Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 21 | Signalementen week 23 >>>

Selectie week 22

Gevecht om de troon

In ‘Gevecht om de troon’ vertelt Dan Jones de spannende geschiedenis van vijftiende-eeuws Engeland, toen de families Lancaster, York en Tudor streden om de kroon. In de vijftiende eeuw streden drie families om de Engelse troon: de families Lancaster, York en Tudor. De strijd tussen de huizen Lancaster en York is de geschiedenis ingegaan als de Rozenoorlogen (1455-1485). Die eindigden toen Hendrik Tudor de macht greep en zich liet kronen als Hendrik VII. De Tudors kwamen aan de macht, ten koste van het huis York.
Fragment: Jan van Bedford, regent van Frankrijk (1422)
Alexandrië
Eeuwenlang was Alexandrië onder de Bergen een kruispunt tussen Oost en West. Totdat de stad spoorloos verdween. In 1833 werd de stad teruggevonden door degene van wie je dat het minst zou verwachten: Charles Masson, een gewone Londense jongen uit de arbeidersklasse die zichzelf achtereenvolgens ontpopte als deserteur, pelgrim, arts, archeoloog engerenommeerd geleerde. Als de hoofdpersoon in een van de meest bijzondere verhalen uit de geschiedenis dronk Masson thee met koningen, reisde hij in het gezelschap van heiligen en wist hij zich te hullen in honderd-en-eenvermommingen.
De doorsons

Dit twee eeuwen omspannende verhaal is Roline Redmonds indrukwekkende kroniek van haar eigen tot slaven gemaakte familie. Dat verhaal ontvouwt zich als een intercontinentale odyssee langs getuigen en in archieven in Suriname en Nederland en wordt verteld als was de auteur een hedendaagse griot: de West-Afrikaanse chroniqueur van de familiegeschiedenis. De naspeuringen worden danig bemoeilijkt doordat voorouders in alle archieven ontbreken omdat ze niet meer waren dan chattel, oftewel gebruiksgoederen. De Doorsons weten hun achterstand dankzij hun enorme werkkracht desondanks om te buigen, heel vaak onder leiding van de vrouwen, hun kroost beschermend en gebruikmakend van oude rituelen om de overerfde pijn van verlies en verlangen te helen.
Derksen. Het spraakmakende leven van Johan Derksen

Al meer dan tien jaar lang kijken bestsellerauteur Michel van Egmond en sterinterviewer Antoinnette Scheulderman van zeer nabij en in grote verbazing naar Johan Derksen. Samen schetsen ze een indringend portret van een man die bekend werd door zijn controversiële uitspraken op televisie, maar die buiten het zicht van de camera’s ook heel veel andere kanten heeft. Of, zoals hij in dit spraakmakende boek zelf zegt: ‘Ik heb alleen op tv een grote bek.’ Alles komt aan bod in dit boek. Zijn successen als journalist en televisiester, maar ook zijn tragische jeugd en zijn misdragingen als voetballer. Zijn lange vriendschappen met Johan Cruijff en Harry Muskee en zijn diepe liefde voor de blues, maar ook de vechtpartij met Van Morrison en zijn constante neiging tot choqueren.
De heks van Limbricht

Naar het adembenemende, waargebeurde verhaal van een vrouw die de machten trotseert die haar willen breken. Limbricht, nabij Sittard, eind zeventiende eeuw. Haar leven lang is Entgen Luijten gewend haar eigen weg te gaan, in familiekwesties, in zaken en in de liefde. Ze wordt daarin gesteund door een grote kennis van de natuur, die ze ook regelmatig aanwendt om haar dorpsgenoten te helpen. Maar dan wordt ze vanwege een paar ongelukkige voorvallen beschuldigd van hekserij. De kasteelheer is gebrand op een bekentenis, waarvoor hij gebruikmaakt van alle middelen die de inquisitie hem ter beschikking stelt.
De laatste prinses

1958, Ngawa, Tibet: Als de zevenjarige Gonpo, kroonprinses van de Mei-Dynastie, na een reis met haar moeder terugkeert naar haar stad, ziet ze vanuit de verte bij hun paleis tenten van het Chinese volksbevrijdingsleger staan. De Chinese invasie betekent het einde van de wereld zoals ze die heeft gekend. Haar vader wordt afgezet, de boeddhistische kloosters moeten sluiten en de Dalai Lama gaat in ballingschap. Als enige van haar familie overleeft Gonpo de Culturele Revolutie. Ngawa wordt, als de eerste stad waar de Chinezen hun invloed willen doen gelden, haard van verzet tegen China.
De Poolse oorlog (+ video)
In het Westen vergeten we nog wel eens dat de Tweede Wereldoorlog uitbrak in Polen. In september 1939 ging de eerste Blitzkrieg van het Derde Rijk van start. Hier werd in vele opzichten geschiedenis geschreven. Het was de introductie van een revolutionair nieuwe manier van oorlogvoeren. Daarbij was het de start van veroveringen en bezettingingen, waar grote delen van Europa het slachtoffer van zouden worden. Er is in het Westen en Nederland relatief weinig aandacht geweest voor dit conflict en de bezettingspolitiek. De veldtocht van 1940 tegen West-Europa zorgde ervoor dat de Poolse zorgen snel overschaduwd werden.
Brood – Peter Scholliers

Om de wereld te begrijpen, is het best de kern van het bestaan te onderzoeken, en al lang draait die rond brood. In 1850 vergde brood een derde van de gezinsuitgaven en leverde het 60% van de dagelijkse calorieën. Geleidelijk veranderde dit en vandaag besteedt het gemiddelde gezin 0,8% van zijn uitgaven aan brood, wat zorgt voor 12% van de dagelijkse calorieën. Transformaties in landbouw, transport, productie, beleid en consumptie verklaren deze cijfers. Daarom is de geschiedenis van het brood in feite de geschiedenis van álles. Bepalend waren de prijsrevolutie rond 1890 en de smaakrevolutie rond 1990. De eerste zorgde voor betaalbaar en zuiver wit brood, de tweede voor betaalbaar en gezond bruin brood.
Bespreking: Brood is beschaving
Geen vredestichter is zonder tegensprekers

De boekenkist waarin Hugo de Groot (Grotius, 1583-1645) uit Loevestein ontsnapte is spoorloos verdwenen. Dat geldt niet voor zijn intellectuele nalatenschap. Hij was historicus, Neolatijns dichter, briefschrijver, polemist, propagandist, theoloog, vredesapostel en, niet te vergeten, familieman. Gedurende zijn loopbaan hoopte het beschreven papier zich op. Veel ging verloren, maar het restant voedt nog steeds een internationale discussie. Deze beknopte biografie benut zijn ongeveer 7500 bewaard gebleven brieven.
Katla

‘Katla’ van Luit van der Tuuk is het verhaal van de buitengewone reis die de jonge vikingvrouw Katla maakte in de negende eeuw. Katla voer twaalf eeuwen geleden op een houten schip van het Zweedse Birka naar Dorestad; een tocht vol ontberingen en gevaar. Aan de hand van haar reis vertelt de Luit van der Tuuk de geschiedenis van Birka, Dorestad en de scheepvaart van de negende eeuw. ‘Katla’ is gebaseerd op historische en archeologische bronnen, maar leest als een meeslepend verhaal.
Omringd door water

Nederland telt een achttal echte eilanden, of negen als ‘Rottum’ (Rottumeroog en Rottumerplaat) voor twee wordt gerekend. Daarnaast zijn er zeventien voormalige eilanden, waar de sfeer van vroeger nog voelbaar is. Jan Bank en Doeko Bosscher, fervente eilandliefhebbers, onderzoeken de geschiedenis van alle 25 (ooit) geheel door water omringde stukjes Nederland en peilen ook het heden. Wat is kenmerkend voor het ene of het andere eiland? Wat voor werk deden de inwoners, wat hield hen bezig, welke zorgen waren er, hoe gingen zij met elkaar om, hoe stonden zij in de wereld? En vooral: wat maakte het leven op een bepaald eiland anders dan op het vasteland of op andere eilanden?