Geschiedenis van de Middeleeuwen | Pagina 3

Zegel van Jan van Blois, Oud Archief Schoonhoven, aan inv. nr. 741A.

Jan van Blois – Landvoogd en graaf

Jan van Blois werd gedurende de eerste periode van Albrecht van Beierens regering bij afwezigheid van de graaf dikwijls ingeschakeld als landvoogd. Daarnaast had hij functies aan het hof en diende hij als ambassadeur bij buitenlandse hoven. Hij was ook lid van de grafelijke raad.

Kabeljauwse verbondsbrief tussen de Kabeljauwse steden, Delft, 26 september 1351 (Delft. Archief 1, inv.nr 2693, charter 10259)

Boekfragmenten·Middeleeuwen

Beleg van Delft (1359)

In het voorjaar van 1359 besloot graaf Albrecht van Beieren de stad Delft de oorlog te verklaren. Zijn troepen belegerden vervolgens de stad.

'De heren van Montfoort' - Het op een na oudste schilderij van Nederland (Rijksmuseum)

Boekfragmenten·Friesland·Middeleeuwen·Vaderlandse geschiedenis

Willem IV’s einde bij Staveren (1345)

De relatie tussen Holland en Friesland was lange tijd moeizaam. In 1345 kwam het tot een gewapend conflict. Graaf Willem IV vond toen dat het tijd was de eigenzinnige Friesen een lesje te leren en zocht de confrontatie op. De graaf bouwde een invasiemacht op en trok richting Friesland. De Friesen beten onverwacht flink van zich af en doodden de

Digitalisatie·Middeleeuwen·Nieuws

Geschiedenis Groningen en Ommelanden te ontdekken met interactieve kaart

De universiteitsbibliotheek in Groningen heeft een interactieve kaart gelanceerd over de intellectueel-culturele geschiedenis van Stad en verre Ommelanden. De kaart koppelt locaties in Frisia, huidig Noord-Nederland en Noordwest-Duitsland, aan boeken.

Ad Poirters (links) en Hans Kienhorst bestuderen boek V 118 uit de Collectie Soeterbeeck

Middeleeuwen·Nieuws·Religieuze geschiedenis

Eeuwenoude boekencollectie vrouwenklooster Soeterbeeck in kaart gebracht

De Nijmeegse Universiteitsbibliotheek herbergt de oude boekencollectie van vrouwenklooster Soeterbeeck. Twaalf jaar geleden begonnen Hans Kienhorst en Ad Poirters, beiden filoloog en boekhistoricus, aan een studie over de historische bibliotheek van de zusters.

Fictieve weergave van het kasteel van Geertruidenberg door Gerrit Schoemaker (18e eeuw). Brabant Collectie, Universiteit van Tilburg.

Biografieën·Boekfragmenten·Middeleeuwen

De bastaard van Duvenvoorde

Willem Snicrieme of Snickerieme was een buitenechtelijke zoon van Filips van Duvenvoorde, een telg uit de adellijke familie Van Wassenaar.

Allegorie Hongersnood. De dood zit op een helleleeuw terwijl honger naar haar mond wijst en al in het vuur verblijft. Biblia Pauperum, Apocalyps, Erfurt ca. 1320. Weimar, Herzogin Anna Amalia Bibliothek, Fol. Max. 4, fol. 15r.

Middeleeuwen

De grote hongersnood van 1315-16

Oogsten, niet alleen van graan, maar ook van groenten en fruit (zoals druiven), mislukten in een groot deel van Europa en daardoor was er in 1315-16 te weinig te eten en te weinig wijn. Vrome mensen zagen dit als een goddelijke straf voor hun zonden en wezen naar een komeet die in die eerste jaren te zien was.

Janskerk van het Hospitaalridders klooster aan de Jansstraat te Haarlem vanuit het zuidoosten. Onderdeel van de randversiering van de plattegrond van Haarlem. Gravure: Romeyn de Hooghe (1688).

Boekfragmenten·Middeleeuwen

Jacob van Denemarken, steun en toeverlaat voor graaf Willem III

Jacob van Denemarken, de bisschop van Zuden, stelde zich borg voor geldleningen, waardoor hij een belangrijke steun en toeverlaat voor de graaf in Holland moet zijn geweest. Hij zou zich ook hebben ingezet voor het stimuleren van het geestelijk leven in het bisdom Utrecht.

Middeleeuwen

Morgenster – Een knotsvormig slagwapen

In de wapenkunde wordt met de morgenster een knotsvormig slagwapen bedoeld. Kenmerkend aan dit wapen zijn de stalen knobbels of punten aan het uiteinde.

Homage van Edward III (13 jaar) aan Charles IV (1325). Grandes Chroniques de France, Parijs, Bib. Nat. Français 2813, fol. 357v.

Boekfragmenten·Middeleeuwen·Populair

Oude mensen waren in late middeleeuwen een zeldzaamheid

De adel in de late middeleeuwen trouwde vroeg. Kinderen van vorsten en hoge adel werden om politieke en dynastieke redenen soms al direct na hun geboorte uitgehuwelijkt (oftewel beloofd) aan kinderen van collega-vorsten en -edelen.

De slag bij de Kasselberg van 23 augustus 1328 op een geromantiseerde Franse tijdschriftgravure uit 1886.

België·Middeleeuwen

De Kerelopstand in Vlaanderen (1323-1328)

De Kerelopstand of opstand van Kust-Vlaanderen duurde van najaar 1323 tot zomer 1328. Net als de noodlottige veldslag bij Kassel is de episode lang niet zo bekend als de grote Vlaamse Opstand van 1297-1305 en vooral de legendarische Guldensporenslag van 1302. Desondanks komen de oorzaken van de Kerelopstand voort uit de nasleep van de Guldensporen-opstand.

Selectie van de aangetroffen vondsten op de vindplaats - Foto: RCE

Archeologie·Middeleeuwen·Museumnieuws

Middeleeuwse goudschat van Springendal te zien in Leiden

De vondsten uit Springendal zijn van regionaal en nationaal belang en worden tot belangrijkste vroegmiddeleeuwse vondsten van Nederland gerekend.

Hoogtij van Holland - Detail van de boekcover

Boekfragmenten·Middeleeuwen

Holland in de veertiende eeuw

De historische omstandigheden en diverse gebeurtenissen juist in de veertiende eeuw hebben ervoor gezorgd dat de graafschappen Holland, en in iets mindere mate Zeeland, de kans hebben gekregen om uit te groeien tot welvarende gewesten. Met name Holland nam toen een voorsprong op de andere ‘landen’ binnen wat nu Nederland is.

Gelderse draak door A.W.M.C. Verhuell 1869

Boekfragmenten·Middeleeuwen·Populair

Gelre en het verhaal van de draak

De middeleeuwse naam ‘Gelre’ zou verbonden zijn met een drakenverhaal. Een woeste draak met lichtgevende ogen zou zijn gedood door de broers Wichard en Lupold van Pont.

Detail van de Maan-en Klaagbrief uit 1493

Middeleeuwen·Populair·Strips·Uitvindingen

De oudste ballonstrip komt uit 1493

De eerste ballonstrip van Nederland komt uit 1493 en bevindt zich in het archief van het Erfgoedcentrum in Zutphen. Het is de zogenaamde Maan- en klaagbrief, een prachtig geïllustreerd tijdsdocument uit de vijftiende eeuw.

Johan Maelwael, De drievuldigheid met de laatste communie en het martelaarschap van St Denis, 1398-1416. Museum het Louvre, Parijs.

Kunstgeschiedenis·Middeleeuwen·Nieuws

Topstuk Louvre toegeschreven aan Nijmeegse schilder Johan Maelwael

Een schilderij in het Louvre in Parijs is definitief toegeschreven aan de Nijmeegse schilder Johan Maelwael. Het gaat om het werk 'De drievuldigheid met laatste communie en marteling van St Denis'.

Afbeelding uit het handschrift van de 'Boston-meester', ca. 1450-1470

Middeleeuwen·Nieuws

KB verwerft middeleeuws handschrift uit Zwolle

De Koninklijke Bibliotheek in Den Haag heeft een bijzonder middeleeuws handschrift uit Zwolle aangekocht. Het gaat om een verlucht (met de hand geïllustreerd) getijdenboek uit de periode ca. 1450-1470.

Campagnebeeld van de tentoonstelling met een gebeeldhouwde koningskop, 1500-1580

Friesland·Middeleeuwen·Museumnieuws

Fries Museum toont de Middeleeuwen in het noorden

Met de gloednieuwe tentoonstelling vrijheid, vete, vagevuur wil het Fries Museum in Leeuwarden laten zien hoe rijk het middeleeuwse leven was, hoe ontwikkeld en complex. Het vizier is niet alleen gericht op Fryslân, zo blijkt uit de ondertitel ‘de middeleeuwen in het noorden’.

Afbeelding van de Oorkonde van de Vrede van Parijs, Bron Archives Départementales du Nord in Lille, te zien in in het Zeeuws Museum vanaf 1 oktober 2022.

Middeleeuwen·Museumnieuws·Vaderlandse geschiedenis·Zeeland

Oorkonde Vrede van Parijs 1323 te zien in Zeeuws Museum

Het verzet van de Poorters van Zierikzee en de overwinning in de Zeeslag op de Gouwe voor de poorten van Zierikzee in 1304 liggen aan de basis van de Vrede van Parijs. Zeeland Bewesten- en Beoostenschelde werden samengevoegd en Zeeland werd een bestuurlijke eenheid, een Graafschap. Dat is volgend jaar 700 jaar geleden.

Archeologie·Kastelen·Middeleeuwen·Nieuws

Zegelstempel uit dertiende eeuw gevonden bij kasteelruïne Nijenbeek

De zegelstempel blijkt eigendom te zijn geweest van ridder Dirck van Nijenbeek (1232-1296), een voormalige eigenaar van kasteel Nijenbeek. Waarschijnlijk was hij ook de stichter van het kasteel dat dus ook naar hem is vernoemd.

Litho van P.J. Schotel (1808-1865) die de Slag op de Gouwe verbeeldt. Hiervoor werden handelskoggen omgebouwd met ‘kastelen’ op de voor- en achterplecht. De graven van Holland en Vlaanderen betaalden een vergoeding voor het gebruik, dat bekend stond als de ‘heervaart’.

Maritieme geschiedenis·Middeleeuwen·Zeeland

De Slag op de Gouwe (1304)

Tijdens de Slag op de Gouwe. ook wel Slag bij Zierikzee, namen een Frans-Hollandse en een Vlaamse vloot het in 1304 tegen elkaar op. Inzet: de hegemonie over Zeeland.