Valdemar Poulsen, uitvinder van het antwoordapparaat

De Deense uitvinder Valdemar Poulsen ontwikkelde in 1898 de eerste magnetische bandrecorder, de telegrafoon. Enkele jaren later maakte de Deen ook het allereerste antwoordapparaat voor de telefoon. De telefoonbeantwoorder stelde bellers in staat een bericht achter te laten wanneer hun telefoontje niet werd beantwoord. Tegenwoordig zijn voicemail-systemen de normaalste zaak van de wereld, maar begin twintigste eeuw was dit nog een nieuw fenomeen. De telefoon zelf bestond ook nog maar enkele decennia.

Valdemar Poulsen werd op 23 november 1869 geboren in Kopenhagen, als zoon van een hoge Deense rechter. Als kind was hij vooral geïnteresseerd in kunst en natuurkunde. Wiskunde boeide hem tot ongenoegen van zijn ouders minder. Die wilden graag dat hun zoon arts werd, maar Valdemar besloot zelf anders. Zijn artsenopleiding voltooide hij niet en op vierentwintigjarige leeftijd nam Poulsen een betaalde baan aan bij een telefoniebedrijf in de Deense hoofdstad, als assistent op de technische afdeling. In deze periode begon Poulsen zich steeds meer te verdiepen in de mechanica waar zijn echte passie bleek te liggen.

De Deen kreeg het idee om staaldraad te magnetiseren zodat er geluidsopnamen op konden worden vastgelegd. Hoe Poulsen precies op dit idee kwam is onduidelijk, maar duidelijk is dat zijn experiment belangrijk was. Hij ontwikkelde namelijk de eerste magnetische bandrecorder ter wereld. Het apparaat trok met behulp van een kleine motorconstructie en een spoel een metaaldraad langs een magnetische opnameknop. Het op te nemen geluid werd vervolgens omgezet in elektrische impulsen die een patroon creëerden op de draad dat overeenkwam met het oorspronkelijke signaal. Dit patroon kon vervolgens afgespeeld worden waardoor de opname dus was terug te luisteren. Bij deze uitvinding, waar Poulsen in 1898 patent op aanvroeg, werkte de Deen nauw samen met zijn landgenoot Peder Oluf Pedersen.

Het belang van de uitvinding werd al snel duidelijk. Met behulp van het apparaat konden bijvoorbeeld (belangrijke) redevoeringen en gesprekken opgenomen worden. Zo werd tijdens een demonstratie op de wereldtentoonstelling van Parijs in 1900 bijvoorbeeld een kort fragment van een toespraak van de Oostenrijkse keizer Franz Joseph vastgelegd. Dit wordt algemeen beschouwd als de oudste bewaard gebleven magnetische geluidsopname ter wereld. In Europa bleek het desondanks lastig om geldschieters te vinden om het apparaat door te ontwikkelen en breed op de markt te brengen. In 1903 richtte Poulsen daarom met enkele Amerikanen de American Telegraphone Company op. Het bedrijf bracht dicteerapparaten op de markt die in staat waren gesprekken van dertig minuten vast te leggen. Het bedrijf was echter niet erg succesvol.

Verbeterde versies van de telegrafoon vonden later wel hun weg naar radiostudio’s. De techniek werd verder onder meer gebruikt voor modernere bandrecorders, harde schijven, floppydisks en creditcards. En ook dicteerapparaten die gebruik maakten van de techniek van Poulsen vonden steeds meer hun weg naar de kantoren.

Antwoordapparaat

In 1904 ontwikkelde Poulsen een opname-apparaat speciaal voor de telefoon: het antwoordapparaat. Aanvankelijk werkte deze vroege telefoonbeantwoorder met een magnetische draadrecorder. Later werd deze vervangen door een magneetband. Het eerste digitale antwoordapparaat, de zogeheten Ansafone, werd in 1983 ontwikkeld in Amerika door Kazuo Hashimoto.

Boogzender

Valdemar Poulsen is verder ook bekend als de uitvinder van de boogzender, een radiosysteem waarmee begin twintigste eeuw een draadloze telegrafieverbinding tussen Engeland en Denemarken tot stand werd gebracht. De Deen bouwde hierbij verder op een techniek die door de Britse uitvinder William Duddell was ontwikkeld. Anders dan eerdere verbindingen was de boogzender van Poulsen in staat doorlopende geluidsgolven over te brengen. De techniek werd als communicatiemiddel overgenomen door de Amerikaanse marine en stond mede aan de basis van de ontwikkeling van langegolf radio-uitzendingen.

Ook interessant: Guglielmo Marconi – Uitvinder draadloze telegrafie
Handig: Lijst van uitvindingen

Bronnen ▼