Een bijzondere verzameling zelfportretten

Vandaag de dag delen miljoenen mensen foto’s van zichzelf. Zogenaamde selfies zijn razend populair dankzij de opkomst van digitale media, internet en social media. Het Tropenmuseum in Amsterdam wilde wel eens weten of de behoefte aan ‘self imaging’ uniek is voor onze tijd.

Of is er een overeenkomst met portretkunst en andere vormen van zelf verbeelding uit andere tijden? We onderzochten onze rijke historische fotocollectie en ontdekten verrassende overeenkomsten met recentere zelfportretten.

De tentoonstelling Look at me! omvat tachtig foto’s. Nooit eerder vertoonde beelden van Woodbury & Page en andere negentiende-eeuwse fotostudio’s; beroemde studioportretten van James Barnor, Seydou Keïta en Malick Sidibé; en hedendaagse zelfportretten van kunstenaars als Iké Udé en Ni Haifeng.

De portretfoto’s zijn onder te verdelen in drie periodes: het negentiende-eeuwse koloniale Indonesië; de onafhankelijkheidsperiode in de jaren ’50-’60 in West-Afrika; en het multiculturele Westen van vandaag de dag. Drie periodes waarin cultuur en maatschappij sterk veranderden en waarbij mensen opnieuw moesten nadenken over wie zij waren of wilden zijn.

Voor het eerst worden portretten uit verschillende periodes op deze manier bijeengebracht. De ogenschijnlijk argeloze studioportretten blijken stuk voor stuk zorgvuldig geënsceneerde en gelaagde uitingen van culturele identiteit. Tussen de portretten uit de verschillende periodes zijn verrassende parallellen te ontdekken. Gebruik van bijvoorbeeld kleding, attributen en rollenspel vertonen bij nader inzien onderlinge verbanden. Zo versterken hedendaagse en historische beelden elkaar.

De tentoonstelling loopt van 20 november 2014 tot en met 15 maart 2015 en is te zien in de Parkzaal van het Tropenmuseum.

Lees ook: De eerste ‘selfie’ ooit gemaakt (1839)