Raúl Castro (1931) – President van Cuba

President van Cuba sinds 24 februari 2008: Raúl Castro. Jongere broer van de voormalig Cubaanse president Fidel Castro. Het was diens wens dat zijn broer Raúl hem op zou volgen.

Raúl Castro wordt op 3 juni 1931 geboren als de zoon van de Spaanse immigrant Ángel Castro en Lina Ruz, een Cubaanse met Galicische voorouders. Als jonge jongens worden de broers Castro van school gestuurd. Later studeert hij enige tijd sociale wetenschappen. Een diploma weet hij echter niet te bemachtigen. Op school is hij, in tegenstelling tot zijn broer Fidel, niet erg succesvol.

Raúl voelt zich al op jonge leeftijd aangetrokken tot het socialisme en sluit zich aan bij de Partido Populaire Socialista (PSP), een socialistische jongerenorganisatie. Samen met Fidel is hij betrokken bij enkele – soms gewelddadige – studentenopstanden.

26 juli 1953

In 1952 pleegt generaal Fulgencio Batista een succesvolle staatsgreep. Hij doet dat in maart dat jaar, drie maanden voor de verkiezingen. Batista zag in dat hij de verkiezingen niet zou gaan winnen en besloot daarom tot de staatsgreep. Fidel Castro, dan advocaat van beroep, had zich opgegeven voor deze verkiezingen die er, vanwege het ingrijpen van Batista, niet komen.

Fidel en Raúl verzetten zich tegen het dictatoriale en op ondemocratische wijze tot stand gekomen bewind van Batista. Op 26 juli 1953 wordt op gewapende wijze uiting gegeven aan deze onvrede. De Castro’s vallen samen met een groep guerrilla’s de Moncada Kazerne in de Santiago de Cuba aan. Doel is de kazerne te veroveren, wapens buit te maken en daarmee vervolgens de bergen in te vluchten. Vanuit de bergen moet dan een guerrillastrijd tegen het bewind van Batista opgezet worden. De aanval op de kazerne mislukt echter en de beide Castro’s worden gearresteerd. Raúl Castro verblijft hierna 22 maanden in de gevangenis. Dan worden beide Castro’s vrijgelaten. Fidel maakt na zijn vrijlating op 12 juni 1955 de oprichting van de Beweging van de 26ste Juli (M-26-7) bekend. De periode in de cel heeft Castro duidelijk niet van zijn stuk gebracht.

Mexico

De Castro broers verblijven hierna enige tijd in Mexico. Hier maken ze onder meer kennis met de beroemde Argentijn Che Guevara. Raúl Castro zoekt tijdens zijn verblijf in Mexico contact met de KGB-agent Nikolai Leonov die hij twee jaar later heeft leren kennen tijdens een trip door de Sovjet-gebieden. In Mexico koopt de M-26-7 een boot. De boot krijgt de naam Granma en verlaat Mexico eind 1956. Aan boord bevinden zich 82 revolutionairen. Slechts twaalf hiervan overleven de eindbestemming: de jungle van Cuba.

Raúl, Fidel en Guevara behoren tot de enkelingen die de tocht naar de jungle overleven. Met een klein groepje proberen ze de bergen van de Sierra Maestra te bereiken om vanaf daar een guerrilla-strijd tegen het Batista-bewind te starten. Raúl is dan al enige tijd de rechterhand van zijn broer Fidel en wordt na enige tijd benoemd tot comandante. Tijdens het verblijf in de bergen krijgt hij de leiding over een groep guerrilla’s die in de provincie Oriente opereert.

Guerilla-legers van Raúl en Fidel veroveren in december 1958 de stad Maffo en trekken dan naar Santiago de Cuba, de stad waar eerder de mislukte aanval op de Moncada Kazerne heeft plaatsgevonden. Ditmaal worden de Castro’s als overwinnaars onthaald.

Batista ontvlucht Cuba in de nacht van 31 december 1958 op 1 januari 1959. Hiermee komt er een einde aan de oorlog. Op 6 januari arriveert Fidel Castro in Havana en grijpt hij officieel de macht. Na de machtsovername krijgt Raúl opdracht toezicht te houden op de terechtstelling van militairen die Batista hadden gesteund.

Hoewel zijn broer Fidel na de Cubaanse Revolutie absoluut de machtigste man is in Cuba, krijgt Raúl enkele belangrijke functies. Sinds 1965 is hij de tweede secretaris van het Centraal Comité van de Communistische Partij van Cuba. Daarnaast wordt hij opperbevelhebber van de strijdmachten in Cuba en minister van Defensie.

Fidel benoemt zijn broer in 1997 officieel als zijn plaatsvervanger als secretaris van de partij, en daarmee tot beoogd opvolger.

Vanwege gezondheidsproblemen draagt Fidel Castro in augustus 2008 het presidentschap tijdelijk over aan zijn broer. Deze wordt hiermee tevens de tijdelijk leider van de Communistische Partij. In februari 2008 treedt Fidel definitief af en wordt Raúl Castro officieel tot president gekozen. Hiermee wordt de de persoonlijkheidscultus rond de Castro’s versterkt én de continuïteit met de 26 juli-beweging gegarandeerd.

Kleine hervormingen

Sinds zijn aantreden heeft Raúl enkele wijzigingen doorgevoerd. Braakliggende landbouwgronden mogen nu bijvoorbeeld in handen komen van particulieren. Raúl Castro hoopt dat Cuba hierdoor minder afhankelijk wordt van voedsel uit het buitenland. Daarnaast heeft hij enkele andere kleine hervormingen doorgevoerd. Cubanen mogen nu bijvoorbeeld computers en mobiele telefoonabonnementen hebben en in hotels verblijven waar vroeger alleen toeristen mochten komen. Ondanks het feit dat zijn broer Fidel niet langer de eerste man is in Cuba, speelt hij nog altijd een belangrijke rol. Zijn eerste speech voor het Cubaanse parlement sloot Raúl dan ook af door te zeggen dat alles wat hij weet, hij van zijn broer Fidel heeft geleerd.

Lees ook: Fidel Castro (1926)
…en: Che Guevara (1928-1967)