Historiek
Lodewijk van Nassau. Broer, secretaris en vertrouweling van Willem van Oranje en een kind van Willem de Rijke en Juliana van Stolberg. Speelde een belangrijke rol in de Nederlandse Opstand.
In de zomer van 1565 heeft Lodewijk van Nassau in Spa een bespreking met enkele belangrijke Nederlandse edelen, waaronder Hendrik van Brederode. Deze bespreking wordt gezien als de eerste aanzet voor de vorming van het Compromis der Edelen, een verbond tussen de lage edelen in de Nederlanden tijdens de Tachtigjarige Oorlog. De edelen die zich middels dit Compromis aan elkaar verbinden, willen dat de inquisitie stopt met de strenge geloofsvervolging.
Hoewel Lodewijk van Nassau een eerste aanzet heeft gegeven voor de vorming van het Compromis der Edelen, wil hij aanvankelijk niet tekenen. Dit omdat hij zelf geen bezittingen heeft in de Nederlanden. Uiteindelijk tekent hij toch, net als Hendrik van Brederode. De broer van Willem van Oranje vertrekt hierna naar de oosterburen en vraagt hulp bij enkele Lutherse vorsten. Deze weigeren het overwegend calvinistische Compromis der Edelen echter bij te staan. Veel van de edelen willen in die periode gewapend verzet bieden. Het idee is om Antwerpen met geweld in te nemen. Willem van Oranje is hier echter tegen, tot frustratie overigens van onder meer Hendrik van Brederode.
Smeekschrift
Lodewijk van Nassau staat op 23 mei 1568 samen met zijn broer Adolf van Nassau aan het hoofd van de troepen van Willem van Oranje tijdens de Slag bij Heiligerlee. Hoewel Adolf van Nassau deze slag niet overleeft wordt de strijd wel gewonnen. Het is de eerste overwinning van de opstandelingen tijdens de Tachtigjarige Oorlog op de troepen van de Hertog van Alva.
Slag bij Jemmingen
Op 21 juli 1568 wordt Lodewijk van Nassau door een leger van de Hertog van Alva verslagen tijdens de Slag bij Jemmingen (bij het Duitse Jemgun). Lodewijk weet zelf ternauwernood te ontkomen door de rivier de Eems over te zwemmen.
Na deze nederlaag vertrekt Lodewijk van Nassau als diplomaat voor Willem van Oranje naar Frankrijk. Hij onderhoudt er onder meer contacten met de hugenoten, waaronder hugenoten-leider Gaspard de Coligny. Als hij in 1569 een leger van de hugenoten leidt tijdens een slag bij Montcontour wordt hij verslagen en ontvlucht Lodewijk Frankrijk. Hij keert dan terug naar Nederland en wordt opnieuw legeraanvoerder. Lodewijk legt contact met de watergeuzen en als deze op 1 april 1572 Den Briel hebben ingenomen, neemt Lodewijk hierna in snel tempo (23 en 24 mei) de steden Valencijn en Bergen in. September datzelfde jaar moet Lodewijk Bergen echter weer aan de Hertog van Alva afstaan. Lodewijk wachtte tevergeefs op steun van zijn bondgenoot Gaspard de Coligny die overleed tijdens de zogenaamde Bartholomeüsnacht, een massale moordpartij van de Spanjaarden op de Franse protestanten.
In 1574 overlijdt Lodewijk van Nassau. Dit tijdens de Slag op de Mookerheide die plaatsvindt op 14 april 1574. Ook Lodewijks jongste broer, Hendrik van Nassau, overlijdt tijdens deze slag. Lodewijk is met een leger van 6000 soldaten en 3000 ruiters op weg naar Leiden omdat hij die stad wil ontzetten, maar stuit op de Mookerheide op Spaanse troepen. Lodewijk en Hendrik van Nassau overleven deze slag dus niet. De lichamen van beiden zijn nooit teruggevonden. Een graf hebben ze niet.
Lees ook: Compromis der Edelen
…en: Willem van Oranje (1533-1584) – Vader des Vaderlands
Meer Tachtigjarige Oorlog
