Dominotheorie (1954) van Dwight Eisenhower

De dominotheorie is een politieke denkwijze uit de Koude Oorlog en in april 1954 geformuleerd door de Amerikaanse president Dwight D. Eisenhower (1890-1969). Hij ging ervan uit dat als één land in Zuidoost-Azië communistisch zou worden, de rest snel zou volgen. Net zoals dominostenen na elkaar omvallen als je de eerste omver duwt.

De dominotheorie was een vervolg op de in 1947 gelanceerde containmentpolitiek van Harry Truman (1884-1972). Het doel van Trumans containment was om het communisme in Europa in te dammen. Eisenhowers dominotheorie had hetzelfde doel, maar was vooral gericht op de situatie in Azië.

Eisenhower kondigt dominotheorie af (7 april 1954)

De val van China voor het communisme op 1 oktober 1949, toen Mao Zedong een communistische staat had gesticht door de Volksrepubliek China uit te roepen met zichzelf als staatshoofd, was een belangrijk alarmsignaal voor de Verenigde Staten. Amerika vreesde dat ook landen in Indochina voor het communisme zouden vallen. Zoals Cambodja, Laos, Thailand en Vietnam, en landen in de nabijheid van de Sovjet-Unie en China, zoals Korea.

Na Mao Zedongs machtsovername gingen de Amerikanen daarom de containmentpolitiek uitbreiden naar Azië. Om die reden grepen de Verenigde Staten en hun bondgenoten in in de Koreaanse Oorlog (1950-1953) en, vanaf 1957, in de Vietnamoorlog. De opmars van het communisme moest koste wat kost gestopt worden.

Op 7 april 1954 kondigde Eisenhower in een persconferentie de dominotheorie af. Het lukte Frankrijk niet om in hun kolonies in Indochina, met name in Vietnam, de oorlog tegen de guerrilla’s te winnen. Daarom trok Frankrijk zich terug uit Indochina. Uit angst voor de expansie van het communisme besloten de Amerikanen, na eerst militaire steun te hebben gegeven aan Frankrijk, zelf het communisme in Zuidoost-Azië te bestrijden.

Een veel aangehaalde frase uit Eisenhowers speech was:

Finally, you have broader considerations that might follow what you would call the “falling domino” principle. You have a row of dominoes set up, you knock over the first one, and what will happen to the last one is the certainty that it will go over very quickly. So you could have a beginning of a disintegration that would have the most profound influences.

Boek: De Kim-dynastie. Een geschiedenis van Noord-Korea – Casper van der Veen

Bronnen ▼