Liduina, de heilige van Schiedam

Drie instellingen in Schiedam werken momenteel aan een tentoonstelling over het leven en de verering van stadsheilige Liduina. Het is dit jaar precies 125 jaar geleden dat paus Leo XIII de verering van Liduina officieel goedkeurde en bekrachtigde.

De gemeente Schiedam heeft 2015 uitgeroepen tot het Liduina-jaar. Liduina is een Schiedamse stadsheilige met internationale faam. Niet alleen zijn er in Schiedam allerlei objecten in collecties en plekken en instanties die aan haar herinneren, ook veel organisaties in het buitenland, van scholen tot ziekenhuizen, dragen haar naam. In Canada is zelfs een ijshal naar haar vernoemd. Liduina van Schiedam, zo beklemtonen de samenstellers van de tentoonstelling, is nog altijd een begrip.

Het Stedelijk Museum Schiedam, het Gemeentearchief Schiedam en het Nationaal Jenevermuseum presenteren vanaf eind oktober de tentoonstelling: Liduina van Schiedam. De geschiedenis van een stadsheilige. De expositie zal te zien zijn in het Jenevermuseum. Aan de hand van schilderijen, reliëfs, boeken, beelden, archief- en documentatiemateriaal zal stilgestaan worden bij het leven en de verering van de heilige.

De heilige Liduina

De heilige Liduina leefde in de vijftiende eeuw. Door een val op het ijs was zij vanaf haar vijftiende aan bed gekluisterd. Gedurende haar ziekbed kreeg ze visioenen en vonden in haar bijzijn wonderen plaats. Al tijdens haar leven verwierf ze hiermee tot ver buiten Schiedam bekendheid, waardoor er toen al sprake was van een Liduina-verering.

Liduina-verering

Na haar dood werd haar faam alleen maar groter, mede dankzij het boek ‘Vita alme virginis Lijdwine’ dat in 1456 werd geschreven door Johannes Brugman, een beroemd prediker die bij het grote publiek bekend is door het spreekwoord ‘Praten als Brugman’. Een gedrukte uitgave van dit boek uit 1498 met begeleidende illustraties geeft een verrassend en helder tijdsbeeld.

De Liduina-verering bleef, zeker in Schiedam, ook na de Reformatie bestaan. In de negentiende eeuw bloeide de verering op. Door de florerende jeneverindustrie in de achttiende eeuw zijn Duitse overwegend katholieke branders en brandersknechten naar Schiedam getrokken. Hierdoor barst de Katholieke gemeenschap uit haar voegen. De oprichting van een nieuwe parochie en de bouw van nieuwe kerken, zoals de Havenkerk, de Frankenlandse kerk en de Singelkerk, die grotendeels worden betaald met het in de jeneverindustrie verdiende geld, zijn een gevolg. Liduina en haar verering spelen daarbij een prominente rol.

De opvoering in 1933 van een zogenaamd Mysteriespel waarbij het leven van Liduina wordt nagespeeld door 7.000 katholieke meisjes is een markant hoogtepunt. Hiervan zijn unieke filmbeelden te zien op de tentoonstelling.

Boek: Een bovenaardse vrouw. Vereringsgeschiedenis van Liduina van Schiedam