Robert Charles Surcouf zoals hij eigenlijk voluit heette, was een Franse kaperkapitein die in de Indische Oceaan de Britse handelsvloot bevocht en het onder Napoleon tot één van de rijkste en machtigste reders van Frankrijk schopte. Het verhaal:
Jeugd en vroege jaren
Van stuurman tot kaperkapitein
Toen Surcouf enige tijd later in Port Louis, de hoofdstad van l’Île-de-France aanmeerde, vernam hij het nieuws dat Frankrijk intussen in oorlog was met Groot-Brittannië, waarop hij omwille van zijn vroegere militaire opleiding door de plaatselijke gouverneur ter versterking werd ingedeeld op één van de fregatten die het eiland moesten verdedigen. Volgens een niet op waarheid te controleren verhaal zou Surcouf er kort daarna in geslaagd zijn om een aanval van een Brits flottielje af te slaan en zo het eiland hebben weten te behoeden voor een Engelse bezetting. Naar verluidt wist hij in de daaropvolgende weken ook nog verscheidene Engelse koopvaardijschepen te enteren waaronder de “Triton”, één van de vlaggenschepen van de Britse Oost-Indische Compagnie. De verovering van het schip werd later op doek vereeuwigd door de Franse kunstschilder Léon Trémisot.
Nadat Surcouf ook nog de Britse driemaster “Auspicious” had buitgemaakt, verwierf hij de reputatie een te vrezen kaperkapitein te zijn. Het leverde hem bij zijn terugkeer in Frankrijk niet alleen een heldenstatus op, maar tevens het “Legioen van Eer” en de adellijke titel van baron.
De verovering van de “Kent”
Begin oktober 1800 enterde Surcouf in de Golf van Bengalen nabij de monding van de Ganges de “Kent”. Het verhaal rond de verovering van dit schip leidde in de kranten en magazines algauw een eigen leven en werd er voorgesteld als een overwinning zonder weerga op een zwaar bewapende oorlogsbodem. In werkelijkheid was de “Kent” een gewoon koopvaardijschip van de Britse Oost-Indische Compagnie dat nauwelijks bewapend op weg was naar Sumatra. De kaping van de “Kent” inspireerde later de Parijse kunstenaar en zelf vroegere piraat Louis Gameray (1783-1857) die de scène meermaals op doek vastlegde. Eén van die doeken die de verovering van de “Kent” uitbeeld vormt nu de blikvanger van het “Musée d’Histoire de la Ville de Saint-Malo et du Pays Malouin”.
Toen Surcouf wat later na een lange zeereis in april 1801 in het Franse La Rochelle aankwam, besloot hij dat het welletjes was geweest en vestigde hij zich als reder in zijn geboortestad Saint-Malo. Daar verbaasde hij opnieuw vriend en vijand door binnen de kortste keren een succesvol zakenimperium uit te bouwen dat hem tot één van de meest welgestelde burgers van de stad maakte.
Wat er daarna gebeurde
In 1807 nam Surcouf op vraag van Napoleon opnieuw dienst bij de marine met de opdracht de Engelse handelsvloot in de Indische Oceaan verder te bestrijden. Eind januari 1808 bereikte hij met een klein vlooteskader Port Louis maar boekte de daaropvolgende maanden in de strijd tegen de Engelsen weinig succes. Ontgoocheld verliet hij de marine en zeilde terug naar Frankrijk. Toen in juni 1815 Napoleon definitief werd verslagen door de geallieerde mogendheden in de Slag bij Waterloo, betekende dit meteen ook het einde van Surcoufs kapersloopbaan. De “Koning der kapers”, zoals Surcouf vaak werd genoemd, kwam de achtste juli 1827 op 53-jarige leeftijd te overlijden aan de gevolgen van een beroerte.
En verder…
Een eerbetoon
In juli 1903 werd onder impuls van het stadsbestuur van Saint-Malo op de stadswallen een bronzen standbeeld onthuld ter ere van hun beroemde inwoner Robert Surcouf. Het nog steeds imposante kunstwerk werd gesculpteerd door de Franse beeldhouwer Alfred Caravanniez (1855-1917).
