In een van zijn boeken geeft letterkundige, vertaler, schrijver en Ruslandkundige Karel van het Reve een denkbeeldig gesprek weer tussen twee Russische literatuurminnaars uit de jaren 1920. De een zegt: ‘het communisme kan nog wel 300 jaar duren. De Mongolen regeerden 300 jaar, de Romanovs bleven 300 jaar, dus de communisten blijven ook 300 jaar.’ De ander zegt verontwaardigd: ‘waarom
Soms wordt gezegd dat wij in Nederland geen eetcultuur kennen. Niets is minder waar, stelt Janny van der Heijden. In de zeventiende eeuw bestond deze wel degelijk, pronkte men met producten van eigen bodem of die men van ver haalde en hingen er trots afbeeldingen van gestapelde kazen of oesters aan de muur.
Dat ook Groningen tot over zijn oren betrokken was bij de slavernij is dankzij diverse publicaties intussen genoegzaam bekend. Maar al vroeg klonken er ook tegengeluiden. Een van de luidste stemmen was van de boerenzoon Marten Douwes Teenstra die in Nederlands-Indië en Suriname gewerkt had. Deze schrijver te Ulrum ontwikkelde zich tussen 1833 en 1864 tot een vooraanstaande abolitionist.
In 1986 publiceerde de eenendertigjarige Britse historicus/journalist Timothy Garton Ash een opzienbarend tijdschriftartikel, dat in vier afleveringen door de Volkskrant werd overgenomen. Het droeg de titel ‘Bestaat Midden-Europa?’ Ash vond van wel, hij zag het gras opschieten tussen de tegels in het betonnen, onveranderlijk gewaande Oost-Europa.
'De vluchtelingenrepubliek – een migratiegeschiedenis van Nederland' is een boek dat in zestien hoofdstukken een beladen onderwerp onder handen neemt: vlucht, asiel en integratie. Al decennia lang voeren we immers een heftig debat over de vraag wie we moeten toelaten en waarom, en wat dat voor de samenleving betekent.
Het boek 'Een wolkenkrabber op de savanne' voert de lezer mee op een intrigerende reis door een snel veranderend continent. Het is het bloedmooie, maar soms ook bloedstollende verhaal over de postkoloniale zoektocht van Afrikaanse landen naar een eigen plek onder de zon. Het is ook een overzicht van veertig jaar verslaglegging door de Afrika-correspondent van de NRC, Koert Lindijer.
Voor elke misdaad van Stalin-regime weet Charles Ducal verdedigingslijnen te organiseren: het was wel erg, erkent hij, maar niet zo erg als historici als Hannah Arendt cs in haar boek over totalitarisme beweerde.
Hoe vergaat het die Friese cultuur in onze tijd van globalisering en van globale crises? Bij deze vraag staat hoogleraar Goffe Jensma in zijn recent verschenen afscheidsboek uitgebreid stil.
Dirk Volckertsz Coornhert wist vijf eeuwen geleden heel wat thema’s te agenderen. Met zijn oproep om altijd ‘kritisch én medemenselijk te blijven’ is hij nog altijd relevant.
In India was de invloed van Mahatma Gandhi enorm. Hij agendeerde, mobiliseerde en normeerde. Hij inspireerde miljoenen. Maar er was ook kritiek. Sommige hindoes ergerden zich aan het feit dat Gandhi compromisloos opkwam voor de ‘outcasts’, de geminachte ‘kastelozen’. Anderen vonden die kritiek juist niet radicaal genoeg...
Als het water in Rijn en Maas eind 1993 sterk stijgt, moeten zo’n 8000 Limburgers hun huizen verlaten. Delen van Roermond en Venlo staan blank. De schok is enorm, want het vertrouwen in waterschappen en Rijkswaterstaat is groot. De Deltawerken hebben het land veilig gemaakt. Toch? In januari 1995 springt de Rijn uit zijn winterbed. Liefst 85.000 inwoners van Ooijpolder,
Het net voor de kerst verschenen boek 'De wereld van de familie Blaeu' is een feest voor het oog. Oud-hoogleraar Kees Zandvliet laat zien hoe deze familie in de zeventiende eeuw uitgroeit tot de belangrijkste uitgever en drukker van Amsterdam en misschien wel van de wereld.
Wierden zijn er in allerlei afmetingen en verschijningsvormen. Van grote dorpswierden, soms deels afgegraven, tot bescheiden huiswierden die alleen bij een lichte nevel zichtbaar worden. Het zijn oude woonheuvels die ooit werden opgeworpen om de bewoners tegen de stormvloed te beschermen. De kuststrook van Groningen ligt er nog altijd mee bezaaid.
Het drukke leven van huisvrouw en moederschap, opgroeiende kinderen en daarna het lege nest, de elektrische apparaten die het huishouden toch wat verlichtten, dat alles maakte Betsy nerveus, wiebelig en stokongelukkig. En niet alleen haar. Al in 1955 schreef de Telegraaf over ‘huisvrouwenvermoeidheid’.
Met de gloednieuwe tentoonstelling vrijheid, vete, vagevuur wil het Fries Museum in Leeuwarden laten zien hoe rijk het middeleeuwse leven was, hoe ontwikkeld en complex. Het vizier is niet alleen gericht op Fryslân, zo blijkt uit de ondertitel ‘de middeleeuwen in het noorden’.
Leiden noemt zich Lugdunum Batavorum. Waarom? Op basis van de traditionele interpretatie van de Peutingerkaart. Volgens Joep Rozemeyer klopt die interpretatie niet en is Lugdunum in werkelijkheid Gent.
De Friese adel van de late middeleeuwen opereerde in een niet-feodaal gebied dat lange tijd geen landsheer kende. Hadden de leden, hoofdelingen genaamd, zich uit de boerenstand omhooggewerkt of vormden ze vanouds een gesloten stand? En hoe zat het met hun vermogen?
Het kan niemand ontgaan: in 2022 ligt het rampjaar 1672 alweer 350 jaar achter ons. Zo’n jubileum vraagt om manifestaties, tentoonstellingen, boeken, maar leidt ook tot enige borstklopperij en zelfverwijten. Niet elke stad of streek droeg op een eervolle manier aan de gelukkige afloop bij. Musea in Deventer en Groningen leggen dan ook heel eigen accenten in hun exposities.
De zestiende eeuw staat bekend als de eeuw van politieke en religieuze verandering. Jos de Weerd onderzocht hoe de omwenteling van kerk en wereld werd beïnvloed door lokale gemeenschappen, en andersom.
Voor de vroege middeleeuwer waren de waarneembare en de bovenzinnelijke wereld volledig met elkaar verweven, laat Luit van der Tuuk zien in Indiculus. Iedereen was zich voortdurend bewust van de aanwezigheid van bovennatuurlijke machten die invloed uitoefenden op het aardse bestaan.
Het Drents museum in Assen heeft er patent op: prachtige tentoonstellingen over oude culturen op basis van vooral archeologische vondsten. Dit keer draait de tentoonstelling om de vroegste geschiedenis van Armenië. De 160 voorwerpen die zijn uitgeleend door het Armeense Geschiedenis Museum tonen wat de (pre)historie tot aan de introductie van het christendom in de vierde eeuw te bieden