Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

Selectie week 21

De geur van hooi – Tialda Hoogeveen

Melken, hooien, inkuilen, grasmaaien – ogenschijnlijk is er op het boerenbedrijf door de eeuwen heen weinig veranderd. In De geur van hooi vertelt journalist Tialda Hoogeveen aan de hand van het levensverhaal van Friese veeboer Siebe Peenstra (1923–2019) over de grote ontwikkelingen in de landbouw van de twintigste eeuw. Aan de hand van één boerenleven laat Hoogeveen zien hoe zowel het ambacht als het boerenleven ingrijpend veranderden door de intrede van de melkmachine, de tractor en de intensivering van de landbouw.
Fragment: Geschiedenis van kunstmest: van vogelpoep tot ammoniaksynthese
Meer informatie / bestellen

Per imperatief plakkaat – A.H.M. Kerkhoff

Overheid en pestbestrijding in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
In Oudheid en Middeleeuwen werd aangenomen dat kometen en hemellichamen die de lucht bezoedelden, pest veroorzaakten. Men probeerde lucht en bodem te zuiveren en bad tot God. In de veertiende eeuw kwam men op de gedachte dat pest werd veroorzaakt door een smetstof die van mens op mens werd overgebracht. De besturen van Italiaanse stadstaten waren de eersten die hiertegen gerichte maatregelen namen.
Voorpublicatie: Onafhankelijkheid Republiek was pest voor pestbestrijding
Meer informatie / bestellen

Ruw ontwaken uit de neoliberale droom

Vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw werd in tal van landen het liberale denken dominant. Ook in Nederland koos de overheid als het even kon voor deregulering, privatisering en marktwerking. Bovendien zette het Westen na het vallen van de Berlijnse Muur vol enthousiasme in op wereldwijde vrijhandel. Hoewel die agenda ontegenzeggelijk voordelen had, bracht ze ook problemen mee, zoals een groeiende ongelijkheid tussen rijk en arm, flexibilisering van de vaste baan, meer asociaal gedrag en een breed levend gevoel dat de nationale gemeenschap erodeert. De bestuurlijke elite leek nauwelijks te begrijpen wat er gaande was.
Meer informatie / bestellen

Oog in oog met Paramaribo – Eric Kastelein

Herdenken en herinneren in de historische hoofdstad van Suriname
In Paramaribo zijn meer dan honderd cultuurhistorische gedenktekens te vinden. Ieder standbeeld, ieder borstbeeld, iedere gedenksteen kent een bijzondere geschiedenis. Dit boek bevat 111 van deze verhalen, verteld vanuit de tijd waarin ze speelden. De grote stadsbrand van 1832 eindigt met de gruwelijke executie van de ‘daders’ Cojo, Mentor en Present. De drie tot slaaf gemaakten worden bijna tweehonderd jaar later herdacht als verzetsstrijders tegen de slavernij.
Meer informatie / bestellen

Leeuwen op de Coolsingel – Paul van de Laar

Ongelofelijke verhalen uit de oorlog
In 2020 staat Rotterdam in het teken van de herdenking van 75 jaar bevrijding en van het bombardement op 14 mei 1940, nu 80 jaar geleden. Vanaf het eerste moment dat Rotterdam in de vuurlinie stond, bood de strijd het decor voor een serie verhalen die zich in het collectieve geheugen van de stad hebben genesteld en als mythes worden doorverteld. Liepen er echt leeuwen op de Coolsingel?
Meer informatie / bestellen

Gilles de Geus – Hanco Kolk & Peter De Wit

Wat Asterix is voor de Romeinse veroveringstochten in Frankrijk, is Gilles de Geus voor de Tachtigjarige Oorlog. Deze strip, van het Nederlandse striptandem Hanco Kolk en Peter de Wit, maakte voor het eerst zijn opwachting op de pagina’s van het legendarische stripblad Eppo, en groeide snel uit tot een klassieker van de Nederlandse strip. Aanvankelijk voerde Hanco Kolk de struikrover Gilles op in korte verhalen die zich in en rond het stadje Dubbeldam afspeelden. Zodra Peter de Wit mee ging schrijven aan het scenario, werden er lange verhalen gemaakt en sloot Gilles zich aan bij de Geuzen.
Meer informatie / bestellen

Adolf Hitlers nationaalsocialisme

In zijn beruchte boek Mein Kampf zette Adolf Hitler in detail de principes van zijn wereldbeschouwing uiteen: het nationaalsocialisme, of nazisme. Maar de toekomstige Führer van nazi-Duitsland werkte zijn ideeën ook verder uit in een Zweites Buch, dat bijna niemand kent en nooit verscheen in een Nederlandstalige vertaling. In aanloop naar en tijdens de Tweede Wereldoorlog zou dit geheel van volksnationalistische en racistische opvattingen een bepalende rol spelen. En hoewel heel wat gebeurtenissen uit de grote wereldbrand tot het collectief geheugen behoren, is de kennis van het nationaalsocialisme in de eenentwintigste eeuw grotendeels vervaagd.
Meer informatie / bestellen

Joop Zoetemelk – Ongezien

In 1980 won Joop Zoetemelk als tweede Nederlander in de historie de Tour de France. Vijf jaar later werd Joop op zijn 38ste wereldkampioen. Ter ere van dit 40-jarig (Tour) en 35-jarig (wk) jubileum duiken de auteurs in de rijke carrière van Neerlands succesvolste wielrenner aller tijden. Dit boek bevat uniek materiaal uit de schatkamer van Zoetemelk zelf en beelden uit de archieven van topfotografen.
Meer informatie / bestellen

Erfgoed van de oorlog

Van de Terschellinger duinen tot de Cauberg bij Valkenburg, van de AA-kerk in Groningen tot het Belfort van Sluis, Zeeuws-Vlaanderen. Jeroen Wielaert (1956) stuitte op tal van reizen door Nederland van jongs af aan overal op plekken die aan de oorlog herinneren. Het was in eerste instantie niet, omdat hij er bewust naar zocht, maar simpelweg omdat hij er vaak letterlijk tegenaan liep. Die plaatsen van herinnering blijven in vredestijd vertellen over de bezetting. Het onderwerp leeft nog sterk onder de oudere generatie, maar boeit ook een groeiend nieuw publiek.
Meer informatie / bestellen

Mijn moeders strijd – Murat Isik

Mijn moeders strijd van Murat Isik: Een nieuwe, uitgebreide editie van het veelgeprezen Boekenweekessay. Met niet eerder gepubliceerde hoofdstukken en foto’s van Aynur en Murat. In Mijn moeders strijd beschrijft Murat Isik de onvermoede emancipatiestrijd van zijn moeder Aynur, die geboren wordt in een conservatief dorp in Oost-Turkije en opgroeit in de kuststad Izmir. Ze verzet zich tegen haar achtergestelde positie als vrouw en probeert de regie over haar leven in eigen hand te nemen. Hoe moeilijk dat is, blijkt wanneer haar broer haar eerst zonder overleg tewerkstelt als huishoudelijke hulp en haar daarna tegen haar wil probeert uit te huwelijken.
Meer informatie / bestellen