//

Congo en de vloek van de grondstoffen

In 1960 liet België een land achter dat volgens deze auteur relatief goed functioneerde, waar een soort sociale welvaartstaat was gebouwd en de mijnbouw efficiënt verliep. Wel was er sprake van repressie en apartheid en deden de Congolezen zelf eigenlijk niet mee.

…het relaas van een ‘witte Afrikaan’
//

Erasmus: ‘Talent voor wetenschap, niet voor het martelaarschap’

Erasmus werd bewonderd en verguisd, maar in de laatste vijftien jaren van zijn leven ook links en rechts ingehaald door protestantse scherpslijpers als Luther en Zwingli en de katholieke orthodoxie anderzijds. De Rotterdammer zag de brandstapels opgeworpen worden, maar voelde zich niet geroepen zelf ‘martelaar’ te worden.

Bespreking van de Erasmus-biografie van Sandra Langereis

Van kolen naar aardgas – De Nederlandse aardgastransitie

In 1969 reden tweeduizend kolenboeren luid toeterend door Den Haag, omdat ‘hun geduld ten einde’ was gekomen. ‘Met aardgaswarmte kolenhandel in de kou’, zo klaagde het Verbond van Handelaren in Kolen en Aardolieproducten. De ‘laaiende’ handelaren boden de regering een petitie aan.

Model voor de energietransitie van nu?
/

Odysseus in meervoud

Het is een van de mooiste verhalen misschien wel uit de westerse literatuur. Als de Griekse held Odysseus op zijn terugreis naar Ithaka met zijn mannen gevangen genomen wordt door de eenogige cycloop Polyphemos, ziet het er niet goed uit voor de bedwinger van Troje. Hij zal opnieuw een list moeten verzinnen. Hij speldt de gigant die één voor zijn

Hoe de wereldliteratuur de Trojaanse held telkens weer een ander gezicht geeft
//

De zin van het Duitse verzet tegen Hitler

Niet alle Duitsers vormden ten tijde van het Derde Rijk een kudde schapen die zich gedwee naar de ondergang liet leiden door de Führer. Tal van mensen van verschillende pluimage hebben Hitler naar de hel gewenst. Moedige enkelingen konden met hun sabotagedaden, aanslagen en manifesten de betovering niet verbreken die de meeste Duitsers aan Hitler kluisterde.

‘De aanslag moet er komen, koste wat koste’
//

De middeleeuwse angst voor het hemelse gerecht

Voor de Europese mens in de middeleeuwen stond het leven in het teken van de bijna onmogelijke opgave om op het juiste moment gereed te zijn om voor het hemelse gerecht te verschijnen. Een mens kon de zaligheid niet zelf verdienen, maar zich hooguit beroepen op verzachtende omstandigheden, op voorbeden van medemensen of op de barmhartigheid van Jezus, Maria of

Op weg naar de hemel – Ludo Jongen

De militaire en wetenschappelijke expedities door Johan Maurits van Nassau in Brazilië

Johan Maurits van Nassau-Siegen voerde het bewind over de kolonie van de West-Indische Compagnie (WIC) in Noordoost-Brazilië. Tussen 1637 en 1644 breidde hij het compagniesgebied uit tot de Goudkust en Angola, de regio’s die de slaven leverden voor de Braziliaanse suikerplantages. Hij liet ook zijn geleerden en kunstenaars de multi-etnische bewoners beschrijven en afbeelden.

Veroverd en betoverd
/

Wee de bloedstad

Historicus Daan Nijssen biedt in zijn boek 'Het wereldrijk van het tweestromenland' een overzicht van de opkomst van Assyrië, Babylonië en Perzië. Na de veldtocht van Xerxes tegen de Grieken zou dat enorme Perzische rijk nog zo’n honderdvijftig jaar voorbestaan, tot Alexander de Grote er rond 330 voor Christus een einde aan maakte.

Opkomst en ondergang van Assyriërs, Babyloniërs en Perzen
/

Gaat in, gaat in gereed, de stoof is heet

Het middeleeuwse openbare badhuis wordt sinds de negentiende eeuw voorgesteld als bordeel, als schouwtoneel van vermeende middeleeuwse losbandigheid en seksualiteit. Fabiola van Dam laat zien dat het om een veelzijdiger fenomeen gaat. Het badhuis was een stedelijke basisvoorziening die individuele mensen in staat stelde om lichamelijk en mentaal gezond te leven. Het bevorderde ook de openbare gezondheid.

… het badhuis in de Middeleeuwen
/

Het ommuurde Utrecht in de Middeleeuwen

Als eerste Nederlandse stad startte Utrecht in 1122 met de bouw van haar verdediging. Wat begon als een gracht, vier poorten en enkele natuurstenen torens, veranderde na de uitvinding van de baksteen in hoge stenen muren met ruim vijftig torens. Dat was nodig ook, want de belegeringstechnieken werden steeds geavanceerder.

Carcassonne aan de Vecht

‘Wonder en is gheen wonder’

Simon Stevin leefde in een eeuw van omwentelingen: de boekdrukkunst, de scheiding van de Nederlanden, de humanistische inzichten van Vesalius, Mercator, Dodoens … In die context ontpopte Stevin zich als een multidisciplinaire wetenschapper die bewust publiceerde in de volkstaal, het Nederduyts, om vooral de middenklasse van zijn tijd te bereiken.

Het leven en werken van Simon Stevin van Brugghe
/

‘Elke dag zien wij officieren op krukken’

Het laatste kwart van de zeventiende eeuw staat in de Nederlandse geschiedschrijving bekend als de periode waarin de glans van de Gouden Eeuw er af was. Grotere Europese landen kropen uit hun schulp en eisten de positie op die ze gelet op hun demografische en economische potentieel gepast achtten. De Republiek was een grootmacht geweest bij de gratie van de

De Veertigjarige Oorlog tussen de Republiek en Frankrijk 1672-1712