Dark
Light

De Raad van Beroerten (De Bloedraad)

Conseil des Troubles
1 minuut leestijd
De hertog van Alva zit de Raad van Beroerten voor
De hertog van Alva zit de Raad van Beroerten voor

In 1567 stelde de hertog van Alva in de Nederlanden een bijzonder gerechtshof in: de Raad van Beroerten (Conseil des Troubles). Deze rechtbank moest personen die hadden deelgenomen aan de Beeldenstorm, of op een andere manier sympathiseerden met de Nederlandse Opstand, berechten.

In de Nederlanden kwam het gerechtshof al snel bekend te staan als de Bloedraad, omdat er een groot aantal doodvonnissen werd uitgesproken. De hertog van Alva, door Filips II na de Beeldenstorm aangesteld als landvoogd, probeerde met de raad zo snel mogelijk orde op zaken te stellen in de opstandige gewesten. Vanwege zijn harde optreden kreeg hij de bijnaam ijzeren hertog.

De onthoofding Egmont en Horne in 1568
De onthoofding Egmont en Horne in 1568
Alva’s Raad van Beroerten veroordeelde tussen de 6.000 en 8.000 protestanten. Ongeveer 1.100 daarvan kregen de doodstraf opgelegd en 11.136 veroordeelden werden verbannen, steeds met verbeurdverklaring van alle bezittingen. Volgens een (vermoedelijk apocrief) verhaal sliep een van de leden van de raad altijd. Zodra hij wakker gemaakt werd om een vonnis te vellen over een verdachte, zei hij steevast:

‘Naar de galg!’

Het optreden van de rechtbank was hard en dat leidde ertoe dat er al snel allerlei verhalen rondgingen waarin het publiek de verbeelding de vrije loop liet. De slachtofferaantallen maar ook methoden van de Bloedraad werden hierin flink overdreven.

De graven Van Egmont en Van Horne

Tot de bekendste slachtoffers van de Bloedraad behoren Lamoraal van Egmont, graaf van Egmont en Filips van Montmorency, graaf van Horne. Beide heren werden op 5 juni 1568 onthoofd in Brussel. Deze terechtstelling wordt vaak beschouwd als het moment waarop de gewapende Nederlandse Opstand definitief begon. Hun dood leidde tot grote protesten onder de bevolking. Willem van Oranje was al eerder het gebied ontvlucht, anders was hij vermoedelijk ook terechtgesteld door de Raad van Beroerten.

Na het vertrek van de hertog van Alva uit de Nederlanden in 1573 werden er geen doodvonnissen meer uitgesproken. Op 14 mei 1576 hief de Raad van State de Raad van Beroerten officieel op.

Boek: De Opstand in de Nederlanden (1568-1648)

×