Nabij Benevento, een stadje in Campanië op een vijftigtal kilometer ten noorden van Napels, brachten op 26 februari 1266 de troepen van Karel van Anjou (ca. 1227-1285) het leger van Manfred van Sicilië (1232-1266) een verpletterende nederlaag toe die het einde betekende van de heerschappij van de Hohenstaufen in Italië. Hieronder het relaas van de veldslag die de machtsverhoudingen in het dertiende-eeuwse Europa grondig hertekende:
Een kijk op wat voorafging
Reeds onder het pontificaat van paus Innocentius IV (ca. 1195-1254) was het pausdom in conflict verwikkeld met het vorstenhuis Hohenstaufen om de macht in het toenmalige Italië. Onder Innocentius’ opvolgers, paus Urbanus IV en Clemens IV deinde het geschil nog verder uit om uiteindelijk te ontaarden in een ware investituurstrijd waarbij beide partijen zich geruggensteund voelden door rivaliserende groepen, enerzijds de “Welfen” die het opnamen voor de paus, en anderzijds de “Ghibelijnen” die de wereldlijke macht van de pausen verwierpen.
De aanloop tot de strijd
Paus Urbanus IV (1195-1264) zag in de succesiestrijd rond de Siciliaanse troon een kans om zich voorgoed van de Hohenstaufen te ontdoen en sloot met Karel van Anjou, de jongere broer van de Franse koning Lodewijk IX een geheim akkoord waarin hij de Franse prins de kroon van het koninkrijk Napels en Sicilië aanbood indien deze Manfred van de troon zou stoten en uit Italië verjagen. Even dreigde door de plotse dood van Urbanus de geheime overeenkomst in duigen te vallen, maar diens opvolger, paus Clemens IV, haastte zich het voorstel aan Karel van Anjou te hernieuwen. De strijd kon beginnen.
De Slag bij Benevento
Manfred, die weet had van zijn numeriek overwicht, nam overmoedig het initiatief door met zijn Saraceense ruiterij Karels troepen aan te vallen, maar moest zich voor diens goed getrainde soldaten algauw noodgedwongen terugtrekken. Daarop stuurde hij zijn ridders de strijd in waardoor de krijgskansen zich even in zijn voordeel leken te herstellen. Niet voor lang, want de pijlen van Karels kruisboogschutters richtten onder de aanstormende ridders een ware slachting aan en toen Karel bovendien de rest van zijn troepen in de strijd gooide was het pleit beslecht. Manfreds overgebleven manschappen, die zagen dat een nederlaag onafwendbaar, was namen in paniek halsoverkop de vlucht. Slechts een klein deel van Manfreds leger kon aan de dood of gevangenschap ontsnappen. Manfred zelf sneuvelde op het slagveld als één der laatsten.