Artikel 31 – Gereformeerd vrijgemaakten en synodalen

De term ‘artikel 31’ slaat op een gereformeerde groepering in Nederland. De leden van de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt (GKV) werden met deze benaming, artikel 31, aangeduid als ‘artikel 31-ers’. Waar komt dit begrip vandaan en wat betekent het precies?

Ontstaan van het scheldwoord ‘artikel 31’

In 1944 ontstonden uit de Gereformeerde Kerken in Nederland (GKN) – een kerkgenootschap waarbinnen onder meer Abraham Kuyper (1837-1920) een grote rol had gespeeld – de Gereformeerde Kerken in Nederland (onderhoudende art. 31 K.O.), onder leiding van onder meer de theoloog Klaas Schilder. Deze gebeurtenis wordt ook wel de Vrijmaking genoemd. Vrijgemaakten waren het niet eens met bindende synodebesluiten over onder meer de betekenis van de doop, hadden kritiek op de heersende verbondsvisie in de GKN en problemen met de dwang van synodale besluiten.

De vrijgemaakten, een groep die toen zo’n 80.000 leden had, gaven bij hun uittreding expliciet in hun kerknaam aan dat ze artikel 31 van de Dortse Kerkorde wilden onderhouden, wat inhield dat…

…kerkenraden en kerkleden de besluiten van een ‘meerdere’ kerkelijke vergadering voor vast en bondig zullen houden, tenzij dat het bewezen worde te strijden tegen het Woord Gods, of tegen de artikelen in deze generale synode besloten, zoo lang als dezelve door geene andere generale synode veranderd zijn.

Volgens de vrijgemaakten had de synode van de Gereformeerde Kerken in strijd gehandeld met haar eigen Kerkordening, specifiek artikel 31, door synodale besluiten bindend op te leggen aan de kerken, terwijl deze volgens hen strijdig waren met de Bijbel (het Woord Gods). De vrijgemaakten kregen daarom al snel als scheldnaam ‘artikel 31’. Omgekeerd noemden de vrijgemaakten de gereformeerden die in de GKN bleven ‘synodalen’.

Lees ook: Wie was Abraham Kuyper?
Meer over kerkgeschiedenis
Boek: Het Gereformeerden Boek – Willem Bouwman

Bronnen