Akte van Seclusie (1654)

De Akte van Seclusie was een geheim document dat in 1654 werd opgesteld als extra clausule bij het Verdrag van Westminster, het vredesverdrag dat een einde maakte aan de Eerste Engels-Nederlandse Oorlog (1652-1654).

De vredesonderhandelingen met Engeland vonden plaats van januari tot april 1654 en resulteerden in het Verdrag van Westminster, dat op 15 april 1654 openbaar ondertekend werd. Hierin stond een artikel, artikel nummer 12, dat buiten de openbaarheid werd gehouden en bekend is geworden als de Akte van Seclusie.

Inhoud van de Akte van Seclusie

In de Akte van Seclusie bepaalden de Staten van Holland – op aandrang van Engeland, specifiek Oliver Cromwell (1599-1658) – dat de jonge Willem (1650-1702), de zoon van stadhouder Willem II (1626-1650), nooit tot stadhouder aangesteld zou worden en dat ook andere Nederlandse provincies dit niet mochten doen. De belangrijkste ondertekenaars van de geheime Akte van Seclusie waren Johan de Witt (1625-1672), Cornelis de Graeff (1599-1664), Joan Wolfert van Brederode (1599-1655) en Jacob van Wassenaer Obdam (1610-1665).

De Akte van Seclusie bleef officieel in werking tot 1660. Toen herstelde koning Karel II (1630-1685) in Engeland het koningschap (de Restoration) en stelden de Staten-Generaal, onder druk van de Engelse koning, dat de Akte ongeldig was geworden.

Verdediging van de Akte door Johann de Witt in diens Deductie

Toen het bestaan van de Akte van Seclusie later onder het publiek bekend werd, verdedigde Johan de Witt deze tegenover de Staten-Generaal in zijn Deductie (augustus 1654), een politieke redevoering waarin De Witt stelde dat de Akte van Seclusie niet botste met de Unie van Utrecht en volgens hem geen motie van wantrouwen was aan het adres van de Oranjes en de stadhouder.

Lees ook: Eerste Stadhouderloze Tijdperk (1650-1672)
Boek: De Republiek 1477-1806 – Jonathan Israel
Ook interessant: Het Rampjaar 1672
Overzichtspagina Vaderlandse geschiedenis

Bronnen ▼