In een nieuw boek spreekt paus Benedictus XVI zich uit tegen de stelling dat het de schuld van de Joden is dat Jezus werd gedood. Dit schrijft hij in een nieuw boek waarvan woensdag al delen zijn vrijgegeven.
In het tweede deel van zijn boek getiteld Jezus van Nazareth legt paus Benedictus nog maar eens duidelijk uit dat er geen bijbels of theologisch fundament is op basis waarvan Joden verantwoordelijk kunnen worden gehouden voor de dood van Jezus. Volgens de paus zorgden de tempelelite en enkele fanatieke aanhangers van de misdadiger Barabas ervoor dat Jezus’ doodvonnis uiteindelijk werd getekend. Van collectieve schuld is geen sprake.
Eeuwenlang heeft de Kerk de Joden wel collectief verantwoordelijk gehouden voor de dood van Jezus. Pas tijdens het Tweede Vaticaanse Concilie (1962-1965) nam de Kerk definitief afstand van het antisemitisme. In het conciliedocument Nostra aetate werd toen onder meer het volgende geschreven:
“Al is het waar, dat de Joodse gezagsdragers met hun aanhangers hebben aangestuurd op de dood van Christus toch mag wat tijdens zijn lijden is misdreven niet alle Joden van die tijd zonder onderscheid en evenmin de Joden van onze tijd worden aangerekend. En al is de Kerk het uwe volk Gods, toch mag men de Joden niet voorstellen als door God verworpen of als vervloekt, alsof dit zou zijn af te leiden uit de H. Schrift.”
Paus Benedictus bevestigt in zijn boek nu dus nog een keer duidelijk dat de Kerk het Joodse volk niet collectief de schuld geeft van Jezus’ dood. Hij gaat ook in op de passage uit het evangelie van Mattheüs waarin het Joodse volk roept:
“Zijn bloed kome over ons en over onze kinderen!'”
Het volk roept dit nadat de Romeinse praefectus Pontius Pilatus gezegd heeft dat hij niet schuldig is aan de dood van Jezus en dat ze het zelf maar uit moeten zoeken. Deze passage uit het evangelie is in de loop der eeuwen door christenen vaak gebruikt als rechtvaardiging van jodenvervolging. Paus Benedictus neemt hier in zijn boek duidelijk afstand van. Volgens de paus “roept Christus’ bloed niet om wraak en straf”. Het bloed van Jezus zou juist “verzoening brengen”.
Verschillende Joodse organisaties hebben al positief gereageerd op het boek van de paus. Een grote Amerikaanse organisatie van Holocaust-overlevenden en hun nakomelingen spreekt van een “grote stap voorwaarts”.