De Groninger Korenbeurs

De Korenbeurs in Groningen is één van de monumentale panden die Groningen herbergt. Hoewel het gebouw nu slechts dient als supermarkt, is het neoklassieke gebouw nog altijd een eyecatcher.

De Korenbeurs is gemaakt in de jaren 1863-1865 door stadsarchitect J.G van Beusekom in opdracht van de gemeente Groningen. De huidige Korenbeurs aan de Vismarkt is al het derde exemplaar.

Eind achttiende eeuw werd de eerste versie van de Korenbeurs gebouwd. Dit om de graanhandel, die er plaatsvond te overkappen. In 1863 kreeg stadsarchitect Van Beusekom de opdracht om een nieuwe Korenbeurs te bouwen. Omdat er in die tijd een treinverbinding werd aangelegd tussen Groningen en Zwolle, kwamen er meer handelaren naar Groningen. De graanhandel bevond zich in zijn hoogtijdagen. De oude Korenbeurs werd hierdoor al snel te klein. De huidige Korenbeurs bestaat uit twee delen, het hoofdgebouw en de markthal. Het hoofdgebouw moest prestige hebben en daarnaast een prettige entree zijn. De markthal is vooral praktisch gebouwd, met veel lichtinval.

Het gebouw

Op de voorgevel staan drie Romeinse Goden afgebeeld die de graanhandel moesten versoepelen. In het fronton hangt een uurwerk en daar bovenop staat Mercurius, de God van de Handel. In de nissen staan Neptunes, de God van de Zee en Ceres, de Godin van de Vruchtbaarheid en Landbouw. Goden die uiteraard in een korenbeurs niet gemist kunnen worden. Het gebouw heeft tot in de jaren tachtig als graanbeurs gediend. De grote hal is ook gebruikt als sporthal en herbergt nu een filiaal van Albert Heijn.

De markthal is gemaakt met een gietijzeren draagconstructie. Dat was nieuw in die tijd. Door de bouw van de Eiffeltoren, met dezelfde constructie werd deze nieuwe techniek alom bekend.

Tweede wereldoorlog

Groningen is tijdens de Tweede Wereldoorlog veel bespaard gebleven. Erg veel verzet werd er tegen de Duitse invallers niet geboden. Vanuit het Scholtenhuis aan de Grote Markt werd tijdens de oorlog met harde hand geregeerd. Dankzij de graanvoorraden was er niet veel armoede onder de bevolking, al werden aan het einde van de oorlog diverse andere artikelen wel schaars. Tijdens de bevrijding in 1945 werd de grootste slag geleverd in de stad: De slag om Groningen. Deze slag vond vooral plaats rondom de Grote Markt, waardoor de Korenbeurs geen schade opliep. Na de bevrijding werd de Korenbeurs één van de plekken waar NSB’ers en de zogenaamde ‘Moffenhoeren’ werden vastgezet. Iedere dag werden ze gelucht, waarbij ze door een menigte bespuwd en bespot werden.

Na de oorlog wilde de stad met schone lei beginnen. Daarom werd voorgesteld om enkele monumentale panden, waaronder de Korenbeurs, alsnog af te breken. De toenmalig wethouder Hulsman constateerde in 1946 met spijt dat de ‘leelijke Korenbeurs’ de oorlog had overleefd, terwijl zoveel ander fraais verloren was gegaan. Het plan werd echter onder druk van de Rijksdienst voor Monumentenzorg en het publieke debat om zeep geholpen.

Overzicht van Boeken over de geschiedenis van Groningen