Dark
Light

‘Toetanchamon overleed mogelijk aan epilepsie’

2 minuten leestijd

Gouden doodsmasker van Toetanchamon
Er is weer een wetenschappelijke studie verschenen waarin een nieuwe theorie over de dood van de beroemde farao Toetanchamon uit de doeken wordt gedaan. Volgens de Londense chirurg Hutan Ashrafian werd epilepsie de farao mogelijk fataal.

Ashrafian schrijft dat in een artikel in het wetenschappelijke tijdschrift Epilepsy & Behavior. Het is niet voor het eerst dat er een wetenschapper is die denkt hét antwoord te hebben gevonden op de vraag waar de farao aan overleed. Eerder werd bijvoorbeeld al eens beweerd dat de farao overleed aan malaria. Ook is wel eens gezegd dat Toetanchamon werd vermoord of dat hij omkwam bij een val van een wagen.

Het graf van Toetanchamon werd in 1922 ontdekt door de Britse archeoloog Howard Carter (1873-1939). Het graf bleek, in tegenstelling tot andere koninklijke graven in de omgeving, nog niet te zijn bezocht door grafschenders.

In de vier grafkamers werden maar liefst vijfduizend objecten gevonden, waarvan er veel voorzien waren van een goudlaag. De talloze artefacten, cultusvoorwerpen, juwelen, muziekinstrumenten, meubilair en machtssymbolen waren objecten die de overleden farao moesten vergezellen op zijn tocht naar het dodenrijk. Het beroemdste object in het graf gevonden werd is het dodenmasker van Toetanchamon.

Toetanchamon was als farao overigens niet heel erg belangrijk. Hij werd dus vooral bekend vanwege zijn ongeschonden graf vol waardevolle voorwerpen. Toetanchamon werd rond zijn tiende farao en overleed in 1324 voor Christus. Hij was toen ongeveer 19 jaar oud.

Reconstructie van een grafkamer van Toetanchamon – Foto: A.-M. v. Sarosdy

Epilepsie

Talloze wetenschappers hebben al geprobeerd te achterhalen waar Toetanchamon aan overleed. Volgens de Londense chirurg Hutan Ashrafian is er echter steeds iets over het hoofd gezien. De chirurg stelt dat de farao een opvallend vrouwelijk figuur had en veel fysieke overeenkomsten lijkt te hebben gehad met vijf van zijn voorouders. Net als de farao’s Smenkhkare en Akhenatan, die eveneens erg jong stierven, had Toetanchamon volgens de chirurg wijde heupen en borstvorming.

Ashrafian stelt dat dit wijst op een erfelijke vorm van epilepsie. De zogenaamde temporale kwab waar een bepaalde vorm van epilepsie kan ontstaan (temporalekwabepilepsie), is verbonden met een deel van de hersenen waar hormonen worden vrijgegeven. Naast fysieke aanwijzingen wijst de chirurg ook op religieuze visioenen die enkele voorouders van de farao zouden hebben gehad. Van mensen die aan epilepsie lijden is ook bekend dat ze visioenen kunnen krijgen of gaan hallucineren.

Medisch-historicus Howard Markel van de universiteit van Michigan spreekt tegenover NewScientist van een “fascinerende en plausibele verklaring”. Volgens Markel is het echter vrijwel onmogelijk om de theorie te bewijzen omdat er geen goede test bestaat voor erfelijke epilepsie.

Overzicht van Boeken over Egypte en de oude Egyptenaren

×