Het schip in gaan – Betekenis en herkomst

Mensen die het schip ingaan hebben verlies geleden. Vaak gaat het om flinke verliezen, na het nemen van grote risico’s. Waar komt dit gezegde eigenlijk vandaan?

Herkomst van het schip ingaan

Net als de uitdrukking ‘in de aap gelogeerd zijn’, heeft ‘het schip ingaan’ te maken met de ronselpraktijken van de VOC in de zeventiende eeuw. Op reis gaan met een koopvaardijschip in de zeventiende eeuw was avontuurlijk, maar ook een maandenlange onderneming die erg gevaarlijk was. Vaak voer er op de VOC-schepen veel gespuis mee: doerakken, bandieten, zeg maar het uitschot van de samenleving.

De gevaarlijke reis, het risico op rampen, ongelukken en ziekten en het feit dat de reizen niet altijd gezellig waren, zorgde ervoor dat het lastig aan matrozen komen was voor de VOC. Om deze reden zetten ze onder meer in Amsterdam ronselaars in om matrozen in de val te lokken en een contract te laten ondertekenen, vaak nadat ze een flinke hoeveelheid gratis alcohol hadden gekregen. Deze personen gingen dan letterlijk en figuurlijk het schip in.

Andere spreekwoorden en gezegden met het begrip ‘schip’ of gerelateerde scheepstermen

Naast het schip ingaan kennen we ook soortgelijke uitdrukkingen met de term schip erin. Een bekende is ‘de schepen achter je verbranden’ of ‘schoon schip maken’. Er zijn nog al van andere gezegden die herinneren aan de scheepvaart, zoals bakzeil halen, de beste stuurlui staan aan wal en voor pampus liggen.

Boek: De hond in de pot – Tosca Lindeboom

Bronnen ▼