Redactie
In het Admiraal De Ruyter Ziekenhuis (ADRZ) in Goes is een bodemplank van een grafkist uit de Middeleeuwen met een CT-scan onderzocht. Op de plank bevinden zich nog skeletresten en de hoop is dat men meer over deze persoon te weten komt.
Het onderzoek vond plaats in het kader van een internationaal onderzoeksproject van de menselijke resten uit de belangrijke vroegmiddeleeuwse nederzetting Walichrum in Zeeland. De plank is afkomstig uit de vroegmiddeleeuwse nederzetting Walichrum in Zeeland. Jaarringenonderzoek heeft eerder al aangetoond dat de boom van de kistplank waarschijnlijk tussen 681 en 703 na Christus werd gekapt in het Duitse Rijnland.
De eerste resultaten van het onderzoek in het ziekenhuis zijn inmiddels binnen: het skelet is van een man.
Al enkele jaren staat de nederzetting Walichrum – volgens de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ) in belang vergelijkbaar met de verdwenen handelsplaats Dorestad – weer volop in de internationale wetenschappelijke belangstelling. Walichrum, waar de naam Walcheren vandaan komt, lag tussen Domburg en Oostkapelle op het strand bij Westhove, maar stond ook in nauw verband met het gebied van Domburg, waar later de ringwalburg werd opgetrokken. De meeste vondsten van het strand zijn oude vondsten, maar in Domburg zijn recentelijk ook meermaals opgravingen uitgevoerd.
Vijf begravingen
Onder de vondsten zijn vijf begravingen: drie uit Domburg en twee van het strand van Oostkapelle bij Berkenbosch. Omdat van de menselijke resten nog maar weinig bekend was, is door de Universiteit van Oxford en de SCEZ een project gestart om zoveel mogelijk van de mensen en de begravingen te weten te komen. In het project ‘Investigating the Dead in Early Medieval Domburg’ zijn al een aantal onderzoeken klaar. Zo zijn in Oxford met de radiokoolstofmethode (14C) de nog ontbrekende dateringen van de skeletten vastgesteld en is met behulp van stabiele isotopenonderzoek van strontium, zuurstof, koolstof en stikstof onderzocht of de begraven personen uit de regio afkomstig zijn of van elders en welk voedsel het meest is genuttigd.
Twee van de begravingen, bewaard in het Zeeuws Archeologisch Depot (SCEZ), zijn gevonden op bodemplanken van grafkisten. Deze zijn in 1921 en 1923 ontdekt op het strand van Oostkapelle-Berkenbosch en maakten deel uit van een kleine begraafplaats of grafveld. Een van de graven is nog min of meer in dezelfde staat als waarin het in 1923 is opgegraven. Op een houten plank bevinden zich de overblijfselen van een menselijk skelet, half verscholen in de resten van de grond die lang geleden in de grafkist is terechtgekomen. Na bijna honderd jaar zijn het graf en het skelet nu voor het eerst systematisch onderzocht.
Het skelet
Het skelet zelf is ruim gedateerd (14C) tussen 666 en 778. Voor het verdere skeletonderzoek is eerst de ligging van de botten in de grond en de vorm van de plank gedocumenteerd met behulp van een structured light scanner, zodat het object in zijn huidige toestand is vastgelegd en in detail kan worden bestudeerd aan de hand van een 3D-reconstructie. Door het skelet te onderzoeken kan worden vastgesteld of een man of vrouw in het graf begraven lag en hoe oud dit individu was.
Normaal gesproken zou voor het onderzoek van het skelet het botmateriaal uit de grond verzameld worden en zou er van dit bijzondere graf weinig meer overblijven dan de plank, wat los zand en botfragmenten. Door het hele graf in de CT te onderzoeken kan informatie over het skelet worden verzameld over het geslacht, de leeftijd en eventuele ziekten, zonder dat dit bijzondere graf ontmanteld moet worden. Zo blijft het beschikbaar om het in de toekomst te bekijken en te bestuderen.
De uitgevoerde scans zullen ook gegevens opleveren over de plank waarop het skelet ligt. Er zijn namelijk aanwijzingen dat de plank hergebruikt hout is en mogelijk afkomstig is van een schip, wat zou verklaren hoe een plank uit het Duitse Rijnland helemaal aan de Nederlandse kust is terechtgekomen. De scans zullen door een scheepsarcheoloog worden bestudeerd om te bepalen of dit juist is.
Vanaf komende zomer is het skelet op de plank te bewonderen in het Zeeuws Museum in Middelburg.
Meer Middeleeuwen
Boek: Geschiedenis van Zeeland
