Kerstavond, ergens boven Duitsland in 1948. Een militair transportvliegtuig vloog door de koude nacht met Berlijn als bestemming. Aan boord kolen, meel of andere voorraden om in het door Stalin afgesloten westelijke deel van de hoofdstad af te leveren. Maar ook 800 pond snoepgoed dat met 4.000 kleine parachutes gedropt moest worden boven de geïsoleerde stad, om kinderen een zoete kerst te geven.
Halvorsen maakte zijn belofte waar: hij overtuigde zijn crew om ook hun snoeprantsoen af te staan en gebruikte zakdoeken als parachutes waaraan hij pakketjes met snoepgoed vastmaakte. Zoals afgesproken met de kinderen dropte hij de traktaties vlak voor zijn landing op vluchthaven Tempelhof. Om zijn jonge vrienden aan de grond te waarschuwen voor zijn komst, schudde hij van tevoren met zijn vleugels, wat hem de bijnaam “Onkel Wackelflügel” opleverde, “Uncle Wiggly Wings” in het Engels. “Van kleine dingen komen grote dingen”, zo zei zijn vader altijd en dat gold ook voor zijn sympathieke initiatief. Aanvankelijk nog zonder toestemming van zijn superieuren zette hij de snoepdroppingen tijdens vele vluchten voort. Nadat hij van hogerhand officiële toestemming had gekregen, kreeg zijn operatie zelfs een eigen naam: Little Vittles.
Vittles was de codenaam die de Amerikanen gaven aan de Berlijnse luchtbrug die op 26 juni 1948 van start ging. Duitsland was na afloop van de Tweede Wereldoorlog door de overwinnaars verdeeld in vier bezettingszones. Hoewel Berlijn zich in de Sovjetzone bevond, werd ook de stad in vier zones verdeeld. Het was de bedoeling dat de zones zich op termijn na vrije verkiezingen zouden herenigen, maar Sovjetsdictator Jozef Stalin voelde niets voor een herrijzenis van een machtig Duitsland. Zoals ook elders in Oost-Europa bleef hij zijn macht uitoefenen op Oost-Duitsland en weigerde hij tegemoet te komen aan de afspraak tot democratisering. In een poging om West-Berlijn, waar de Amerikaanse, Britse en Franse zone zich bevonden, over te nemen, besloot hij de elektriciteitsvoorziening van dit deel van de stad te staken en alle transport hierheen te blokkeren.
De Amerikanen en hun bondgenoten reageerden anders dan Stalin had verwacht en weigerden de West-Duitse bevolking in de steek te laten. Het was de eerste grote crisis in de Koude Oorlog, die werd bestreden met de luchtbrug. Van juni 1948 tot 12 mei 1949, toen Stalin de blokkade opgaf, vlogen de westerse luchtmachten ongeveer 2,5 miljoen ton aan voedsel, kolen en andere noodzakelijke voorraden naar West-Berlijn, tot grote vreugde van de bevolking die communistische overheersing vreesde. Terwijl geallieerde vliegtuigen tijdens de Tweede Wereldoorlog de stad platgebombardeerd hadden en Berlijners de schuilkelders ingejaagd hadden, werden de transporttoestellen nu verwelkomd. De luchtbrug vormde hun levenslijn en de vastberadenheid van het Westen om West-Berlijn te beschermen gaf hen hoop.
De luchtmachtcarrière van Gail Halvorsen begon al voor de luchtbrug. Opgegroeid op kleine boerderijen in Utah en Idaho, trad Halvorsen in 1942 toe tot het Army Air Corps. Hij volgde een opleiding tot gevechtsvlieger bij de Britse Royal Air Force en vloog de rest van de Tweede Wereldoorlog transportvluchten in Europa. Toen hij na de oorlog, in juni 1948, gestationeerd was op een vliegbasis in Alabama meldde hij zich als vrijwilliger om deel te nemen aan de luchtbrug. Met zijn snoepdroppingen stal hij toen de harten van kinderen, van wie hij vele brieven en kerstkaarten ontving, soms zelfs vanuit Oost-Berlijn of voorzien van een kaart met daarop aanwijzingen waar hij het lekkers moest droppen. Het initiatief van de “Candy Dropper” (“Rosinenbomber” in het Duits) werd ook opgemerkt door de Amerikaanse media en algauw werden er vanuit de Verenigde Staten grote hoeveelheden zakdoeken, snoep en verpakkingsmateriaal naar hem toegezonden.
Het snoepgoed was onder meer afkomstig van inzamelingen op scholen en van snoepfabrikanten. Halvorsen vond in Berlijn een gevangenis met veel lege cellen waarin hij de tonnen aan chocola, kauwgom en fruitsnoepjes kon opslaan. Het was teveel om door Halvorsen en zijn collega’s uitgeworpen te worden boven de stad en werd op 24 december daarom uitgedeeld aan kinderen in ziekenhuizen en op feestjes die overal in de Amerikaanse zone georganiseerd werden. Halvorsen was er niet bij, want op kerstavond stond zijn zoveelste vlucht op het programma. “Die kerst van 1948 was zonder de gebruikelijke cadeaus, eten, familie, slingers en versiering, die anderen wel hadden”, zo herinnerde de piloot zich. “Maar mijn hart was nooit eerder zo vol geweest van de kerstgeest, en dat dankzij twee stukjes kauwgom!”
Voor zijn inzet tijdens de blokkade en zijn humanitaire werk werd Gail Halvorsen dit jaar door het Amerikaanse Congres onderscheiden met de Congressional Gold Medal; de Bondsrepubliek Duitsland decoreerde hem in 1974 al met het Großes Bundesverdienstkreuz. Tegenwoordig woont hij met zijn tweede vrouw (zijn eerste vrouw overleed in 1999 na een huwelijk van 50 jaar) afwisselend in Arizona en op zijn boerderij in Utah. De gepensioneerde luchtmachtkolonel en aanhanger van het mormoonse geloof is in de Verenigde Staten een bekend figuur en was in 2012 hoofdgast tijdens het kerstconcert van het Mormon Tabernacle Choir in Temple Square, Salt Lake City.
Duitse piloot spaarde Amerikaanse vijand kort voor kerst
