dit beeld dankzij steun van vele particuliere en institutionele fondsen hebben kunnen verwerven voor het Nederlands kunstbezit.”
Adriaen de Vries, bijgenaamd de ´keizerlijk beeldhouwer´, werd in 1556 in Den Haag geboren en verwierf grote faam in het buitenland. Na een loopbaan in Italië en Duitsland werd hij in 1601 benoemd tot beeldhouwer van de Habsburgse keizer Rudolf II in Praag, de grootste kunstverzamelaar van zijn tijd. De Vries bleef tot zijn dood in Praag, werkend aan opdrachten voor vorsten in heel Europa.
Lang gold Adriaen de Vries als een van de “geheimen van de kunstgeschiedenis”. Hij werd beschouwd als een van de meest geniale en oorspronkelijke beeldhouwers ooit, maar was alleen bij insiders bekend. Mede dankzij een grote overzichtstentoonstelling die het Rijksmuseum (samen met het Nationalmuseum in Stockholm en het J. Paul Getty Museum in Los Angeles) over de beeldhouwer organiseerde (1998-2000) worden zijn bronzen alom gerekend tot belangrijkste beeldhouwkunst van zijn tijd.
De bronzen mansfiguur die is aangekocht, werd enkele jaren geleden bij toeval ontdekt op de binnenplaats van Schloss Sankt Martin (Oostenrijk). Daar stond het beeld tenminste al sinds ca. 1700. Na de dood van de kunstenaar in 1626 werd het waarschijnlijk door zijn Nederlandse erfgenamen verkocht. Het Rijksmuseum:
“In alles ademt het brons de virtuoze en eigenzinnige stijl waar Adriaen de Vries zo beroemd om is en die in de laatste jaren van zijn leven een absoluut hoogtepunt bereikte.”
Beelden van Adriaen de Vries bevinden zich in grote musea over de hele wereld. Het Rijksmuseum bezat tot dusver een werk op klein formaat, het bronzen reliëf Bacchus en Ariadne. Een groter beeld van een Triton is sinds 1977 in langdurig bruikleen van het Nationalmuseum Stockholm.
“Dankzij de aankoop van dit beeld is Adriaen de Vries nu voor het eerst ook op monumentale schaal in de collectie Nederland vertegenwoordigd. En daarmee is een oude wens in vervulling gegaan.
Vanaf directeur Van Schendel koesterde het Rijksmuseum al de wens om een werk van De Vries te kopen. Eerder deed het Rijksmuseum een verwoede poging om een beeld van De Vries te verwerven, die opzet mislukte door gebrek aan middelen. Het beeld dat nu is verworven werd in 2011 aangeboden bij Christie’s in Londen maar werd te elfder ure uit de veiling teruggetrokken. Ook toen stond het Rijksmuseum met steun van enkele fondsen klaar om op het werk te bieden.
Boek over beeldhouwer Adriaen de Vries
