Ieder schilderij, plakkaat, artikel, foto of archiefstuk heeft een eigen verhaal. Soms is het verhaal groot, soms klein. De gemene deler is dat ieder stuk uniek is en zijn eigen geschiedenis heeft. In deze rubriek wordt zo’n uniek object uit WOII-zoekmachine oorlogsbronnen.nl uitgelicht. Deze aflevering: ‘Bij luchtalarm.. Onmiddellijk dekking zoeken!’.
Affiches waren tijdens de Tweede Wereldoorlog een belangrijk propagandamiddel. De Duitsers besteedden veel aandacht aan het uitdragen van de nationaalsocialistische boodschap in de vorm van kleurrijke aanplakbiljetten. Ook in Nederland werden tijdens de bezetting vele muren, borden en zuilen beplakt. Met kleurrijke afbeeldingen en pakkende slagzinnen moest de publieke opinie worden beïnvloed.
Via oorlogsbronnen.nl zijn er 5000 affiches te vinden uit de periode 1940-1945. De onderwerpen zijn verschillend: Mussert en de NSB, oproepen voor de Waffen SS, Duitse doodsvonnissen en aankondigingen van sportdagen en andere evenementen. Niet alleen Duitsers of NSB-ers gaven opdracht tot het maken van affiches. Ook het verzet beplakte de muren met biljetten en in Nederlands-Indië bracht de Japanse bezetter propaganda-affiches in omloop.
Bij luchtalarm.. Onmiddellijk dekking zoeken!
Het biljet dat in deze aflevering centraal staat is gemaakt door reclameontwerper Arend Meijer. Hij gaf leiding aan een klein bedrijf in Den Haag en kreeg in 1942 de opdracht een affiche te ontwerpen voor de Luchtbeschermingsdienst.
Zijn opdrachtgevers waren tevreden over het werk, want daarna kreeg de NSB-er Meijer meerdere aanvragen binnen om affiches te maken. Studio Arend Meijer groeide snel van vier naar dertig medewerkers en aan de Haagse Laan van Meerdevoort werd een groot bedrijfspand betrokken.
In 1944 wilde Meijer meer doen voor de NSB en de Duitser bezetter. Hij besloot om op vrijwillige basis dienst te nemen bij de Landwacht, de NSB-hulppolitie die de Duitser hielp. Zijn personeel zette het werk voort. Arend Meijer werd na de oorlog op beschuldiging van collaboratie met de vijand tot vier jaar gevangenis veroordeeld.
Wie overigens zoekt op “luchtalarm” in oorlogsbronnen.nl komt ook vele foto’s van het bombardement van Rotterdam tegen.
Netwerk Oorlogsbronnen heeft als doel het gebruik van Tweede Wereldoorlog-collecties te bevorderen. Door één digitale zoekingang tot alle relevante collecties te ontwikkelen, wil het Netwerk een overzichtelijke en eenvoudige toegang bieden aan professionele onderzoekers en het brede publiek.
Het Netwerk Oorlogsbronnen verbindt niet alleen collecties, maar ook collectiebeherende organisaties en personen. Door organiseren van jaarlijkse Netwerkdagen biedt het Netwerk een platform voor het uitwisselen van kennis en ervaring.
