///

Generalplan Ost – ‘Levensruimte in de oost-kolonies’

Wat als de nazi’s de Sovjet-Unie hadden verslagen? De vraag lijkt iets voor zogeheten ‘alternatieve geschiedenis’. Het eerste halfjaar na de inval van nazi-Duitsland en zijn bondgenoten in de Sovjet-Unie op 22 juni 1941 was de instorting van de unie echter alles behalve hypothetisch. De nazi’s hadden ook uitgewerkte plannen klaarliggen voor het ontmantelen van de verslagen Sovjet-Unie en de

/

De Kerelopstand in Vlaanderen (1323-1328)

De Kerelopstand of opstand van Kust-Vlaanderen duurde van najaar 1323 tot zomer 1328. Net als de noodlottige veldslag bij Kassel is de episode lang niet zo bekend als de grote Vlaamse Opstand van 1297-1305 en vooral de legendarische Guldensporenslag van 1302. Desondanks komen de oorzaken van de Kerelopstand voort uit de nasleep van de Guldensporen-opstand.

/

De verloren heimat aan de Wolga

Ooit vond men rond de Russische stad Saratov aan de Wolga talrijke plaatsen met weinig Russisch klinkende namen als Hassenbach, Lindenau, Langenfeld en Unterdorf. Er was zelfs een dorp dat Zürich heette. Eeuwenlang leefden er inderdaad Duitsers aan de middenloop van de Wolga. Een blik op hun verhaal.

Komen de Hongaren uit Centraal-Azië?

Tijdens de recente heisa rond uitspraken over de al dan niet bedreigde raciale eigenheid van het Hongaarse volk viel op sociale media wel eens het commentaar dat de Hongaren nochtans zelf uit Centraal-Azië afkomstig zijn. Klopt dit?

/

Alaska, Ruslands enige overzeese kolonie

Op zaterdag 14 augustus 1784 meerden twee Russische zeilschepen, de Tri Svjatitelja (‘de drie heiligen’) en de Svjatoi Simeon (Sint-Simon), aan in een fjord op het eiland Kodiak voor de zuidkust van Alaska. Aan boord zaten naast expeditieleider Grigori Sjelichov zo’n honderddertig trappers (pelsjagers), kolonisten en bannelingen. De opzet van de hele onderneming: een permanente Russische nederzetting op het eiland

/

Hoe beter was ‘vroeger’?

Er wordt weleens gezegd dat het de goede oude tijd was, maar klopt dat wel? Dat is de centrale vraag die de Belgische heemkundige Veerle Maebe in haar uitstekende en vlot geschreven boek beantwoordt op grond van talrijke getuigenissen en verhalen van mensen die nog actieve, persoonlijke herinneringen aan die wereld hebben.

/

Een joods thuisland op de Krim

Tientallen jaren voor de oprichting van Israël werd geëxperimenteerd met een joods thuisland… op de Krim, toen deel van de jonge Sovjet-Unie. Een duik in een (half-)vergeten stuk joodse- en sovjet-geschiedenis.

/

De stormtroepen van de moefti

Naar het einde van de Tweede Wereldoorlog toe bestond een aanzienlijk deel van de nazi-Duitse strijdkrachten uit etnische Duitsers van buiten het Duitse rijk en uit niet-Duitsers uit West- en Centraal-Europa, de Sovjet-Unie en Joegoslavië. In die brede waaier aan etnische groepen en nationaliteiten − waaronder Belgen en Nederlanders − zaten ook Bosniërs, met twee eigen SS-divisies.

//

België’s ’tiende provincie’

In de late negentiende eeuw trokken talrijke Belgische investeerders, arbeiders en vaklieden naar het zuidoosten van Oekraïne, aangetrokken door het industriële eldorado. Een duik in een vergeten stuk gedeelde economische en sociale geschiedenis tussen de Lage Landen en de Europese oostrand.

//

De halfgod van Urga

Een moordlustige psychopaat die zijn gang kon gaan in de chaos en ontrafeling van de Russische burgeroorlog, of een excentrieke visionair die een hopeloze strijd voerde tegen zowel sovjetcommunisme als Chinees expasionisme. Wie was baron Roman von Ungern-Sternberg, de Russische krijgsheer die honderd jaar geleden kort over Mongolië heerste?

/

De totstandkoming van Donbass

‘Donbass’ wordt tegenwoordig vooral geassocieerd met de oorlog in Loegansk en Donetsk in Oekraïne. Het oude industriegebied heeft echter ook een identiteit die nauw verbonden is met de sociale geschiedenis van deze steppestreek. Een blik op een episode die, nota bene, niet zo ver van ons bed hier in West-Europa staat.

Kazachstan en zijn goelagerfenis

Twee takken van het beruchte sovjet-strafkampensysteem, de Karlag en Steplag, lagen in het Centraal-Aziatische Kazachstan. Vandaag probeert het sinds 1991 onafhankelijke land die erfenis en periode wat onwennig een plaats te geven in zijn historische canon en nationale identiteit.