Heldhaftige sterfscènes, doodsliederen en grimmige humor kenmerken de literatuur van de Noormannen. Het is die doodsverwachting van de Vikingen die mensen eeuwenlang heeft geïntrigeerd.
De term ‘Middeleeuwen’ komt uit de Renaissance en was niet bepaald als compliment bedoeld. Na hun herontdekking van het antieke erfgoed deden Italiaanse humanisten uit de veertiende en vijftiende eeuw de duizendjarige periode die hen scheidde van het glorieuze Romeinse verleden af als niet meer dan een tussenperiode.
In de Middeleeuwen waren epidemieën geen onbekend verschijnsel. De builenpest of Zwarte Dood, zo genoemd naar de bulten en donkere vlekken die op het lichaam verschenen, brak echter alle records.
Hoewel maar weinig bronnen zijn overgeleverd uit de vroege Middeleeuwen (pakweg 500 tot 1000 na Chr.), vormt deze periode toch geen dode hoek in de achteruitkijkspiegel van de Nederlandse geschiedschrijving. Dat is voor een flink deel te danken aan Luit van der Tuuk.
Bij Velp hebben archeologen vorige week de resten van een verdwenen kasteel uit de Middeleeuwen gevonden. Het gaat om kasteel ‘Overhagen’ dat volgens oude getuigenverklaringen in het jaar 1530 op last van de hertog Karel van Gelre werd ingenomen en afgebroken. Dit na een ruzie met de toenmalige eigenaar Joachim van Wisch.
In 1096 begon de Eerste Kruistocht waar paus Urbanus II een jaar eerder toe had opgeroepen. Tijdens deze militaire expeditie wilde het westerse christendom het Heilige Land binnenvallen om de moslims na vijfhonderd jaar uit Jeruzalem te verdrijven.
In 1225 wijdde de Franse dominicaan Jean de Mailly enkele regeltjes aan haar. Alles zou zich in 1099 afgespeeld hebben. Johanna werd ontmaskerd toen ze bij het afstijgen van haar paard een kind baarde.
Wetenschappers zijn erin geslaagd de middeleeuwse Noorse nederzetting op Newfoundland te dateren. Bekend was dat deze nederzetting in Canada, L’Anse aux Meadows, in de Middeleeuwen werd gevestigd door Noord-Europeanen. Een onderzoeksteam heeft nu vastgesteld dat enkele bomen die bij de bouw van de nederzetting werden gebruikt, in het jaar 1021 zijn bewerkt.
Een amateurduiker heeft voor de kust in het noorden van Israël, in een natuurlijke baai nabij Haifa, een zwaard gevonden dat waarschijnlijk 900 jaar oud is en eigendom was van een kruisvaarder.
Groepen mensen sloegen in Straatsburg en elders dagenlang aan het dansen, zonder ermee op te houden. Na enkele dagen of weken vielen ze om van uitputting, waarbij sommigen zelfs een hartaanval of beroerte zouden hebben kregen.
In de Middeleeuwen moesten veel boeren in Europa onbetaald werken voor hun landheer. Zulke herendiensten noemde men ook wel ‘corvée’.
Het fort Krak des Chevaliers, gelegen in het westen van het huidige Syrië (nabij de stad Homs), geldt als een van de beroemdste kruisvaardersburchten uit de tijd van de Middeleeuwen. Wat was dit voor fort? Wat was het belang van Krak des Chevaliers gedurende, en eventueel na, de Middeleeuwen?
In de zuidelijke regio Apulië (Puglia) in Italië bevindt zich op een rotspunt het Castel del Monte. Dit middeleeuwse kasteel staat bekend om zijn unieke achthoekige vorm die een grote symbolische betekenis heeft. Onder historici is de oorspronkelijke functie van het bouwwerk een populair onderwerp voor discussie.
Wie actief is op sociale media kan ze al eens voorbij hebben zien komen, de berichten van Medieval Memes. Het gaat om middeleeuwse prenten die zijn voorzien van een ludieke tekst of grappige gif-animatie. Via een zogenoemde ‘Meme Generator’ kun je jezelf ook uitleven en je eigen meme bedenken.
Omdat goede oogsten door betere omstandigheden meer overschotten opleverden, breidde de handel zich uit van lokale markten naar internationale handelsnetwerken. De economie in heel Noord-Europa groeide op ongekende wijze en men kon nu ook rijk worden door werk.
Hugues de Payns, een Franse edelman die zich in 1096 aansloot bij Godfried van Bouillon om met een kruisvaardersleger in het Heilig Land Jeruzalem te heroveren op de moslims, verzekerde zich van een plaats in de geschiedenisboeken toen hij de eerste grootmeester werd van de Orde van de Tempeliers.
De termen markestelsel en markerecht zijn afkomstig uit de Nederlandse geschiedenis van de Middeleeuwen. Wat was het markestelsel precies? En waar en wanneer heeft dit stelsel in Nederland bestaan?
“Eerst het zuur, dan het zoet”. Hiermee wil men aangeven dat er een moeilijke (zure) periode aanbreekt, maar dat er daarna weer betere (zoete) tijden aankomen. Soms wordt beweerd dat deze uitdrukking afkomstig is uit het zestiende-eeuwse Wilhelmus.
Vanaf het midden van de negende eeuw wordt Spanje ruim tweehonderd jaar geteisterd door invallen van Vikingen. Zowel in christelijke Noord-Spanje als in het Moorse al-Andalus richten zij vernielingen aan, plunderen dorpen en steden voeren talloze inwoners af als slaven.
Van het voormalige klooster Klaarkamp (Claercamp) bij het Friese dorp Rinsumageest is boven de grond nauwelijks nog wat te zien. Vanwege de historische waarde wordt de locatie vandaag echter officieel aangewezen als archeologisch rijksmonument. De oudste schriftelijke vermeldingen van het klooster dateren uit de tweede helft van de twaalfde eeuw.
De middeleeuwse schilderingen van de Nicolaaskapel in Nijmegen, een van de oudste stenen gebouwen van Nederland, zijn weer zichtbaar voor publiek. De schilderingen zijn recent geconserveerd en gedeeltelijk gerestaureerd.
