Jona Lendering

Tacitus’ grafsteen (Thermenmuseum, Rome)

Wanneer is een historicus een historicus?

Tacitus wordt doorgaans aangeduid als historicus, maar het is welbeschouwd misleidend. De overeenkomst tussen een historicus zoals u en ik die kennen en een Tacitus gaat eigenlijk maar weinig verder dan dat hij rekenschap geeft van het verleden.

5 minuten leestijd

Griekse mythologie·Oudheid·Religieuze geschiedenis

De Kastalische Bron in Delfi

De Kastalische bron in Delfi bevindt zich niet in het eigenlijke heiligdom van Apollo zelf, maar een eindje vóór de hoofdingang tot het tempelcomplex. Volgens Euripides’ toneelstuk Ion gingen de bezoekers van het orakel eerst naar deze bron om zich ritueel te reinigen.

2 minuten leestijd

De hersenen en de verkleurde herinnering

Oudheid

De vergeetachtige ooggetuige

Ooggetuigen zijn notoir onbetrouwbaar. Om te beginnen passen mensen hun herinneringen aan. We hebben daarvan een prachtig voorbeeld uit de oude wereld, namelijk het gesprek dat keizer Constantijn de Grote kort voor zijn overlijden in 337 n.Chr. had met Eusebios, die later ’s keizers biografie zou schrijven.

4 minuten leestijd

Kleio, muze van de geschiedvorsing (El Djem, Huis van de Maanden)

Oudheid·Romeinse Rijk

Historische gebeurtenis: de Lex Roscia

De Lex Roscia, de Wet van Roscius, van 11 februari 49 v.Chr., verleende Romeins burgerrecht aan de mensen van de noordelijke Povlakte.

3 minuten leestijd

Oude Egypte·Oudheid

De Leidse Amunpapyrus

In een van de vitrines van de afdeling Egypte van het Leidse Rijksmuseum van Oudheden ligt de Amunpapyrus, een van de beroemdste teksten uit de oude wereld.

4 minuten leestijd

Bekend reliëf uit het Assyrische paleis in Nineve

Geschiedenisboeken·Oudheid

Het wereldrijk van het Tweestromenland

In ‘Het wereldrijk van het Tweestromenland’ beschrijft Daan Nijssen de geschiedenis van Mesopotamië in de oudheid. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland.

6 minuten leestijd

Hoplietenveldslag op het Nereïdenmonument uit Xanthos (British Museum, Londen)

Griekenland·Oudheid

Hoplieten – Zwaarbewapende Griekse soldaten

De hopliet was een zwaarbewapende Griekse soldaten uit de archaïsche en klassieke tijd.

1 minuut leestijd

Archeologie

Het eerste metaal in Nederland?

Hunebed D28 is interessant omdat hier koperen spiraalvormige kokertjes zijn gevonden. U ziet dat ze nog geen vijf centimeter meten. Het moeten importstukken zijn, want in Nederland vinden we geen koper.

2 minuten leestijd

Schrijvende apostel Paulus - Valentin de Boulogne, ca. 1618-1620

Jodendom·Oudheid·Religieuze geschiedenis

De messias (en de joodse achtergronden van het Nieuwe Testament)

Een achtergrondartikel over de joodse achtergronden van het Nieuwe Testament. Het tweede deel van de Bijbel is immers, net als het eerste, geschreven door joden, Of misschien beter: mensen die niet wisten dat wij hen christenen zouden noemen, een woord dat je zou kunnen vertalen als “volgelingen van de messias”.

13 minuten leestijd

Mozaïek van een gebochelde (Archeologisch museum van Antiochië)

Oudheid

De bochelaar van Antiochië

Hierboven een gebochelde met een opvallend groot geslacht. Ik vermoed dat hij visser is, want hij houdt twee sprieten vast van de soort waarmee je een vis spietst.

1 minuut leestijd

Oudheid·Religieuze geschiedenis

De troon van Satan

De gedachte dat het Pergamonaltaar in Berlijn de Troon van Satan zou zijn, is gebaseerd op de Openbaring van Johannes, het wonderlijke laatste boek van het Nieuwe Testament, geschreven in de laatste jaren van de eerste eeuw n.Chr.

2 minuten leestijd