Redactie
De hemelschijf van Nebra, een wereldberoemd artefact uit de bronstijd, is komende zomer te bewonderen in het Drents Museum in Assen. De schijf bevat waarschijnlijk de eerste realistische weergave van de nachtelijke hemel.
Het archeologische object staat sinds 2013 op de Unesco Werelderfgoedlijst en maakt onderdeel uit van de collectie van het Landesmuseum für Vorgeschichte in Halle (Duitsland). Het gebeurt maar zelden dat de schijf wordt uitgeleend. In Nederland was het object niet eerder te zien.
De met goud ingelegde bronzen hemelschijf is in 1999 gevonden in Nebra in de Duitse deelstaat Saxen-Anhalt. De schijf dateert van circa 1750 v.Chr. en is rond 1600 v.Chr. als offer in de grond begraven. De Nebraschijf toont de eerste realistische weergave van de nachtelijke lucht. De hemel is natuurgetrouw met sterren als stralende punten afgebeeld en niet als goden of mythische dieren. De schijf diende waarschijnlijk als een soort van kalender en laat zien dat men in de bronstijd over kennis van de sterrenhemel beschikte.
Vermoedelijk had de hemelschijf van Nebra naast een praktische ook een religieuze betekenis. Dat concluderen onderzoekers althans uit het feit dat de schijf als een soort offer in de grond werd begraven. Duidelijk is ook dat in de loop der jaren veranderingen aan de schijf zijn aangebracht. Zo zijn ‘horizonbogen’ toegevoegd die de zonsopgangs- en zonsondergangspunten van de zonnewendes aan de horizon ter plaatse aangeven. Later is een boot op de schijf gezet, mogelijk omdat men destijds dacht dat de zon en maan werden voortgetrokken door een boot. Dit is ook te zien op talloze rotsgravures en bronzen vondsten.
Momenteel is de hemelschijf nog te zien de tentoonstelling The world of Stonehenge in het British Museum in Londen.
Tentoonstelling
De tentoonstelling in het Drents Museum heeft als titel De Nebraschijf – De ontdekking van de hemel . Naast de hemelschijf worden verschillende andere vondsten gepresenteerd en staat men stil bij gebruiken uit de bronstijd. Zo wordt bijvoorbeeld gezocht naar het antwoord op de vraag waarom mensen al duizenden jaren lang geïnteresseerd zijn in de sterrenhemel. De tentoonstelling zal te zien zijn in de Abdijkerk van het Drents Museum.
Looptijd tentoonstelling: 6 augustus tot en met 18 september 2022
Lees ook: De hemelschijf van Nebra – Artefact uit de bronstijd
Boek: De hemelschijf van Nebra
