Vluchtelingen

Overblijfselen van een castrum bij Belgrado

De mythe van de ‘Germaanse dreiging’ die de Romeinse dam deed breken

In vierde eeuw zou de druk van Germaanse barbaren op het Romeinse rijk dusdanig zijn toegenomen, dat de "dam uiteindelijk brak". Een mythe, aldus historicus Jeroen Wijnendaele.

Landverlaters, detail van een schilderij van Eugène Laermans, 1896

Boekbesprekingen

De geschiedenis van vluchtelingen en asielzoekers

'De vluchtelingenrepubliek – een migratiegeschiedenis van Nederland' is een boek dat in zestien hoofdstukken een beladen onderwerp onder handen neemt: vlucht, asiel en integratie. Al decennia lang voeren we immers een heftig debat over de vraag wie we moeten toelaten en waarom, en wat dat voor de samenleving betekent.

Een man uit Mbala toont het Poolse graf dat buiten het dorp ligt.

Afrika·Polen·Tweede Wereldoorlog

Poolse exodus naar Afrika tijdens Tweede Wereldoorlog

Tussen 1942 en 1943, zijn tienduizenden Polen uit de goelag vrijgelaten. Een deel van hen kwam via Oezbekistan en Perzië in Afrika terecht in door Britten en Polen opgezette kampen. Eén van die kampen bevond zich in het verlaten noorden van Zambia.

De grande fuite is in de vergetelheid geraakt; er zijn dan ook geen afbeeldingen van te vinden. Maar om een idee te krijgen: hier zien we een artistieke weergave van de vlucht uit de Vendée, ook uit 1793. - De uittocht uit Cholet 1793 (Jules Girardet, 1883 - Musée d'Art et d'Histoire de Cholet)

Frankrijk

Op de vlucht voor de Franse Revolutie

Aan het eind van de achttiende eeuw kwam er een nieuw soort vluchteling op. Dit had te maken met de Franse Revolutie. Of liever: de Terreur, de oorlog en de levée en masse (de algemene dienstplicht) die door de Franse revolutionaire machthebbers in het leven geroepen waren. Deze drie dingen leidden tot een gebeurtenis die de geschiedenisboeken ingegaan is als

Azië·Historische achtergronden

Radeloze Tamil-vluchtelingen in Nederland staken in 1986 eigen opvang in brand

Een brand in een migrantenkamp op het Griekse eiland Lesbos lijkt mede het te zijn veroorzaak door radeloze vluchtelingen. Iets vergelijkbaars gebeurde in 1986 in het Gelderse dorp Ellecom. Tamil-vluchtelingen staken hun opvang in brand. Ook elders in het land was protest.

Jodenvervolging·Koningshuis·Populair·Tweede Wereldoorlog

Koningin Wilhelmina wilde geen Joods vluchtelingenkamp in haar achtertuin

Als oplossing voor de grote toestroom van Joodse vluchtelingen, besloot de Nederlandse overheid nog voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog tot de bouw van een centraal opvangkamp. Het oog viel op een vlakte in de gemeente Ermelo, het Elspeterveld. De Ermelose gemeenteraad ging akkoord, maar toch kwam het kamp er niet. Koningin Wilhelmina had bezwaren tegen een kamp vol

‘Franse vluchtelingen lopen begeleid door Nederlandse soldaten richting het N.S. goederenemplacement voor vertrek uit Weert, op de achtergrond het Stationsplein met de tram die de vluchtelingen naar Weert heeft gebracht’ (CC BY-SA 3.0 - Gemeentearchief Weert - Europeana)

Eerste Wereldoorlog·Frankrijk·Vaderlandse geschiedenis

1918: Landelijke noodopvang van Franse vluchtelingen

Dat Nederland na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog werd overspoeld met bijna een miljoen vluchtelingen uit het bezette België zal velen bekend zijn. Dat er aan het einde van die oorlog een tweede vluchtelingengolf op gang kwam, van voornamelijk Noord-Franse burgers, is veel minder bekend.

Boekfragmenten·Tweede Wereldoorlog

Daniël Wolf, Joods ondernemer in crisis- en oorlogstijd

Zakenman Daniël Wolf werd in de jaren dertig schatrijk, eerst in de houthandel en daarna met de verkoop van wapens aan de Spaanse regering waartegen generaal Franco en de zijnen in opstand kwamen. Hij was een omstreden zakenman, maar maar ook een weldoener. In 1937 schonk hij een enorm bedrag aan twee organisaties die de NSB bestreden en een jaar

Asielrecht - Vrijthof in Maastricht met Sint-Janskerk, Sint-Servaasbasiliek (CC BY-SA 4.0 - Clemens 2014 - wiki)

Middeleeuwen·Religieuze geschiedenis

Asielrecht – Vluchten naar het kerkhof

Bij asielrecht denken we tegenwoordig vooral aan het hedendaagse vreemdelingenrecht voor vluchtelingen. In de Middeleeuwen was er echter ook een asielrecht. Wie in de problemen zat kon dankzij dit recht altijd nog uitwijken naar het kerkhof. Daar was men namelijk gevrijwaard van rechtsvervolging. Op termijn bleek deze situatie echter niet houdbaar en werd het kerkelijk asielrecht in steeds meer steden