Volgende week 18 juni is het dan zover: 200 jaar Slag bij Waterloo. In het Rijksmuseum heeft men voor deze gelegenheid een zaal ingericht met voorwerpen en schilderijen die horen bij de Nederlandse kant van het verhaal: Ooggetuigen van Waterloo.
Wat de herdenkingen en tentoonstellingen rond 200 jaar Waterloo zo bijzonder maakt, is de aandacht die uitgaat naar de militair dictator die Europa in brand zette. Tijd heelt alle wonden blijkbaar, want het lijkt soms alsof Bonaparte de ware held van Waterloo is. Veel van de tentoonstellingen draaien dan ook rond de affectief bij zijn voornaam genoemde zelfgekroonde keizer annex slager. Nooit zullen we het over Adolf of Jozef hebben of zelfs Benito.
Pieneman
Ook het Rijksmuseum of Rijks Museum, dat blijft me enigszins onduidelijk, ontkomt er niet aan dat er een artefact van Bonaparte tentoon wordt gesteld. In dit geval een fraaie set pistolen met toebehoren. Alhoewel er duidelijk bijstaat ‘volgens de overlevering bezit van Napoleon’. Het probleem is namelijk dat er al vrij snel na Waterloo een levendige handel in ‘napoleontica’ ontstond. Maar wat nu echt van de man is geweest of niet, blijft vaak vaag.
Het centrale thema van de zaal is echter de Nederlandse kant van het verhaal. Het topstuk is het gigantische schilderij ‘De Slag bij Waterloo’ van Jan Willem Pieneman. Het doek is 6 bij 8 meter en daarmee veel groter dan de ‘Nachtwacht’ (3,6 bij 4,4 meter). Het werk gaat vergezeld van voorstudies in potlood. Centraal staat de hertog van Wellington op zijn paard Copenhagen. Links onder ligt de prins van Oranje gewond doch relaxt op een brancard.
Veteranen
Meer nog dan het schilderij van Pieneman is Wexy, het opgezette paard van de prins van Oranje, de aandachtstrekker. Het paard was bij leven daadwerkelijk aanwezig bij de slag en daarmee de best gepreserveerde veteraan, alhoewel de tand des tijds bij nadere inspectie goed zichtbaar is.
Wat menselijke getuigen betreft is er een groepsportret van Bossche Waterloo-veteranen gemaakt door Petrus Marinus Slager. Het zijn acht krasse knarren die rond een buste van Willem II staan. Een van hen is overigens een bet-bet-overgrootvader van D66-leider Alexander Pechtold. Maar wie precies, dat is de politicus nog onduidelijk. Wat dat betreft deden de Fransen het beter toen zij in 1857 een serie foto’s maakten van nog levende Waterloo-veteranen in hun oude uniformen.
Tentoonstellingen
Ooggetuigen van Waterloo is te zien van 3 juni tot en met 27 september 2015 in de ‘Waterloo-zaal’ van het Rijksmuseum. Op 25 juni vindt een speciale lezingenavond plaats rondom deze presentatie. Bij het Nationaal Militair Museum zal het weekend van 20 en 21 juni in het teken staan van de Slag bij Waterloo.
Wie toch meer over de dictator Bonaparte wil zien, moet zeker naar de Hermitage Amsterdam gaan waar tot 8 november de tentoonstelling Alexander, Napoleon & Joséphine is te zien. Met veel Napoleonspullen zoals sabels en zijn dodenmasker. Wat me weer doet denken aan zijn geprepareerde penis. Waar zou die nu zijn?
- Lees ook: Wexy. De lotgevallen van een koninklijk strijdpaard
- Boek: Waterloo. 200 jaar strijd
- Artikelen over de Slag bij Waterloo
