Leiden noemt zich Lugdunum Batavorum. Waarom? Op basis van de traditionele interpretatie van de Peutingerkaart. Volgens Joep Rozemeyer klopt die interpretatie niet en is Lugdunum in werkelijkheid Gent.
De Friese adel van de late middeleeuwen opereerde in een niet-feodaal gebied dat lange tijd geen landsheer kende. Hadden de leden, hoofdelingen genaamd, zich uit de boerenstand omhooggewerkt of vormden ze vanouds een gesloten stand? En hoe zat het met hun vermogen?
Het kan niemand ontgaan: in 2022 ligt het rampjaar 1672 alweer 350 jaar achter ons. Zo’n jubileum vraagt om manifestaties, tentoonstellingen, boeken, maar leidt ook tot enige borstklopperij en zelfverwijten. Niet elke stad of streek droeg op een eervolle manier aan de gelukkige afloop bij. Musea in Deventer en Groningen leggen dan ook heel eigen accenten in hun exposities.
De zestiende eeuw staat bekend als de eeuw van politieke en religieuze verandering. Jos de Weerd onderzocht hoe de omwenteling van kerk en wereld werd beïnvloed door lokale gemeenschappen, en andersom.
Voor de vroege middeleeuwer waren de waarneembare en de bovenzinnelijke wereld volledig met elkaar verweven, laat Luit van der Tuuk zien in Indiculus. Iedereen was zich voortdurend bewust van de aanwezigheid van bovennatuurlijke machten die invloed uitoefenden op het aardse bestaan.
Het Drents museum in Assen heeft er patent op: prachtige tentoonstellingen over oude culturen op basis van vooral archeologische vondsten. Dit keer draait de tentoonstelling om de vroegste geschiedenis van Armenië. De 160 voorwerpen die zijn uitgeleend door het Armeense Geschiedenis Museum tonen wat de (pre)historie tot aan de introductie van het christendom in de vierde eeuw te bieden
In de prehistorie hielden mannen zich bezig met jagen. Vrouwen verzamelden bessen, kookten en zorgden voor de kinderen. Zo staat het in de lesboekjes. Maar klopt dit beeld? Een internationaal team van meer dan dertig wetenschappers twijfelt er ernstig aan.
De prachtige kaarten in het net verschenen 'Het grote kaartenboek – vijf eeuwen cartografie' zijn een lust voor het oog. Het boek is ontstaan naar een idee en onder redactie van Ron Guleij, die werkt als collectiespecialist cartografie bij het Nationaal Archief.
In 'Oorlog met Rusland' schrijft NRC journalist Michel Krielaars zijn woede over de oorlog in Oekraïne van zich af.
In de bonte protestantse wereld van kerkgenootschappen is de doopsgezinde gemeenschap een van de oudste. Menisten, Mennonieten cq doopsgezinden volgden in de 16e eeuw leraar Menno Simons.
Na een lang en onstuimig voortraject zijn Groningen, Haren en Ten Boer sinds 1 januari 2019 één gemeente. In 'Het verzet van Haren' wordt beschreven hoe (moeizaam) dit proces verliep.
De auteurs van de bundel 'De Huid van Cleopatra' gaan een heel eind mee in de kritiek dat het bonte interieur van de Oudheid in de afgelopen eeuwen is witgekalkt door Europese auteurs.
Dat er anno 2022 nog altijd onderwijs gegeven wordt in het oud-Grieks en Latijn, twee morsdode talen, is misschien wel idioot. Wat heb je er eigenlijk aan? Dat is de vraag die de oud-gymnasiast telkens moet beantwoorden, aan anderen, maar ook wel aan zichzelf.
Precies 70 jaar geleden deed Sovjet-leider Jozef Stalin een opmerkelijk voorstel. Hij stelde voor de beide Duitslanden te herenigen. Maar dit herenigde Duitsland mocht dan géén lid worden van een militair bondgenootschap, lees: de NAVO.
Het belangrijkste kenmerk van de naoorlogse ontwikkeling van de Rijksuniversiteit Groningen (hierna RUG) is de enorme groei van de studentenaantallen. De lichtingen werden na de oorlog groter en per jaargroep gingen meer jongelui studeren, ook uit lagere milieus.
Voor de dagboeken van Constantijn Huygens junior hadden vorige generaties historici niet veel waardering. De een vond ze ‘ranzig’, een ander schreef dat deze zoon ‘niet in de schaduw kon staan van zijn veelgeprezen vader’.
Het conflict in Oekraïne maakt het concept ‘neutraliteit’ ineens weer actueel. Ook het begrip ‘Finlandisering’ duikt weer op. Wat is neutraliteit? Wat is neutralisering? En wat voor ervaringen hebben we er in Europa mee?
Na eeuwenlange verdeeldheid sloegen zes landen in Europa de handen in elkaar. Grenzen vervaagden en slagbomen verdwenen. Het continent werd verenigd door instellingen op te richten en verdragen te sluiten.
Is het Noord-Atlantisch Bondgenootschap berekend op zijn taak of is de alliantie ‘hersendood’, zoals Macron in 2019 beweerde? Hoe versleten is de NAVO, hoe bij de tijd?
In 1930 kondigden ‘De Telegraaf’ en de ‘Nieuwe Rotterdamsche Courant’ de ondergang van het Algemeen Beschaafd Nederlands aan. Toch communiceren tegenwoordig meer dan 24 miljoen mensen in het Nederlands.
Wat lazen negentiende-eeuwers? Waar haalden ze hun boeken vandaan en wie waren hun favoriete auteurs?
