Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 35 | Signalementen week 37 >>>

Selectie week 36

Atlas van de grenzen
Over muren, conflicten en onzichtbare scheidingslijnen
Grenzen hebben niet alleen de geschiedenis vormgegeven. Ze zijn nog steeds alomtegenwoordig. Brexit, de migratiecrisis, de oorlog tussen Rusland en Oekraïne… Het is bijna onwerkelijk hoe deze abstracte lijnen onze levens beïnvloeden. De ATLAS VAN DE GRENZEN brengt nu de meest fascinerende en conflictueuze scheidingslijnen in kaart. Van de streng bewaakte grens tussen Israël en Palestina, via de bizarre Belgische mini-enclave op Nederlands grondgebied, Baarle-Hertog, tot de enige grens – tussen Pakistan en India – die vanuit de ruimte te zien is.
Bekijk boek

Atlas van negen Hanzesteden
Eén van de boeiende aspecten van de geschiedenis van de Hanze is dat zij eeuwenlang functioneerde zonder een organisatie te zijn. Zij was een verbond dat de leden economisch voordeel garandeerde ten opzichte van de concurrentie. Belangrijkste product is de haring uit de Baltische Zee, andere producten zijn wijn uit het Rijngebied, zout uit Lüneburg, stokvis uit Noorwegen, wol uit Engeland, stoffen uit de Nederlanden, bier uit Hamburg en Bremen en granen uit Noord-Duitsland en het Baltische gebied. Aanvankelijk was zij een verbinding van kooplieden, maar omstreeks 1300 werd zij omgezet in een stedenbond.
Bekijk boek

De bouwstenen van alles
Twaalf experimenten die onze wereld veranderden
Van de toevallige ontdekking van röntgenstralen in een Duits laboratorium tot pogingen om te bewijzen dat Einstein ongelijk had en de race om het atoom te splijten. Briljante experimenten die tot enkele van de belangrijkste doorbraken in de wetenschap hebben geleid en uiteindelijk ons leven fundamenteel hebben veranderd. Ze hielpen ons lavastromen diep in vulkanen te detecteren, levensreddende medische technieken te ontwikkelen en radio, tv, magnetrons, smartphones en het World Wide Web te creëren.
Bekijk boek

De razzia’s van 22 en 23 februari 1941
Het lot van 387 joodse mannen
Wally de Lang vertelt het verhaal van de Februaristaking in De razzia’s van 22 en 23 februari 1941 in Amsterdam. De staking was een verzetsactie tegen de bezetter, een openlijk en massaal protest tegen de Jodenvervolging in Nederland en in heel Europa. De razzia’s van 22 en 23 februari 1941 in Amsterdam, waarbij 389 Joodse mannen werden opgepakt en naar Mauthausen gedeporteerd, vormden de directe aanleiding voor de Februaristaking.
Nieuws: Prijs voor boek over razzia’s Amsterdam in 1941
Bekijk boek

De verliezers
Straf en heropvoeding in Kamp Vught, 1944-1949
Een veel te weinig bekende bladzijde uit onze geschiedenis: Kamp Vught na de oorlog. Een onthullend verhaal over willekeur, eigenrichting en aandacht voor heropvoeding en terugkeer in de samenleving. Na een snelle ontruiming door de Duitsers werd Kamp Vught in oktober 1944 een interneringskamp voor mensen die ‘fout’ waren geweest. Er zaten NSB’ers, collaborateurs, kampbewakers en geharde Nederlandse SS’ers, maar in de naoorlogse chaos ook kinderen en onschuldigen.
Fragment: Straf en heropvoeding in Kamp Vught, 1944
Bekijk boek

Einde verhaal
Een geschiedenis van Duitsland in 41 moorden
Einde verhaal is een kleine geschiedenis van Duitsland in 36 verhalen over aanslagen, moorden, pogingen tot moord en zelfmoorden. Een parallel dringt zich onwillekeurig op. Was de politieke en culturele geschiedenis van het verenigde Duitsland uiteindelijk niet gewoon een herhaalde poging tot zelfmoord?
Fragment: De aanslagen op keizer Wilhelm I (1878)
Bekijk boek

Gesprekshonger
Een schets van de naoorlogse overlegcultuur
De rol van de elite in de publieke ruimte staat al geruime tijd ter discussie. Wat is haar rol in het maatschappelijke debat en hoe kan ze die het beste vormgeven? Het Nederlands Gesprek Centrum (NGC) speelt in deze discussie een prominente rol.
Bespreking: Bijna driekwart eeuw ‘redelijke gesprekken’
Bekijk boek

Grand Tour Europa
Een zelfportret van Europa door hedendaagse schrijvers
Europa is onze geschiedenis én onze toekomst. Zevenentwintig literaire auteurs – één per lidstaat – geven hun visie op ‘hun’ Europa. In niet eerder gepubliceerde verhalen, essays en reportages verstrengelen herinneringen, opvattingen en ideeën zich tot een portret van de Europese Unie. De bijdragen in deze bundel laten zien hoe sterk de landen van de EU met elkaar verbonden zijn, maar ook hoe kwetsbaar Europa is.
Bekijk boek

Het reisboek van Willem van Oranje
Vanaf het moment dat Willem van Oranje op zijn elfde het ouderlijk huis verliet, was hij altijd onderweg. Hij woonde nu eens in Breda, dan weer in
Brussel, Delft, Vlissingen, Geertruidenberg of Antwerpen. Al in zijn jeugd bracht hij veel tijd door op het slagveld, maakte hij lange veldtochten, en was
hij betrokken bij belegeringen en verwoestingen.
Bespreking: Op reis met Willem van Oranje
Bekijk boek

Moraal
Goed en kwaad van prehistorie tot polarisatie
Wat maakt ons tot morele wezens? Hoe weten we wat het juiste is? En bestaan er in deze tijd van individualisering nog universele waarden? We beschikken onmiskenbaar over een moreel geweten, of het nu over straf, godsdienst of gelijkheid gaat, maar hoe is ons morele geweten ontstaan? Lang gold godsdienst als de belangrijkste grondslag voor de moraal, maar in de afgelopen eeuwen is wetenschap steeds belangrijker geworden in ons denken over goed en kwaad.
Fragment: De uitvinding van de landbouw: de grootste fout aller tijden?
Bekijk boek

Oog in oog met de goden
Een zoektocht naar Indiase bronzen en hun makers
Centraal in het Aziatisch Paviljoen van het Rijksmuseum staat een bronzen godenbeeld van Nataraja, de dansende Shiva. Al de eerste keer dat Alexander Reeuwijk het middeleeuwse beeld uit Zuid-India zag staan, raakte hij erdoor gefascineerd. Zodanig dat hij besloot op onderzoek uit te gaan. Hij bezocht bibliotheken en archieven, musea en tempels, en consulteerde experts in binnen- en buitenland om het beeld letterlijk en figuurlijk zo dicht mogelijk op de huid te zitten.
Bekijk boek

Op oorlogspad
Virginia Cowles deed verslag van Europese brandhaarden tijdens de Spaanse burgeroorlog en de eerste jaren van WO II – altijd op de juiste plaats op het juiste moment. Ze vertelt over vluchten onder granaatvuur in de Spaanse loopgraven; een ontmoeting met Hitler (‘een onopvallend mannetje’) in Berlijn; roddelen met Churchill bij zijn goudvisvijver; dansen in het gebombardeerde Ritz.
Bespreking: Virginia Cowles, een onverschrokken correspondente
Bekijk boek

Verslaafd aan ons eigen gelijk
Pleidooi voor perspectivistische lenigheid
Lammert Kamphuis groeide op in een wereld van wij en zij, waarheid en leugen, wit en zwart. Tien jaar geleden brak hij met pijn en moeite los uit zijn streng religieuze milieu in de hoop daarbuiten eindelijk ruimte te vinden voor grijstinten. Tot zijn verbazing ziet hij echter dat de samenleving meer en meer gaat lijken op de fundamentalistische kerk waaruit hij zich bevrijd heeft.
Bekijk boek