Dark
Light

Horatio Kitchener (1850-1916) – Britse veldmaarschalk.

2 minuten leestijd

Horatio Kitchener
Britse oorlogsheld, veldmaarschalk en staatsman. Wordt soms gezien als de uitvinder van de concentratiekampen.

Kitchener wordt in 1850 in Ierland geboren. Zijn Britse ouders hebben dan net een stuk land gekocht in Ierland. Kort daarna vertrekt de familie naar Zwitserland, omdat moeder tuberculose heeft. Kort na de verhuizing overlijdt ze echter. Als in 1870 de Frans-Duitse oorlog uitbreekt, helpt Kitchener de Fransen mee. Dit tot ongenoegen van de Britten die bang zijn dat zijn medewerking de Britse onafhankelijkheid aantast. Daarom wordt hij door de Britten naar Palestina, Egypte en Cyprus gestuurd om daar landkaarten te gaan maken van de Engelse kolonies.

Soedan

In 1884 wordt Kitchener naar Khartoem (Soedan) gestuurd om de Britse generaal Charles George Gordon uit een omsingeling te redden. Twee dagen voor zijn aankomst valt de stad echter in handen van het islamitische Mahdi-leger. Kitchener wordt dan gouverneur generaal van Soedan. In 1898 weet Kitchener na een drie jaar lange campagne Soedan te heroveren door een overwinning op het leger van Mahdi bij Khartoem. Sindsdien wordt hij in het Britse Gemenebest ‘Lord Kitchener of Khartoem’ genoemd.

Zuid-Afrika

Tijdens de Tweede Boerenoorlog in Zuid-Afrika – waarbij er hevige strijden plaatsvinden tussen de Britse overheerser en de Nederlandse, Franse en Duitse blanke boeren – is hij opperbevelhebber. Om de boeren te betrijden past hij de tactiek van de verschroeide aarde toe. Meer dan 30.000 boerderijen en zo’n veertig kleine steden gaan in vlammen op. Veestapels worden afgeslacht en talloze families worden naar Britse concentratiekampen gestuurd. Deze bestaan vaak uit een schamele rij tentjes. Er zijn 45 concentratiekampen voor de Afrikaners en 64 voor de zwarten. Mede door de miserabele hygiëne barst het in de kampen van de ziektes en is er veel te weinig voedsel. Er komen bijna 28.000 Afrikaners om, waarvan ruim 22.000 jonger dan 16 jaar. Onder de zwarte Afrikanen worden ruim 14.000 doden geteld, maar waarschijnlijk ligt dat aantal veel hoger.

Lord Kitchener wordt gezien als de uitvinder van de concentratiekampen, hoewel het principe van grote groepen mensen in een klein gebied concentreren onder erbarmelijke omstandigheden ook al eerder werd toegepast, onder anderen bij de indianen in de Verenigde Staten.

In 1902 was Kitchener mede-ondertekenaar van de Vrede van Vereeniging. Daarna vertrok hij naar India waar hij in 1910 werd bevorderd tot veldmaarschalk.

Eerste Wereldoorlog

Tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt Kitchener weer naar Londen gehaald en neemt hij deel aan de Oorlogsraad. Hij is met name belast met de werving van vrijwilligers. Ondanks dat hij het symbool wordt van de strijd tegen de Duisters, faalt hij jammerlijk. Door inschattingsfouten verliezen talloze mensen van Kitchener’s vrijwillige leger het leven in nutteloze veldslagen, zoals die bij de Somme. De grootste inschattingsfout volgt tijdens de Slag bij Gallipoli, waar de geallieerden een grote nederlaag lijden. Kitchener biedt dan zijn ontslag aan, maar dat wordt geweigerd. Ondanks dat Kitchener nog weinig steun heeft bij de politiek en in het leger, is hij nog steeds te belangrijk als symbool van het verzet.

In 1916 stuit Kitchener’s schip op een mijn. Samen met de meeste opvarenden komt hij om het leven.

De poster waarmee Kitchener oproept om dienst te nemen in het leger is wereldberoemd. In het Canadees Rotsgebergte is een berg naar hem vernoemd, mount Kitchener, en in Australië bevindt zich het Kitchener Memorial Hospitaal.

Boek: Kitchener in His Own Words

×