"Historische claims, zorgvuldig gefabriceerde mythen en andere verdraaiingen van het verleden stonden centraal in de aanloop naar de huidige oorlog en de legitimering ervan. Historische argumenten worden als wapen gebruikt in dit conflict."
Oekraïne behoorde bepaald niet tot de winnaars van de Eerste Wereldoorlog, maar was wel een van de naties die dankzij deze oorlog een eigen staat wisten te creëren.
De Krim, een schiereiland in de Zwarte Zee, werd in 1954 door partijleider Nikita Chroesjtsjov overgedragen aan Oekraïne, op dat moment nog onderdeel van de Sovjet-Unie. Een bijna symbolische geste, die veertig jaar later grote gevolgen had toen de Sovjet-Unie uiteenviel en de Krim daarmee ook een onderdeel werd van de onafhankelijke staat Oekraïne.
Schrijver Karel van het Reve heeft in 1968 een clandestien manuscript uit Oekraïne Nederland binnen proberen te smokkelen via de Nederlandse ambassade in Moskou. Hij was als correspondent voor het Parool in de Russische hoofdstad.
In 'Oorlog met Rusland' schrijft NRC journalist Michel Krielaars zijn woede over de oorlog in Oekraïne van zich af.
Tientallen jaren voor de oprichting van Israël werd geëxperimenteerd met een joods thuisland… op de Krim, toen deel van de jonge Sovjet-Unie. Een duik in een (half-)vergeten stuk joodse- en sovjet-geschiedenis.
Vanaf 1385 bestond er een personele unie van het koninkrijk Polen en het groothertogdom Litouwen. Deze unie werd in 1573 met de Confederatie van Warschau hechter aangesmeed tot een staatsunie, het Pools-Litouwse Gemenebest.
Het conflict in Oekraïne maakt het concept ‘neutraliteit’ ineens weer actueel. Ook het begrip ‘Finlandisering’ duikt weer op. Wat is neutraliteit? Wat is neutralisering? En wat voor ervaringen hebben we er in Europa mee?
Eeuwenlang was het gebied van de Donau tot aan de Kaukasus het jachtterrein van slavenjagers uit de steppe. Mikpunt waren vooral Slavische bevolkingsgroepen, naast Vlachen, Hongaren en Kaukasiërs.
“De pogroms van 1918-1921 hadden geweld tegen Joden al aanvaardbaar gemaakt, als reactie op de excessen van het bolsjewisme.”
Tijdens de Tweede Wereldoorlog maakte de in Oekraïne geboren Helmut Oberlander onderdeel uit van Einsatzkommando 10a, een doodseskader van de nazi’s dat verantwoordelijk was voor de moord op tienduizenden Joden, communisten, partizanen, intellectuelen en zigeuners.
Meer dan vijfenzeventig jaar was onduidelijk wie de vrouw was die op het Sovjet Ereveld in Leusden begraven lag in graf 815. Nu is ze alsnog geïdentificeerd.
Het is een overwegend normale ochtend in het Oekraïense Pripjat. Mannen nemen de Lada naar hun werk. Vrouwen brengen hun kinderen naar school. Ergens wordt een bruiloft gehouden. De meeste mensen verkeren klaarblijkelijk in goede gezondheid. Een enkeling daarentegen proeft metaal in de lucht. Een ander heeft last van hoestbuien of misselijkheid.
Het volkslied van Oekraïne is het Sjtsje ne vmerla Oekrajiny wat zoveel betekent als “Oekraïne is nog niet vergaan”. De tekst van dit lied werd in 1862 geschreven door een dichter uit Kiev: Pavlo Tsjoebynsky.
In de late negentiende eeuw trokken talrijke Belgische investeerders, arbeiders en vaklieden naar het zuidoosten van Oekraïne, aangetrokken door het industriële eldorado. Een duik in een vergeten stuk gedeelde economische en sociale geschiedenis tussen de Lage Landen en de Europese oostrand.
‘Donbass’ wordt tegenwoordig vooral geassocieerd met de oorlog in Loegansk en Donetsk in Oekraïne. Het oude industriegebied heeft echter ook een identiteit die nauw verbonden is met de sociale geschiedenis van deze steppestreek. Een blik op een episode die, nota bene, niet zo ver van ons bed hier in West-Europa staat.
Al ongeveer tien jaar reist de in Keulen woonachtige fotograaf en blogger Christian Hermann door Oost-Europa om sporen van verdwenen Joodse gemeenschappen te fotograferen.
De naam Walter von Reichenau doet vandaag de dag wellicht nog bij weinigen een belletje rinkelen. Toch speelde hij als één van Hitlers favoriete veldmaarschalken in het begin van de Tweede Wereldoorlog een prominente rol.
Paul Blobel was één van de laatste nazi-oorlogsmisdadigers die wegens zijn betrokkenheid bij de dood van tienduizenden Joden in het naoorlogse Duitsland werd terechtgesteld.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog namen voetballers van de Oekraïne het op tegen een team van de Duitse bezetter. Het duel ging de geschiedenisboeken in als de ‘wedstrijd des doods’.
