Dagelijks worden er zegswijzen en uitdrukkingen gebruikt waarvan de oorspronkelijke betekenis onbekend is. Wie denkt er bij “iemand in de luren leggen” nog aan de doeken, waarin kinderen met Engelse ziekte werden gewikkeld om het kromtrekken van armen en benen tegen te gaan?
Veel uitdrukkingen die ontleend zijn aan dergelijke voorwerpen kan men tegenwoordig alleen nog in musea bekijken. In de nieuwe rubriek Taalmuseum worden historische gebruiksvoorwerpen en praktijken gekoppeld aan Nederlandse uitdrukkingen en zegswijzen.
Iets met de vliegende schietspoel doen
Verklaring: In een weefsel heten de draden, die overlangs lopen de schering of scheringdraden. De schering voor het te weven doek werd met behulp van veren of spangewichten voorgespannen. De overdwarse draden, die de inslag heten, werden door een vernuftig stelsel van heen en weer schuivende spoelen en op en neer gaande pennen tussendoor gevlochten.
Men sprak hierbij van schering en inslag. Aanvankelijk moest de wever de spoel of klos telkens rechts en links met de hand vatten en voortdrijven. Later werd de spoel met een machine voortgejaagd. Dat ging natuurlijk veel sneller. Vandaar de uitdrukking iets met de vliegende schietspoel doen. De vliegende schietspoel werd in 1803 te Verviers voor het eerst toegepast.
