De auteurs van de bundel 'De Huid van Cleopatra' gaan een heel eind mee in de kritiek dat het bonte interieur van de Oudheid in de afgelopen eeuwen is witgekalkt door Europese auteurs.
Dat er anno 2022 nog altijd onderwijs gegeven wordt in het oud-Grieks en Latijn, twee morsdode talen, is misschien wel idioot. Wat heb je er eigenlijk aan? Dat is de vraag die de oud-gymnasiast telkens moet beantwoorden, aan anderen, maar ook wel aan zichzelf.
‘Op het eerste gezicht bespottelijk’
Precies 70 jaar geleden deed Sovjet-leider Jozef Stalin een opmerkelijk voorstel. Hij stelde voor de beide Duitslanden te herenigen. Maar dit herenigde Duitsland mocht dan géén lid worden van een militair bondgenootschap, lees: de NAVO.
De oprechtheid van een dictator
Het belangrijkste kenmerk van de naoorlogse ontwikkeling van de Rijksuniversiteit Groningen (hierna RUG) is de enorme groei van de studentenaantallen. De lichtingen werden na de oorlog groter en per jaargroep gingen meer jongelui studeren, ook uit lagere milieus.
Academische vrijheid en verzakelijking
Voor de dagboeken van Constantijn Huygens junior hadden vorige generaties historici niet veel waardering. De een vond ze ‘ranzig’, een ander schreef dat deze zoon ‘niet in de schaduw kon staan van zijn veelgeprezen vader’.
Geheimschrijver van de koning
Het conflict in Oekraïne maakt het concept ‘neutraliteit’ ineens weer actueel. Ook het begrip ‘Finlandisering’ duikt weer op. Wat is neutraliteit? Wat is neutralisering? En wat voor ervaringen hebben we er in Europa mee?
#longread
Na eeuwenlange verdeeldheid sloegen zes landen in Europa de handen in elkaar. Grenzen vervaagden en slagbomen verdwenen. Het continent werd verenigd door instellingen op te richten en verdragen te sluiten.
De geschiedenis van de Europese Unie
Is het Noord-Atlantisch Bondgenootschap berekend op zijn taak of is de alliantie ‘hersendood’, zoals Macron in 2019 beweerde? Hoe versleten is de NAVO, hoe bij de tijd?
Een route zonder alternatieven?
In 1930 kondigden ‘De Telegraaf’ en de ‘Nieuwe Rotterdamsche Courant’ de ondergang van het Algemeen Beschaafd Nederlands aan. Toch communiceren tegenwoordig meer dan 24 miljoen mensen in het Nederlands.
Grote geschiedenis van de Nederlandse taal
Wat lazen negentiende-eeuwers? Waar haalden ze hun boeken vandaan en wie waren hun favoriete auteurs?
De Top Tien van toen
Bespreking van het tweede deel van Yuval Noah Harari's graphic novel over de geschiedenis van de mens, getiteld 'De pijlers van de beschaving'.
Nieuwe software voor de samenleving
In de twaalfde en dertiende eeuw verrezen in het rijke Friese Noorden (Friesland en de Groningse Ommelanden) in korte tijd talloze stenen kerkjes. Ze vormen tegenwoordig een monumentale romanogotische erfenis uit de Middeleeuwen en staan er nog steeds patent bij.
De hele Santenkraam
Geboren in 1963 hoort Jan Konst bij de zogenaamde ‘verloren generatie’ (1955-1965), het label dat sociologen bedachten voor de lichting jongeren voor wie rond 1980 de werkloosheid wachtte. In die jaren van bovendien oplopende spanningen tussen Oost en West en angst voor een kernoorlog kreeg het doemdenken vleugels.
Hoe het een ‘verloren generatie’ verging
Hoewel maar weinig bronnen zijn overgeleverd uit de vroege Middeleeuwen (pakweg 500 tot 1000 na Chr.), vormt deze periode toch geen dode hoek in de achteruitkijkspiegel van de Nederlandse geschiedschrijving. Dat is voor een flink deel te danken aan Luit van der Tuuk.
‘Vissers, imkers, zeepzieders, paardenfokkers’
De afschaffing van de slavernij laat zich tot een viertal factoren terugvoeren, aldus de historicus Dirk J. Tang. Allereerst was de Engelse druk op het in 1813 weer zelfstandig geworden Koninkrijk Nederland van groot belang. Al in 1807/08 voerden de Britten een verbod in op slavenhandel. Dat verbod nam de opportunistische koning Willem I, die zeer afhankelijk was van Londen,
Gekrenkte trots en gestileerd verdriet dus als drijfveren. In zijn wraak- en liefdesepos ‘de Goddelijke Komedie’ blikt de oudere Dante terug op zijn leven, zijn inzichten en zijn geloof. En passant staat hij zijn vele al dan niet postume vijanden nog eens pijnlijk op de tenen en geeft hij zijn vrienden een aai over de bol.
Politiek, liefde en leven van de meesterverteller uit Florence
Mei 1914 wordt de Nederlands diplomaat Louis Westenenk naar Constantinopel gestuurd. Namens de Europese grootmachten heeft hij de opdracht gekregen om als inspecteur-generaal in Oost-Anatolië een semi-onafhankelijk gebied te besturen waar Armeniërs, onderdrukt door groeiend Turks nationalisme, hun toevlucht kunnen zoeken.
Onderkoning in het Ottomaanse rijk
Wie een halve eeuw geleden Middelnederlandse werken ‘voor de lijst’ las, kwam vaak uit bij 'Karel en de Elegast', dat lekker kort was, of bij 'Marike van Nimwegen die met de duivel boeleerde, wat dat ook – o lala! – mocht betekenen. En ook werd verfilmd! Dan was er 'Van den vos Reynaerde', over een gewiekste, vuige rekel, die
De ‘Willem die Madoc maakte’ van Nico Dros
De waarheid laten zien, de feiten weergeven, 'de leugen op zijn smoel slaan'. Zo beschrijft de graficus, animatiekunstenaar en decorontwerper John Heartfield in 1967 tijdens een interview het doel van zijn politieke fotomontages. Zijn beeldsatire wil aanklagen, ophelderen en ontmaskeren. Het is een middel in de politieke strijd.
Fotografie plus Dynamiet
Het blijft een mooie gewoonte onder vakbroeders en -zusters in de wetenschap om elkaar op belangrijke momenten in de carrière een feestbundel cadeau te doen die de jubilaris in het zonnetje zet. Dat geldt ook voor de omvangrijke bundel die is geschreven door collega’s van de met emeritaat vertrokken onderzoeker Hans Mol aan de Leidse universiteit.
Een vriendenboek voor Hans Mol
In de zestiende en zeventiende eeuw kende de vervolging van tovenaars, heksen en magiërs een enorme climax, al verschilde die van plaats tot plaats en van tijd tot tijd. In Friesland ontbraken eind zestiende eeuw vervolgingen zelfs, de Staten namen de ‘duivelbezweerders, waarzeggers, handkijkers en boterlezers’ niet au serieux, zo blijkt uit een Statenresolutie van 14 april 1584.
Duivelse streken