Containmentpolitiek

Onder containmentpolitiek wordt de Amerikaanse politiek verstaan in Europa, ten tijde van het presidentschap van Harry Truman (1884-1972). De term ‘containment’ betekent indamming. Het doel was om de expansie van het communisme in Europa – en later in Azië – in te dammen.

Het begrip containmentpolitiek

Het begrip containmentpolitiek is als term bedacht door de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken George F. Kennan (1904-2005). Kennan zag de containmentpolitiek als een strategie om de Sovjet-Unie tijdens de Koude Oorlog te verslaan.

Kennan beschreef zijn containmenttheorie in het artikel ‘The Sources of Soviet Conduct’ in het tijdschrift Foreign Affairs (juli 1947). Dit artikel was een uitwerking van een geheim diplomatiek program dat Kennan al in juli 1944 geschreven had. Dit artikel vormde de theoretische basis van de latere containmentpolitiek en wordt ook wel X Article genoemd, omdat Kennan het artikel anoniem ondertekende met een X.

In jargon spraken Amerikaanse politici en journalisten in plaats van over containment ook wel over roll back: het terugdringen van het communisme.

Containmentpolitiek als onderdeel van de Trumandoctrine (1947)

In 1945, nog tijdens de Tweede Wereldoorlog, volgde Harry Truman de overleden Franklin D. Roosevelt op (1882-1945). Kort na de oorlog lanceerde hij zijn buitenlandse politieke strategie, de Trumandoctrine (12 maart 1947), waarvan de containmentpolitiek onderdeel uitmaakte. De Trumandoctrine werd aangekondigd in een speech, waarbij Griekenland en Turkije onmiddellijke economische en militaire steun werd toegezegd vanwege de dreiging van de communistische Sovjet-Unie.

Met de Trumandoctrine boden de Verenigde Staten militaire steun aan Europese landen die door het communisme bedreigd werden. Een onderdeel van de strategie van de containmentpolitiek was de lancering van de Marshallhulp in juni 1947. Het Marshallplan moest de kwetsbare Europese economieën versterken om te voorkomen dat ze door armoede onder invloed kwamen van de communistische invloedssfeer.

Strategie van containment in Azië & dominotheorie (Eisenhower)

In de jaren 1950 verplaatste de strategie van containment zich naar Azië. Uit angst voor de uitbreiding van de communisme in Azië – de revolutie in China onder Mao Zedong (1893-1976) in 1949 was een alarmsignaal – moest ook daar het communisme ingedamd worden.

De Amerikaanse regering was bang dat het ene na het andere land in Azië voor het communisme zou vallen. Dit idee, dat door Dwight Eisenhower (1890-1969) op 7 april 1954 de dominotheorie werd genoemd, onderstreepte het belang van containment. In het kader van de containment en angst voor een communistisch domino-effect, was het Westen dan ook actief betrokken bij de Koreaanse Oorlog (1950-1953) en de Vietnamoorlog (1957-1975).

Lees ook: Tijdlijn en samenvatting Koude Oorlog
Boek: Harry S. Truman. Biografie – Sam van Clemen

Bronnen ▼