Veel mensen die een swastika (hakenkruis) zien, denken direct aan de Tweede Wereldoorlog. Het teken was tijdens die oorlog dan ook hét symbool van de nazi’s en wordt ook nu nog vaak gebruikt door aanhangers van extreem-rechts.
Vijfduizend jaar geleden zouden Amerikaanse indianen het teken zelfs al gebruikt hebben. Ook van de Maya’s, Azteken en Vikingen is bekend dat ze het symbool gebruikten. En, hoewel het teken niet veel gebruikt werd in de zogenaamde Abrahamitische religies, in de vloer van een synagoge in Ein Gedi is, net als in enkele andere oude synagogen, ooit een swastika gevonden.
Boeddhabeelden met ‘hakenkruizen’
De oudste swastika’s die gevonden zijn, dateren uit van 2500 jaar voor Christus. Zowel in het hindoeïsme als boeddhisme is de swastika vaak te vinden op de borst of voeten van Boeddhabeelden. Nog steeds zijn veel tempels in India en Nepal versierd met swastika’s. Het teken wordt daar ook wel zonnerad genoemd en staat soms symbool voor de vier windstreken.
Gedraaid hakenkruis
Verschil met het hakenkruis van de nazi’s, is dat het teken dan gekanteld is. Normaliter wordt het teken parallel weergegeven. Het hakenkruis, zoals het teken van de nazi’s genoemd wordt, is in feite dus een achtste gedraaid.
De swastika wordt aan het begin van de negentiende eeuw in Europa een bekend symbool na archeologische ontdekkingen van de Duitse archeoloog Heinrich Schliemann bij het oude Troje. Op verschillende voorwerpen die hij hier vindt is de swastika afgebeeld. In Duitsland gaat de swastika hierna symbool staan voor de komst van Arische volkeren naar Europa.
Controversieel
De NSDAP hees in 1920 voor het eerst een vlag met daarop een hakenkruis. Waarom de nazi’s precies voor het teken kozen is niet geheel duidelijk. Wel duidelijk is dat de nazi’s een krachtig teken goed konden gebruiken bij de verspreiding van hun boodschap.
Ondanks het feit dat bij velen inmiddels bekend is dat het hakenkruis geen uitvinding van de nazi’s was, blijft het symbool controversieel. Begin 2007 probeerde de Duitse overheid tevergeefs een Europees verbod op gebruik van het hakenkruis in te stellen.
Falun Gong, een oosterse religieuze beweging met een eigen ontspanningsleer, maakt veelvuldig gebruik van de swastika.
Amerikaanse kazerne
Dat de swastika nog altijd controversieel is, bleek ook halverwege 2007 goed toen de Amerikaanse marine er – na luchtbeelden van Google Earth – achter kwam dat een groep van hun kazerne vanuit de lucht een swastika vormden. Omdat de marine niet geassocieerd wilde worden met het teken werd maar liefst 600.000 dollar uitgetrokken voor een aanpassing zodat de kazerne vanuit de lucht niet langer een swastika vormden.
Meer berichten over de Tweede Wereldoorlog
Overzicht van boeken over de Tweede Wereldoorlog
BBC: Het verhaal van de swastika:
https://www.youtube.com/watch?v=E_reuMKpgow
